Rất khó để xác định liệu sự suy giảm nhận thức ở người lớn tuổi có phải do các vấn đề về mạch máu hay chứng mất trí nhớ gây ra hay không. Nghiên cứu mới đây đã xác định được một dấu ấn sinh học có liên quan đến mạch máu dẫn đến làm suy giảm nhận thức. Điều này có thể giúp phân biệt hai loại nguyên nhân này.

Bệnh mạch máu não nhỏ gây tổn thương dần dần cho các tế bào lót mạch máu nhỏ của não và được biết là nguyên nhân góp phần đáng kể vào suy giảm nhận thức và chứng mất trí. Tổn thương được quan sát thấy trong các mạch máu não ở bệnh mạch máu tương tự như ở bệnh Alzheimer, gây khó khăn cho việc xác định nguyên nhân.

Mặc dù các bác sĩ sẽ dựa vào chụp cộng hưởng từ (MRI) và chụp cắt lớp vi tính (CAT) để phân biệt các tổn thương mạch máu và bệnh Alzheimer nhưng vẫn có một số suy đoán nhất định. Nghiên cứu mới đã xác định được một dấu ấn sinh học chẩn đoán có thể làm giảm bớt một số phỏng đoán này.

Nghiên cứu do Đại học California, Los Angeles (UCLA) dẫn đầu, tập trung vào nghiên cứu việc cơ thể hình thành các mạch máu mới từ các mạch máu hiện có. Quá trình này gọi là hình thành các mạch máu mới. Sự hình thành mạch máu mới này liên quan đến mạng lưới tín hiệu giữa và trong các tế bào nội mô, loại tế bào chính được tìm thấy trong niêm mạc mạch máu.

Các nhà nghiên cứu đưa ra giả thuyết rằng cơ thể cố gắng sửa chữa các mạch máu não nhỏ bị tổn thương bằng cách thúc đẩy sự hình thành mạch. Họ tập trung vào yếu tố tăng trưởng nhau thai (PlGF), một phân tử quan trọng trong quá trình tạo mạch được biết là có liên quan đến việc điều chỉnh lưu lượng máu não.

Trong nghiên cứu này, 335 người tham gia đã được chụp ảnh não bằng MRI và kiểm tra nhận thức. Các mẫu máu được lấy sẽ được đo mức PlGF.

Kết quả cho thấy những người tham gia bị suy giảm nhận thức và hình ảnh não phù hợp với bệnh mạch máu não nhỏ đều có nồng độ PlGF trong huyết tương cao. Những người thuộc nhóm cao nhất về mức độ PlGF - trên 75% số người được kiểm tra - có khả năng bị suy giảm nhận thức hoặc mất trí nhớ cao gấp ba lần so với những người ở nhóm cuối.

Việc xác định PlGF là một dấu ấn sinh học góp phân vào bệnh mạch máu gây sự suy giảm nhận thức là một bước quan trọng để phân biệt loại suy giảm nhận thức này với bệnh do bệnh Alzheimer gây ra.

Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Alzheimer's and Dementia: The Journal of the Alzheimer's Association.

P.T.T (NASATI), theo https://newatlas.com/medical/biomarker-diagnose-cause-cognitive-decline/, 23/2/2023