Các vết ố vàng ở nách trên quần áo trắng thường do axit oleic và squalene, hợp chất hữu cơ trong mồ hôi và bã nhờn tạo nên. Vết ố vàng cứng đầu cũng có thể bắt nguồn từ những sắc tố tự nhiên như lycopene và beta-carotene, vốn có thể dính vào quần áo khi bạn làm đổ đồ uống như nước ép cà chua hoặc cam.

Cả chất tẩy clo và tia cực tím đều có thể loại bỏ hiệu quả các vết bẩn này, nhưng lại gây hại cho các loại vải mỏng. Để khắc phục hạn chế này, hai nhà khoa học của Tập đoàn Asahi Kasei (Nhật Bản) đã đưa ra giải pháp sử dụng đèn LED ánh sáng xanh cường độ cao.

Trong nghiên cứu trước đây, các nhà khoa học đã phát hiện ra rằng đèn LED ánh sáng xanh có thể loại bỏ tình trạng ngả vàng ở nhựa polyme cũ. Trong nghiên cứu mới, các tác giả chiếu ánh sáng xanh vào các lọ chứa beta-carotene, lycopene và squalene trong 3 giờ. Tất cả các mẫu đều mất màu nhờ quá trình tẩy quang dưới tác động của ánh sáng xanh, trong đó oxy trong không khí phá vỡ liên kết hóa học, biến chúng thành hợp chất không màu. Sau đó, nhóm nghiên cứu nhỏ squalene lên mảnh vải cotton trắng, khiến chúng bị ố vàng, rồi gia nhiệt để mô phỏng sự lão hóa của vải. Tiếp theo, các mảnh vải được xử lý trong 10 phút theo 3 cách: chiếu đèn LED ánh sáng xanh, chiếu tia cực tím và ngâm dung dịch hydrogen peroxide.

Kết quả là ánh sáng xanh loại bỏ vết ố vàng hiệu quả nhất nhờ có squalene, mà không làm hỏng vải. Các thử nghiệm bổ sung cho thấy phương pháp này hiệu quả với vải polyester và vải lụa bị ố vàng, mà không làm hỏng vải. Nhóm nghiên cứu hiện đang tiếp tục phát triển, hướng đến các hệ thống tẩy vết bẩn quy mô gia đình và công nghiệp.

Sugahara cho biết: “Phương pháp của chúng tôi sử dụng ánh sáng xanh nhìn thấy kết hợp với oxy trong không khí làm chất oxy hóa để thúc đẩy quá trình tẩy quang. Cách tiếp cận này tránh dùng các chất oxy hóa khắc nghiệt thông dụng trong tẩy rửa truyền thống, nhờ đó tính bền vững cao hơn”. Ngoài loại bỏ vết bẩn, đèn LED ánh sáng xanh cường độ cao còn đang được nghiên cứu cho các ứng dụng khác như kháng khuẩn.

Kết quả nghiên cứu đã được công bố trên tạp chí ACS Sustainable Chemistry & Engineering.

N.P.D (NASTIS), theo Newatlas, 9/2025