Theo một nghiên cứu mới của các nhà khoa học tại Đại học Pittsburgh-Hoa Kỳ, ở trẻ em bị nghi ngờ viêm xoang, xét nghiệm ba loại vi khuẩn có thể cho biết liệu sử dụng thuốc kháng sinh có hiệu quả hay không.

Bác sĩ Nader Shaikh tại Bệnh viện Nhi đồng UPMC Pittsburgh cho biết: “Năm triệu trẻ em ở Hoa Kỳ được kê đơn thuốc kháng sinh điều trị viêm xoang mỗi năm. Nghiên cứu của chúng tôi cho thấy rằng chỉ một nửa số trẻ này thấy các triệu chứng được cải thiện khi sử dụng kháng sinh, vì vậy bằng cách xác định chúng như thế nào, chúng tôi có thể giảm đáng kể việc sử dụng kháng sinh không cần thiết”.

Viêm xoang là tình trạng viêm hoặc sưng các xoang, có thể gây nghẹt mũi, chảy nước mũi, khó chịu và khó thở. Các bác sĩ thường kê đơn thuốc kháng sinh; chỉ nhắm vào bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn; để điều trị tình trạng này, mặc dù bệnh có thể do vi-rút gây ra.

Tác giả nghiên cứu Nader Shaikh giải thích: "Viêm xoang là một trong những bệnh phổ biến nhất gặp ở trẻ em, nhưng rất khó chẩn đoán vì căn cứ vào thời gian kéo dài của các triệu chứng: Nếu trẻ sổ mũi hoặc nghẹt mũi hơn 10 ngày, chúng tôi nghi ngờ viêm xoang. Đối với bệnh nhiễm trùng tai, có thể nhìn vào bên trong tai; đối với bệnh viêm phổi, chúng tôi lắng nghe phổi. Nhưng đối với bệnh viêm xoang, chúng tôi không có kết quả gì khi khám sức khỏe”.

Với mục tiêu phát triển một công cụ tốt hơn để chẩn đoán bệnh viêm xoang do vi khuẩn, nhóm nghiên cứu đã tuyển chọn khoảng 500 trẻ em có triệu chứng viêm xoang từ sáu trung tâm trên khắp Hoa Kỳ và chỉ định ngẫu nhiên cho trẻ nhận một liệu trình kháng sinh hoặc giả dược. Họ cũng lấy dịch từ khoang mũi ở trẻ; giống như xét nghiệm COVID-19; xét nghiệm ba loại vi khuẩn chính liên quan đến bệnh viêm xoang.

Những đứa trẻ có kết quả xét nghiệm dương tính với vi khuẩn đã giải quyết các triệu chứng tốt hơn khi điều trị bằng kháng sinh so với những đứa trẻ không có vi khuẩn. Phát hiện này cho thấy xét nghiệm vi khuẩn có thể là một cách đơn giản và hiệu quả để phát hiện trẻ có khả năng được hưởng lợi từ thuốc kháng sinh và tránh kê đơn thuốc kháng sinh cho những trẻ không dùng.

Tiến sĩ Nader Shaikh nói rằng: "Nếu thuốc kháng sinh không cần thiết, thì tại sao lại sử dụng chúng? Những loại thuốc này có thể có tác dụng phụ, chẳng hạn như tiêu chảy và thay đổi hệ vi sinh vật mà chúng ta vẫn chưa hiểu được tác động lâu dài của nó. Việc lạm dụng kháng sinh cũng có thể khuyến khích tình trạng kháng kháng sinh, đây là mối đe dọa quan trọng đối với sức khỏe cộng đồng”.

Nếu những đứa trẻ có dịch mũi màu xanh lá cây hoặc màu vàng được hưởng lợi nhiều hơn từ thuốc kháng sinh so với những trẻ có dịch mũi màu trong, thì chúng ta sẽ biết rằng màu đó có liên quan đến nhiễm trùng do vi khuẩn. Nhưng chúng tôi không tìm thấy sự khác biệt nào, điều đó có nghĩa là không nên sử dụng màu sắc để hướng dẫn các quyết định y tế.

Hiện tại, nhóm nghiên cứu đang xem xét cách tốt nhất để triển khai xét nghiệm qua đường mũi trong phòng khám. Một thách thức lớn là các xét nghiệm dựa trên nuôi cấy vi khuẩn được sử dụng trong nghiên cứu không dễ dàng đối với hầu hết các bác sĩ gia đình và có thể mất vài ngày để có kết quả. Cách tiếp cận thực tế hơn có thể là thử nghiệm phân tử có sẵn trên thị trường, có thể trả lại kết quả chỉ sau một đêm.

Một khả năng khác có thể là phát triển các xét nghiệm kháng nguyên nhanh hoạt động giống như bộ dụng cụ xét nghiệm COVID-19 tại nhà. Các nhà nghiên cứu cũng có kế hoạch tìm hiểu sâu hơn về dữ liệu từ nghiên cứu này để xem liệu có thể có một loại dấu ấn sinh học khác trong nước mũi cho thấy sự hiện diện của vi khuẩn sẽ dễ dàng kiểm tra hơn hay không.

Đ.T.V (NASATI), theo https://medicalxpress.com/news/2023-07-bacterial-kids-sinusitis-slash-antibiotic.html, 25/7/2023