Các nhà khoa học thuộc Viện Công nghệ sinh học và Công nghệ thực phẩm, Trường đại học Bách khoa Hà Nội phối hợp với Công ty TNHH Khoa học và Công nghệ quốc tế Innogenex vừa chế tạo thành công bộ công cụ phát hiện nhanh chủng virus corona mới cho kết quả trong vòng 70 phút thay vì ba tiếng như phương pháp thử thông thường.

Nhóm các nhà khoa học đã làm việc ngày đêm để chế tạo bộ công cụ phát hiện nhanh nCoV.

Mới đây, nhóm nghiên cứu của TS Lê Quang Hòa và công ty TNHH Khoa học và Công nghệ quốc tế Innogenex đã thông báo kết quả nghiên cứu chế tạo thành công Kit thử nhanh chủng virus corona mới (2019-nCoV) dựa trên kỹ thuật RT-LAMP. Đây là một kỹ thuật khuếch đại đẳng nhiệt axit nucleic chuyên dùng để phát hiện RNA của các loại virus gây bệnh.

Theo ghi nhận đến lúc này, Việt Nam là quốc gia đầu tiên chế tạo thành công Kit RT-LAMP phát hiện nhanh 2019-nCoV, giúp rút ngắn thời gian xét nghiệm và đơn giản hóa được quy trình phân tích để có thể ứng dụng ngay tại các bệnh viện tuyến huyện.

Nghiên cứu công bố sau chưa tròn một tháng

Trước đây, để xét nghiệm các trường hợp nhiễm và nghi nhiễm 2019-nCoV, Việt Nam áp dụng phương pháp xét nghiệm giải trình tự gien mất 3-5 ngày. Sau đó, với mẫu thử của WHO kết hợp với phương pháp xét nghiệm sinh học phân tử, thời gian xét nghiệm virus corona ở Việt Nam rút xuống dưới 9 giờ. Còn trên thế giới, phương pháp tiêu chuẩn real-time RT-PCR được Tổ chức Y tế thế giới (WHO) khuyến cáo thì mất khoảng 3 tiếng để thu nhận kết quả.

Chia sẻ với phóng viên Nhân Dân điện tử, TS Lê Quang Hòa, Trưởng phòng thí nghiệm Kỹ thuật gien, Viện Công nghệ sinh học và Công nghệ thực phẩm, ĐH Bách khoa Hà Nội cho biết, nhóm nghiên cứu gồm 10 thành viên đã bắt đầu nghiên cứu về lĩnh vực phát hiện nhanh chủng virus corona mới (2019-nCoV) từ ngày 15/1/2020, ngay sau khi Trung Quốc công bố trình tự hệ gien của chủng virus này. Họ đã rất cố gắng nghiên cứu cả ngày và đêm để sớm đưa ra kết quả của công trình.

Ngay trước Tết Nguyên đán, nhóm nghiên cứu đã thiết kế được các mồi của phản ứng RT-LAMP đổi màu phát hiện đặc hiệu RNA của virus và thực hiện xong phần tổng hợp gien nhân tạo vật liệu di truyền của tác nhân gây bệnh này.

Trong 10 ngày gần đây, nhóm nhiên cứu đã hoàn thành xong quy trình chế tạo sinh phẩm bảo đảm độ nhạy, độ đặc hiệu tương đương với phương pháp tiêu chuẩn real-time RT-PCR vốn được WHO khuyến cáo.

Chỉ cần 15 đến 30 phút có thể phát hiện dương tính với nCoV

TS Lê Quang Hòa cho biết, nguyên lý của kỹ thuật RT-LAMP mà nhóm áp dụng là kỹ thuật khuếch đại đẳng nhiệt axit nucleic, trong đó giai đoạn phiên mã ngược và giai đoạn khuếch đại đều được thực hiện tại một nhiệt độ duy nhất với khả năng khuếch đại DNA lên đến trên một tỷ lần. Đặc biệt, phản ứng dương tính được phát hiện trực tiếp bằng mắt thường dựa trên việc đổi màu dung dịch, giúp rút ngắn và đơn giản hóa quy trình phân tích. Tổng thời gian phân tích là 70 phút, trong đó bao gồm hai giai đoạn: tách chiết RNA của virus (30 phút), chuẩn bị và tiến hành phản ứng RT-LAMP (40 phút).

