Ung thư buồng trứng là bệnh lý ác tính phụ khoa gây tử vong nhiều nhất trên toàn thế giới. Theo dữ liệu từ Tổ chức Y tế Thế giới, tỷ lệ mắc bệnh ngày càng gia tăng, tỷ lệ tử vong khoảng hơn 300.000 ca mới và 200.000 ca tử vong mỗi năm.

Trong số các loại ung thư buồng trứng, loại ung thư buồng trứng có khối u ác tính cấp độ cao, phát triển âm thầm, thường kháng thuốc là loại ung thư rất phức tạp. Hiện nay chưa có phương pháp điều trị nào bảo đảm có thể làm thuyên giảm tình trạng ung thư này lâu dài.

Mới đây, nhóm các nhà nghiên cứu do Trung tâm Nghiên cứu Ung thư Buồng trứng Penn – Trường Đại học Pennsylvania dẫn đầu đã xem xét một loại thuốc thử nghiệm cho dạng ung thư này có tên là colforsin daropate-hiện vẫn đang trong giai đoạn nghiên cứu trong phòng thí nghiệm và vẫn chưa được thử nghiệm trên những phụ nữ mắc ung thư buồng trứng - với hy vọng cuối cùng có thể tái sử dụng loại thuốc này để điều trị cho phân nhóm ung thư buồng trứng có khối u cực kỳ nguy hiểm. Mặc dù còn mới mẻ đối với ung thư phụ khoa nhưng đây lại là một loại thuốc quen thuộc đã được chấp thuận cho sử dụng để điều trị suy tim cấp tính từ giữa những năm 1990.

Loại ung thư buồng trứng đang thu hút sự chú ý của các nhà nghiên cứu có tên gọi chính thức là ung thư tuyến thanh dịch độ biệt hóa cao (HGSOC). Các bác sĩ cũng gọi nó là ung thư biểu mô buồng trứng thanh dịch cấp độ cao. Trong số các phân nhóm ung thư buồng trứng, HGSOC ảnh hưởng đến một nhóm lớn phụ nữ và có nổi tiếng có tỷ lệ tái phát cao và tỷ lệ sống sót thấp. Ngoài ra, HGSOC không có chỉ dấu sinh học để giúp phát hiện và nó rất khó điều trị.

Tiến sĩ Matthew J. Knarr, nhà nghiên cứu ung thư của Trung tâm nghiên cứu ung thư buồng trứng Penn, đồng thời là tác giả chính của phân tích mới, cho biết: "Ung thư tuyến thanh dịch độ biệt hóa cao (HGSOC) là phân nhóm ung thư buồng trứng phổ biến nhất và nguy hiểm nhất, chiếm khoảng 70% các trường hợp được chẩn đoán và tỉ lệ số ca tử vong do ung thư buồng trứng này là 75%.

“Tỷ lệ tử vong cao là do không có triệu chứng sớm để điều trị, dẫn đến 80% bệnh nhân được chẩn đoán khi đã ở giai đoạn muộn, thường là sau khi di căn tiến triển khắp khoang phúc mạc. Các loại ung thư này có đến 80% bị tái phát trong vòng năm năm”, ông nói thêm.

Các kết quả nghiên cứu đã được công bố trên tạp chí Science Signaling. Knarr và một nhóm các nhà sinh học ung thư nhấn mạnh rằng, thực sự rất cần có các liệu pháp điều trị mới cho loại ung thư khó điều trị này.

Knarr và các đồng nghiệp đã kiểm tra tác dụng của colforsin daropate trên các dòng tế bào và trên mô hình động vật. Nghiên cứu của họ chứng minh rằng thuốc điều trị suy tim này có thể tiêu diệt tế bào ung thư buồng trứng và làm co khối u khi kết hợp với tác nhân hóa trị liệu tiêu chuẩn cisplatin. Thuốc này cũng có lợi ích bổ sung là chỉ tác động lên tế bào ung thư, không gây tổn hại đến các mô khỏe mạnh.

“Do các tế bào ung thư buồng trứng có xu hướng di căn thành các khối u kháng thuốc vì thế mà chúng tôi cũng muốn xác định xem colforsin daropate có gây ra tình trạng ngừng chu kỳ tế bào và/hoặc chết tế bào ở các khối u HGSOC hay không", Knarr cho hay:

Các khối u ung thư buồng trứng là các cụm tế bào ung thư có hình cầu, rắn, xuất hiện khi bệnh tiến triển. Các khối hình cầu này có thể lan rộng khắp khoang phúc mạc và bám vào các mô. Ngay cả khi bệnh nhân HGSOC có phản ứng tích cực ban đầu với liệu pháp platinum/taxane tiêu chuẩn, tình trạng tái phát vẫn rất phổ biến.

Colforsin daropate hoạt động bằng cách ức chế một loại protein liên quan đến ung thư được gọi là MYC, có xu hướng hoạt động quá mức trong HGSOC. Thuốc điều trị suy tim này cho thấy có tác dụng làm giảm hoạt động của MYC. Tuy nhiên, cần nhiều nghiên cứu nhiều hơn nữa để phân tích cách colforsin daropate, một hợp chất thử nghiệm điều trị trong ung thư buồng trứng, làm giảm nồng độ MYC ở phụ nữ mắc bệnh. Dữ liệu cho đến nay cho thấy colforsin daropate có thể ức chế tín hiệu MYC.

Trong quá trình tìm kiếm một loại thuốc có thể tấn công các tế bào HGSOC, nhóm các nhà khoa học đầu tiên đã kiểm tra thuốc forskolin, có đặc tính chống ung thư mạnh. Tuy nhiên, forskolin có vấn đề là nó không chuyển thành thuốc có ích trong lâm sàng cho bệnh ung thư buồng trứng trong phòng thí nghiệm. Sau đó, nhóm nghiên cứu chuyển sang một dẫn xuất của forskolin là colforsin daropate, có đặc tính thuốc với nhiều thuận lợi hơn, tập trung vào các cơ chế phân tử thúc đẩy ung thư.

Colforsin daropate tan trong nước, có hoạt tính chống ung thư mạnh và được coi là ứng cử viên mạnh để giải quyết các đặc tính độc đáo của bệnh ác tính. Ngoài ra, vì colforsin daropate đã được chấp thuận để điều trị suy tim cấp tính nên nó đã trở thành ứng cử viên mạnh mẽ cho tình trạng này.

Trong nghiên cứu này, colforsin daropate cho thấy tác dụng đánh bại các khối u buồng trứng bằng cách ngăn chặn chu kỳ tế bào và gây ra cái chết của tế bào trong các tế bào HGSOC và hình cầu được nuôi cấy. Khi thử nghiệm trên chuột, hợp chất này làm chậm sự phát triển của khối u và kéo dài thời gian sống của chuột. Nhóm nghiên cứu lưu ý, các nghiên cứu trong tương lai sẽ cần phải điều tra chi tiết hơn nữa các cơ chế của colforsin daropate.

P.T.T (NASATI), theo https://medicalxpress.com/news, 3/2/2025