Khám phá protein viêm khớp dạng thấp chỉ ra liệu pháp điều trị mới đầy tiềm năng

Một nhóm các nhà nghiên cứu ở Hoa Kỳ đã phát hiện ra một cơ chế mới, trong đó một protein quan trọng thúc đẩy gây viêm nghiêm trọng có liên quan đến bệnh viêm khớp dạng thấp. Phát hiện cơ bản này được hy vọng sẽ điều hướng nghiên cứu tới những con đường hoàn toàn mới để điều trị căn bệnh tự miễn dịch gây ảnh hưởng đến hàng triệu người này.

Một trong những khám phá về bệnh viêm khớp dạng thấp có tác động lớn nhất trong vài thập kỷ qua là việc tìm ra một cytokine miễn dịch được gọi là yếu tố gây hoại tử khối u alpha (TNF-alpha) đóng một vai trò quan trọng đối với tình trạng viêm mô khớp. Sau khám phá này, sự phát triển của các chất ức chế TNF kháng thể đơn dòng đã mang đến cho bệnh nhân viêm khớp dạng thấp một loại thuốc hoàn toàn mới giúp điều trị tình trạng của họ.

Tuy nhiên, Salah Uddin Ahmed, tác giả chính của nghiên cứu mới giải thích, các chất ức chế TNF không có hiệu quả ở tất cả các bệnh nhân. Và dù có hiệu quả thì về lâu dài chúng cũng không phải là loại thuốc lý tưởng do có nhiều tác dụng phụ.

Ahmed cho biết: “Yếu tố gây hoại tử khối u alpha (TNF alpha) là một trong những protein gây viêm chính gây ra bệnh viêm khớp dạng thấp và là mục tiêu của nhiều liệu pháp hiện có hiện nay. Tuy nhiên, theo thời gian bệnh nhân có thể kháng thuốc này, nghĩa là khi đó thuốc không còn tác dụng với họ nữa. Đó là lý do tại sao chúng tôi đang tìm kiếm các loại thuốc nhắm mục tiêu vào tín hiệu TNF alpha chưa từng được phát hiện trước đây. Về cơ bản các protein mà nó tương tác cùng có thể đóng một vai trò nào đó”.

Nghiên cứu mới trong phòng thí nghiệm tập trung vào một loại tế bào của con người được gọi là nguyên bào sợi hoạt dịch (synovial fibroblasts). Đây là những tế bào đường trung bình khớp (line joints) và ở trường hợp viêm khớp dạng thấp, tình trạng viêm nguyên bào sợi hoạt dịch do TNF-alpha kích hoạt.

Để tìm ra được protein giữ vai trò gây viêm khớp, các nhà nghiên cứu đã nghiên cứu đến một phân tử có tên là sulfatase 2. Các nghiên cứu về ung thư trước đó đã chỉ ra rằng sulfatase 2 có vai trò trong quá trình phát triển của khối u và nó được biết là có liên quan đến các quá trình truyền tín hiệu tế bào miễn dịch. Do đó, các nhà nghiên cứu đã giả thuyết rằng sulphatase 2 có thể đóng một vai trò một phần kích thích TNF-alpha gây viêm. Để xem xét điều này, nhóm nghiên cứu đã loại bỏ protein này ra khỏi các nguyên bào sợi hoạt dịch và sau đó theo dõi điều gì xảy ra khi các tế bào được kích thích bằng TNF-alpha. Thật thú vị, các thí nghiệm cho thấy phản ứng viêm trong tế bào giảm đáng kể khi sulfatase 2 bị loại bỏ.

Ahmed cho biết: “Việc xem xét vai trò tiềm ẩn của sulfatase đối với chứng viêm là một phỏng đoán có cơ sở, nhưng sau khi chúng tôi thực hiện nghiên cứu, chúng tôi đã thấy một mô hình rất nhất quán về sự gia tăng biểu hiện sulfatase 2 trong các mô và các mẫu khác nhau mà chúng tôi đã nghiên cứu. Điều này cho chúng tôi biết rằng TNF alpha dựa vào sulfatase 2 để thúc đẩy chứng viêm, bởi vì ngay sau khi chúng tôi loại bỏ sulfatase 2, tác dụng gây viêm của TNF alpha đã giảm rõ rệt”.

Mặc dù nghiên cứu này vẫn đang ở giai đoạn đầu do vậy những phát hiện này cho đến nay mới chỉ được thiết lập trong các mô hình tế bào và sẽ cần thêm các nghiên cứu trên động vật để xác nhận các cơ chế này trước khi có thể xem xét bất kỳ hình thức điều trị nào trên người. Tuy nhiên, đây là một khám phá cơ bản cực kỳ hứa hẹn. Và có nhiều nghiên cứu khác đang được tiến hành nhằm ngăn chặn sulfatase 2 để điều trị ung thư. Trên thực tế, một loại chất ức chế sulfatase 2 đã được thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 2 ở người như là một phương pháp điều trị các dạng ung thư não nghiêm trọng.

Nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí Cellular & Molecular Immunology.

P.T.T (NASATI), theo https://newatlas.com/medical/rheumatoid-itis-protein-discovery-tnf-sulfatase/, 20/9/2022