Các nhà nghiên cứu tại Đại học Khoa học và Sức khỏe Oregon (OHSU) đã tiến hành xét nghiệm máu PAC-MANN với triển vọng phát hiện sớm ung thư tuyến tụy gây tử vong cao do chẩn đoán muộn. Xét nghiệm này có khả năng tăng tỷ lệ sống sót cho những bệnh nhân được chẩn đoán mắc ung thư biểu mô ống tụy (PDAC), dạng ung thư tuyến tụy phổ biến và hung hãn nhất.

Ung thư tuyến tụy khó chẩn đoán sớm, thường chỉ được phát hiện khi đã tiến triển đến giai đoạn muộn, làm hạn chế đáng kể các lựa chọn điều trị. Các phương pháp chẩn đoán hiện có như xét nghiệm kháng nguyên carbohydrate 19-9 (CA 19-9) có thể tiên lượng nhưng không đủ nhạy để phát hiện sớm ung thư. Xét nghiệm PAC-MANN mới giúp xác định hoạt động của chỉ dấu sinh học trong máu có liên quan đến ung thư tuyến tụy.

Sử dụng mẫu máu lấy từ 350 bệnh nhân, bao gồm những người được chẩn đoán mắc ung thư tuyến tụy, những người có nguy cơ cao và những người đối chứng khỏe mạnh, các nhà nghiên cứu có thể xác định chính xác một số protein, đặc biệt là protease, có hoạt tính tăng lên trong ung thư biểu mô ống tụy.

Xét nghiệm PAC-MANN cho kết quả chính xác lên đến 98% với khả năng phân biệt giữa bệnh nhân ung thư tuyến tụy và những người khỏe mạnh hoặc những người mắc các bệnh lý tuyến tụy không phải ung thư. Ngoài ra, khi kết hợp với xét nghiệm máu định lượng CA 19 - 9, xét nghiệm này đã chẩn đoán ung thư tuyến tụy giai đoạn đầu với tỷ lệ chính xác đạt 85%. Chức năng kép này có thể giúp bác sĩ lâm sàng đánh giá hiệu quả của các phương pháp điều trị đang tiến hành. Ví dụ, sau phẫu thuật, các nhà nghiên cứu đã nhận thấy hoạt động của protease giảm cho thấy phản hồi điều trị theo hướng tích cực.

Không giống các phương pháp chẩn đoán truyền thống, xét nghiệm PAC-MANN không những nhạy, mà chỉ cần lấy mẫu máu tối thiểu là tám microlit và cho kết quả trong khoảng 45 phút với chi phí chưa đến một xu cho mỗi mẫu. Xét nghiệm mới có thể dễ dàng được sử dụng tại các vùng nông thôn và vùng thiếu dịch vụ, nơi các xét nghiệm khác có thể không khả thi.

Nếu các thử nghiệm lâm sàng bổ sung xác nhận hiệu quả của PAC-MANN, xét nghiệm này có thể trở thành công cụ thiết yếu để phát hiện sớm ung thư tuyến tụy, tiến tới mở rộng các lựa chọn điều trị và cải thiện sức khỏe cho bệnh nhân.

N.P.D (NASATI), theo Interestingengineering, 5/2025