“Phản ứng RT-LAMP chỉ cần 30 phút là có thể kết luận được mẫu có dương tính với RNA của 2019-nCoV hay không. Đối với những mẫu dương tính mạnh chỉ cần 15 phút là đã có thể phát hiện được”, TS Hòa nói.

Bộ công cụ thử nhanh nCoV giá rẻ của Việt Nam có thể sử dụng ngay từ bệnh viện tuyến huyện.

Một ưu điểm nổi bật khác của sinh phẩm RT-LAMP so với quy trình real-time RT-PCR tiêu chuẩn là tính đơn giản, không yêu cầu trang thiết bị phức tạp. Điều này giúp sinh phẩm RT-LAMP có thể được sử dụng ngay từ bệnh viện tuyến huyện và các bệnh viện dã chiến khi dịch bùng nổ, giúp khoanh vùng dịch, hạn chế sự lây lan.

Đặc biệt, giá thành sản xuất mỗi test của nhóm nghiên cứu là 350.000 đồng, trong khi đó giá sản xuất bộ test RT-PCR là 1 triệu đồng. So với các kỹ thuật sinh học phân tử khác, RT-LAMP yêu cầu thiết bị đơn giản chỉ cần một bể ổn nhiệt giúp ứng dụng ngay tại hiện trường, độ nhạy và độ đặc hiệu cao, tương đương với real-time RT-PCR

Mong được Bộ Y tế kiểm định để đưa vào kiểm soát dịch từ tuyến huyện

Theo TS Lê Quang Hòa, do chưa tiếp cận được với các mẫu bệnh phẩm thực nên nhóm nghiên cứu chưa xác định được độ chính xác của sinh phẩm trên các mẫu bệnh phẩm lâm sàng. Tuy nhiên, khi thực hiện trên các mẫu giả nhiễm sử dụng RNA tổng hợp nhân tạo, kết quả thu nhận được đều chính xác.

“Chúng tôi mong Bộ Y tế và Bộ Khoa học và Công nghệ hỗ trợ nhóm nghiên cứu để có thể kiểm định sinh phẩm, xác định được tỷ lệ chính xác trong thời gian tới đây, nhằm phục vụ việc kiểm soát dịch ngay từ các bệnh viện tuyến huyện”, TS Hòa đề xuất.

Anh cho biết, hiện nhóm nghiên cứu đang tìm cách phối hợp với các đơn vị chuyên trách của Bộ Y tế để thực hiện việc kiểm định cũng như liên hệ với các doanh nghiệp để chuyển giao công nghệ chế tạo sinh phẩm.

Ở quy mô phòng thí nghiệm, nhóm nghiên cứu có thể sản xuất được khoảng 2.000 test/ngày. Hy vọng trong hai tuần tới, sau khi đã được kiểm định, sinh phẩm sẽ bắt đầu được ứng dụng vào thực tiễn.

Theo Báo Nhân dân

Bộ Khoa học và Công nghệ phê duyệt các đề tài nghiên cứu về chủng mới của virus Corona

Ngày 03/02/2020, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ đã ký Quyết định phê duyệt danh mục 03 nhiệm vụ khoa học và công nghệ cấp quốc gia đột xuất phòng, chống dịch bệnh viêm đường hô hấp cấp do chủng mới của virus Corona, giao trực tiếp cho 03 tổ chức chủ trì, khẩn trương triển khai thực hiện, trong vòng 01 tháng nữa có thể có 03 loại Bộ Kít để chủ động chẩn đoán, phân loại bệnh nCoV-2019, góp phần quan trọng trong công tác phòng, chống dịch bệnh.

