Tuân thủ các hướng dẫn về hoạt động thể chất của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) dẫn đến giảm tích tụ beta-amyloid, loại protein gây bệnh Alzheimer. Theo những phát hiện được công bố trên tạp chí Alzheimer's & Dementia, tăng cường hoạt động thể chất trong độ tuổi từ 45 đến 65 có thể làm giảm đáng kể nguy cơ mắc bệnh Alzheimer. Ngược lại, lối sống ít vận động trong giai đoạn này sẽ gây hại cho sức khỏe não bộ,

Ước tính có 13% trường hợp mắc bệnh Alzheimer trên toàn thế giới là do ít vận động. Để chống lại tình trạng này, WHO khuyến cáo người lớn mỗi tuần nên vận động thể chất vừa phải từ 150 đến 300 phút hoặc vận động 75 đến 150 phút với cường độ mạnh mạnh.

Mặc dù tập thể dục thường xuyên được biết là có thể cải thiện sức khỏe tim mạch và sức khỏe tinh thần, hai yếu tố quan trọng giúp giảm nguy cơ mắc bệnh Alzheimer, nhưng nghiên cứu mới chỉ ra rằng hoạt động thể chất cũng có thể ảnh hưởng trực tiếp đến những thay đổi của não liên quan đến căn bệnh này.

Nghiên cứu do Eider Arenaza-Urquijo, nhà nghiên cứu tại Viện Y tế toàn cầu Barcelona (ISGlobal) ở Tây Ban Nha dẫn đầu, có sự tham gia của 337 người trung niên ở Catalonia có tiền sử gia đình mắc bệnh Alzheimer. Nhóm nghiên cứu đã sử dụng bảng câu hỏi về hoạt động thể chất để đánh giá những thay đổi về hoạt động này trong bốn năm và các kết quả chụp hình ảnh thần kinh học để phân tích tác động của việc tập thể dục đến cấu trúc và chức năng não. Những người tham gia được phân loại là tuân thủ (đáp ứng các khuyến nghị của WHO), không tuân thủ (hoạt động thể chất ít hơn khuyến nghị) và ít vận động (không hoạt động thể chất mỗi tuần).

Lợi ích của hoạt động thể chất đối với cơ chế não

Beta-amyloid (Aβ) là protein có thể làm suy yếu giao tiếp thần kinh khi nó tích tụ trong não và được coi là triệu chứng đầu tiên của bệnh Alzheimer. Những người tham gia tăng hoạt động thể chất để đáp ứng các mức khuyến nghị của WHO có sự tích tụ beta-amyloid ít hơn những người ít vận động hoặc giảm hoạt động thể chất. Hơn nữa, tác dụng này dường như phụ thuộc vào tần suất; hoạt động càng tăng thì gánh nặng amyloid càng giảm.

Những người tham gia vận động nhiều cũng có độ dày vỏ não lớn hơn ở các vùng não liên quan đến bệnh Alzheimer. Độ dày vỏ não ở vùng thái dương giữa rất quan trọng đối với trí nhớ, do đó, tình trạng mỏng đi hoặc teo đi (mất thể tích) là dấu hiệu sớm của thoái hóa thần kinh.

Müge Akıncı giải thích: “Ngay cả những người ít vận động hơn mức khuyến nghị, cũng có độ dày vỏ não lớn hơn những người ít vận động. Điều đó cho thấy thời gian vận động dù ít đến đâu, cũng đều có lợi cho sức khỏe”.

Tập thể dục nhiều là chiến lược phòng ngừa

Nhóm nghiên cứu đã xem xét cả sự gia tăng hoạt động thể chất và việc tuân thủ các khuyến nghị của WHO. Họ nhận thấy những lợi ích của hoạt động thể chất xem ra liên quan đến việc tăng hoạt động theo thời gian, thay vì đạt đến ngưỡng hoạt động cụ thể.

Eider Arenaza-Urquijo, đồng tác giả nghiên cứu nhấn mạnh: “Những phát hiện này củng cố tầm quan trọng của việc thúc đẩy hoạt động thể chất ở tuổi trung niên như một chiến lược y tế công cộng để phòng ngừa bệnh Alzheimer. Các biện pháp can thiệp nhằm thúc đẩy tăng cường hoạt động thể chất, có thể là chìa khóa để giảm tỷ lệ mắc bệnh trong tương lai”.

N.P.D (NASTIS), theo Scitechdaily, 5/2025