Bài viết về phát triển trí tuệ nhân tạo (AI) của Việt Nam trên Tạp chí Forbes ngày 23/02/2023 đã tóm tắt một số nguồn nghiên cứu để đưa ra ý kiến về vị trí dẫn đầu của Việt Nam trong lĩnh vực AI - và tất cả các dấu hiệu cho thấy AI ở Việt Nam đang phát triển và nở rộ.

Tác giải bài báo Cindy Gordon đã trích dẫn báo cáo của Bộ Thông tin và Truyền thông, theo đó doanh thu của ngành CNTT-TT năm 2021 là 136,153 triệu USD, tăng mạnh so với mức 124,678 triệu USD năm 2020. Ước tính tỷ trọng giá trị của Việt Nam trong doanh thu CNTT-TT đạt 24,65%, tăng đáng kể so với những năm trước. Việt Nam hiện có trên 64.000 doanh nghiệp công nghệ số, tăng 5.600 doanh nghiệp so với năm 2020 và có gần 1.000 sản phẩm, dịch vụ CNTT-TT mang thương hiệu Việt. Ước tính, Việt Nam có trên 1 triệu lao động CNTT và hơn 80.000 sinh viên tốt nghiệp đại học, cao đẳng các chuyên ngành CNTT-TT. Trung tâm Nghiên cứu Phát triển Quốc tế tại Canada và Oxford của Vương quốc Anh xếp Việt Nam ở vị trí thứ 6 trong ASEAN và thứ 62 trên thế giới về Chỉ số sẵn sàng trí tuệ nhân tạo (AI) của Chính phủ năm 2021 (Theo xếp hạng mới nhất năm 2022, Việt Nam đã tăng 7 bậc để vươn lên vị trí thứ 55 thế giới về chỉ số này năm 2022). Trong xếp hạng năm 2021, lần đầu tiên Điểm sẵn sàng cho AI của Việt Nam đạt 51,82/100, vượt qua mức trung bình toàn cầu là 47,72 và giúp quốc gia này tăng 14 bậc so với năm 2020. Mức độ sẵn sàng của một quốc gia hoặc vùng lãnh thổ đối với công nghệ AI được đánh giá thông qua ba trụ cột - chính phủ, công nghệ và cơ sở hạ tầng dữ liệu.

Chính phủ Việt Nam đã và đang đầu tư mạnh vào AI và các công nghệ kỹ thuật số khác, chẳng hạn như học máy, chuỗi khối, phân tích dữ liệu lớn, Internet vạn vật (IoT) và điện toán đám mây. Mới đây, Việt Nam đã phê duyệt Chương trình chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030. Sự thể hiện niềm tin này đang đặt nền tảng chiến lược vững chắc để Việt Nam trở thành quốc gia đổi mới mạnh mẽ về AI trong những năm tới. Đây đều là những dấu hiệu tích cực, nhưng thách thức thực sự đối với Việt Nam là thiếu nguồn nhân lực có trình độ chuyên môn cần thiết trong lĩnh vực AI. Theo Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới (WIPO), hiện có chưa đến 2.000 người Việt Nam đang học tập và làm việc trong các lĩnh vực liên quan đến AI và chưa đến 300 người được coi là chuyên gia về AI. Hiện tại, ở Việt Nam có khoảng 50 trường đại học, học viện giảng dạy các chuyên ngành liên quan đến AI. Một trong những công ty nghiên cứu và phát triển sản phẩm AI hàng đầu tại Việt Nam là vinAI, nơi người sáng lập kiêm CEO, Tiến sĩ Bùi Hải Hưng (cựu nhân viên Google DeepMind). Ngoài ra, Công ty FPT Software cũng đang đầu tư mạnh cho nghiên cứu và phát triển AI, nhằm giúp Việt Nam lọt top 50 thế giới vào năm 2030 về nghiên cứu và phát triển AI cũng như ứng dụng phần mềm. FPT Software cũng là công ty đầu tiên ở Đông Nam Á tham gia mạng lưới đối tác Mila, phòng thí nghiệm học thuật lớn nhất thế giới chuyên về học sâu (deep learning). MILA được thành lập vào năm 1993 bởi Giáo sư Yoshua Bengio, hiện quy tụ hơn 1.000 sinh viên nghiên cứu và gần 100 giáo sư từ Đại học Montréal, Đại học McGill, École Polytechnique và HEC Montréal.

Tác giải bài báo trên tạp chí Forbes kết luận, Việt Nam có những kế hoạch đầy tham vọng để dẫn đầu về AI và Việt Nam hy vọng sẽ nằm trong số 4 quốc gia hàng đầu ở châu Á về tiến bộ AI. Đến năm 2030, AI sẽ đóng góp thêm 13 nghìn tỷ USD hay 1,2% GDP toàn cầu. Tác giả nhận định, với các chính sách lớn của Chính phủ nhằm hỗ trợ nghiên cứu và phát triển AI, triển khai ứng dụng AI, Việt Nam đã sẵn sàng thực hiện một số bước nhảy vọt về phía trước. AI ở Việt Nam đang “nở rộ” nhờ tầm nhìn chiến lược về đổi mới AI.

P.A.T (NASATI), theo https://www.forbes.com/sites/cindygordon/2023/02/22/vietnams-ai-leadership-status-is-blossoming/?sh=503b4ac81a4e