Khẩn trương triển khai các đề tài nghiên cứu về chủng mới của virus Corona (Ảnh minh họa)

Theo đó, 03 đề tài nghiên cứu bao gồm: Nghiên cứu chế tạo bộ sinh phẩm RT-PCR và realtime RT-PCR phát hiện chủng mới của vi rút Corona 2019 (nCoV-2019) giao cho Học viện Quân y chủ trì, phối hợp với Công ty cổ phần công nghệ Việt Á thực hiện; Nghiên cứu chế tạo hệ thống phát hiện nhanh để sàng lọc chủng mới của vi rút Corona 2019 (nCoV-2019) giao cho Công ty TNHH một thành viên sinh hóa Phù Sa - Biochem chủ trì phối hợp với Viện Pasteur thành phố Hồ Chí Minh và Trung tâm ứng dụng tiến bộ Khoa học và Công nghệ - Sở Khoa học và Công nghệ Cần Thơ thực hiện; Nghiên cứu đặc điểm dịch tễ học, lâm sàng, vi rút bệnh viêm đường hô hấp cấp do chủng mới của vi rút Corona 2019 (nCoV-2019) tại Việt Nam giao cho Viện Pasteur Thành phố Hồ Chí Minh chủ trì, phối hợp với các đơn vị có liên quan tổ chức thực hiện. 

Do đã chủ động nghiên cứu ngay từ khi xuất hiện dịch nên các đơn vị được giao chủ trì và phối hợp cam kết trong thời gian 01 tháng có thể sản xuất hàng loạt phục vụ công tác phòng, chống dịch. Riêng bộ sinh phẩm RT-PCR do Học viện Quân y và Công ty cổ phần công nghệ Việt Á thực hiện có thể có sản phẩm sau 02 tuần nếu được tạo điều kiện thông quan nhanh hóa chất, nguyên liệu nhập khẩu và được Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương, Viện Pasteur thành phố Hồ Chí Minh cung cấp chứng dương nCoV-2019. Đồng thời, các đơn vị sản xuất cũng đề nghị Bộ Y tế cho phép đưa vào sử dụng các bộ sinh phẩm này theo quy trình rút gọn để phục vụ công tác phòng, chống đại dịch.Ngoài ra, Bộ Khoa học và Công nghệ sẽ tiếp tục xem xét, phê duyệt một số nhiệm vụ khoa học và công nghệ độc lập cấp quốc gia để góp phần công tác phòng, chống dịch bệnh trên (nếu có) theo hướng: nghiên cứu sản xuất vắc xin, nghiên cứu tác dụng của một số thuốc trong điều trị, sản xuất khẩu trang, quần áo bảo hộ phục vụ công tác phòng chống dịch, xe cứu thương áp suất âm,…

Trước đó, ngày 30/01/2020, Bộ Khoa học và Công nghệ đã tổ chức buổi họp với các chuyên gia, nhà khoa học về lĩnh vực truyền nhiễm, dịch tễ, sinh học phân tử, sản xuất kít chẩn đoán, sản xuất vắc xin… bàn về sự tham gia của ngành Khoa học và Công nghệ trong công tác phòng, chống dịch bệnh viêm đường hô hấp cấp do nCoV-2019; Ngày 31/01/2020 Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ ký Quyết định thành lập Hội đồng tư vấn xác định nhiệm vụ khoa học và công nghệ độc lập cấp quốc gia phòng, chống dịch bệnh viêm đường hô hấp cấp do chủng mới của virus Corona. Ngày 02/02/2020 Hội đồng tư vấn đã họp xác định nhiệm vụ khoa học và công nghệ xây dựng 3 nhiệm vụ đột xuất phòng, chống dịch bệnh viêm đường hô hấp cấp do chủng mới của virus Corona cần thực hiện ngay. Ngày 03/2/2020 Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ ký Quyết định thành lập Ban chỉ đạo và Tổ công tác phòng, chống dịch bệnh viêm đường hô hấp cấp do chủng mới của virus Corona gây ra của Bộ Khoa học và Công nghệ.

NASAT