Thuốc Levodopa cho bệnh Parkinson gây ra các biến chứng tâm thần
Cập nhật vào: Thứ năm - 03/10/2024 00:11 Cỡ chữ
Các nhà nghiên cứu tại Viện Karolinska - Thụy Điển đã xác định được cơ chế gây ra biến chứng tâm thần nghiêm trọng do liệu pháp thay thế dopamine trong bệnh Parkinson. Kết quả được công bố trên tạp chí Molecular Psychiatry.
Điều trị bệnh Parkinson phần lớn dựa trên việc sử dụng levodopa. Việc sử dụng loại thuốc này bị hạn chế do sự phát triển của các biến chứng tâm thần, bao gồm rối loạn tương tự như lạm dụng thuốc và được gọi là hội chứng rối loạn điều hòa dopamine (DDS).
Dopamine dysregulation syndrome (DDS): Hội chứng rối loạn điều hòa dopamine ( DDS ) là một rối loạn chức năng của hệ thống khen thưởng được quan sát thấy ở một số cá nhân dùng thuốc dopaminergic trong thời gian dài. Nó thường xảy ra ở những người mắc bệnh Parkinson (PD) đã dùng thuốc chủ vận dopamine trong thời gian dài.
Giáo sư Gilberto Fisone cho biết: "Chúng tôi đã xác định được cơ chế làm nền tảng của hội chứng DDS. Và phát hiện ra rằng, trong một mô hình thực nghiệm về bệnh Parkinson, việc điều trị bằng levodopa dẫn đến sự kích hoạt bất thường của một nhóm tế bào thần kinh cụ thể nằm trong hệ thống khen thưởng của não (brain rewarding system) và liên quan đến tác động của các chất gây nghiện".
Sự thay đổi trong quá trình truyền tín hiệu dẫn đến sự rối loạn điều hòa các protein cụ thể liên quan đến chức năng thần kinh, đây là mục tiêu tiềm năng cho các biện pháp can thiệp chống lại các rối loạn tâm thần ở bệnh nhân mắc bệnh Parkinson.
Hội chứng DDS ảnh hưởng đến khoảng 5% bệnh nhân mắc bệnh Parkinson được điều trị bằng levodopa và liên quan đến tình trạng tiêu thụ thuốc quá mức, vượt xa mức cần thiết để điều chỉnh các triệu chứng vận động của bệnh. Giáo sư Gilberto Fisone giải thích: "Bệnh nhân mắc hội chứng DDS cảm thấy liều thuốc không đủ, bỏ qua lịch dùng thuốc được khuyến cáo và tự ý dùng thuốc đến mức dẫn đến các biến chứng khác, chẳng hạn như chứng loạn động".
DDS là mối quan tâm lớn đối với bệnh nhân và gia đình họ. Tuy nhiên, rất ít thông tin được biết về các cơ chế liên quan đến rối loạn này. Việc xác định một nhóm tế bào thần kinh cụ thể bị ảnh hưởng bệnh lý bởi levodopa và có mối liên hệ nhân quả với hành vi nghiện đã cung cấp thông tin quan trọng, mở ra con đường cho việc xác định các biện pháp cải thiện việc điều trị bệnh Parkinson trong tương lai.
Nghiên cứu dựa trên việc sử dụng mô hình chuột mắc bệnh Parkinson, tái tạo lại các đặc điểm bệnh lý phức tạp của bệnh. Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng tác dụng giống như gây nghiện của levodopa là do khả năng kích hoạt quá mức một nhóm tế bào thần kinh biểu hiện thụ thể dopamine D1 (D1R) trong hạch nền.
Bước tiếp theo là điều tra khả năng liên quan đến DDS của Delta-FosB, một chất điều hòa quan trọng của biểu hiện gen liên quan đến nghiện ma túy. Mức Delta-Fos B được tăng cường trong các tế bào thần kinh biểu hiện D1R sau khi dùng levodopa.
Đ.T.V (NASATI), theo https://medicalxpress.com//9/2024