Theo nghiên cứu mới của các nhà khoa học Canada, hít thở khí thải động cơ diesel khi tham gia giao thông chỉ trong vài giờ có thể làm suy giảm chức năng và nhận thức của não.

Ô nhiễm giao thông từ lâu được cho là có liên quan đến các vấn đề về trí nhớ nhưng người ta thường cho rằng việc tiếp xúc lâu dài gây ra rủi ro lớn. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu tại Đại học British Columbia và Đại học Victoria ở Canada đã phát hiện ra rằng tổn thương do những thay đổi này có thể đo lường được chỉ trong vòng hai giờ. Nghiên cứu đã được công bố trên tạp chí Environmental Health.

Trong nghiên cứu, 25 người tham gia từ 19 - 49 tuổi tiếp xúc với không khí đã được lọc và không khí ô nhiễm khí thải diesel trong phòng thí nghiệm vào nhiều thời điểm khác nhau trong vòng 120 phút. Trong thời gian đó, những người tham gia đạp xe nhẹ nhàng tại chỗ khoảng 15 phút để tăng cường khả năng hít thở.

Tất cả những người tham gia đều được chụp cộng hưởng từ trước và sau mỗi lần tiếp xúc để theo dõi hoạt động của não ở các giai đoạn khác nhau. Kết quả cho thấy so với hít thở không khí đã lọc, thì hít thở khí thải động cơ diesel làm giảm khả năng kết nối chức năng (thước đo cách các vùng não tương tác và giao tiếp với nhau).

Các nhà nghiên cứu đặc biệt tập trung vào những thay đổi đối với mạng chế độ mặc định của não (DMN), một tập hợp các vùng não hoạt động tích cực trong các nhiệm vụ thụ động hơn là các nhiệm vụ đòi hỏi sự tập trung chú ý từ bên ngoài.

Tổn thương DMN ảnh hưởng đến một số vùng của não bao gồm vỏ não trước trán ở giữa, vỏ não vành đai sau, thùy đỉnh dưới, vỏ não thái dương và sự hình thành hồi hải mã. Hoạt động trong DMN tăng đột biến khi chúng ta thức và không tham gia vào bất kỳ bài tập tinh thần cụ thể nào.

DMN có nhiều chức năng khác nhau, có thể bị cản trở sau nhiều giờ đồng hồ tham gia giao thông trên đường bạn về nhà. DMN còn giúp chúng ta hồi tưởng quá khứ. Chức năng của DMN rất quan trọng đối với khả năng lưu giữ các ký ức theo từng giai đoạn hoặc việc tường thuật chi tiết các sự kiện đã xảy ra vào những thời điểm cụ thể trong cuộc sống của chúng ta.

Phát hiện của nhóm nghiên cứu mở ra một tia hy vọng, đó là các tác động thần kinh do tiếp xúc với khí thải chỉ tồn tại trong thời gian ngắn. Dù vậy, việc tiếp xúc lâu dài với khí thải do hàng ngày tham gia giao thông sẽ gây ra nhiều rủi ro đến sức khỏe.

Việc tiếp xúc với khí thải động cơ diesel có thể gây hại cho não không phải là phát hiện mới. Năm 2008, các nhà nghiên cứu Hà Lan đã theo dõi 10 tình nguyện viên được kết nối với máy ghi điện não đồ (EEG) và tiếp xúc trong 30 phút với không khí trong phòng thí nghiệm bị ô nhiễm khói dầu diesel được điều chỉnh tương đương mới mức ô nhiễm bắt nguồn một con phố đông đúc.

Vào thời điểm đó, các nhà nghiên cứu nhận thấy bộ não của những người tham gia thể hiện phản ứng căng thẳng, cho thấy quá trình xử lý thông tin đã thay đổi ở vỏ não. Phản ứng này tiếp tục gia tăng ngay cả sau khi những người tham gia không tiếp xúc với khói ô nhiễm nữa.

N.P.D (NASATI), theo https://www.dailymail.co.uk/health/article-11698395/Sitting-traffic-just-two-HOURS-lead-brain-damage-study-suggests.html, 31/1/2023