Việc chích ngón tay hàng ngày để lấy máu kiểm tra đường huyết gây khó chịu cho bệnh nhân tiểu đường. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu tại Đại học Sherbrooke ở Quebec, Canada và Công ty Colgate-Palmolive ở New Jersey, Hoa Kỳ hiện đã chế tạo được mẫu thiết bị sử dụng tại nhà để đo lượng đường trong máu thông qua mẫu nước bọt.

Nồng độ đường glucose (và một số chỉ dấu sinh học khác) trong nước bọt của một người tỷ lệ thuận với nồng độ đường huyết của họ. Tuy nhiên, do nồng độ glucose trong nước bọt thấp hơn nhiều nên cần có thiết bị chuyên dụng trong phòng thí nghiệm để đo lường chính xác.

Trong nghiên cứu mới, các nhà khoa học Canada và Hoa Kỳ đã tìm ra một công cụ được gọi là cảm biến sinh học dựa vào aptamer điện hóa (E-AB). Thiết bị này kết hợp một đoạn ADN có thiết kế đặc biệt (gọi là aptamer), liên kết với chỉ dấu sinh học mục tiêu trong mẫu. Khi điều đó xảy ra, cảm biến sẽ phát tín hiệu điện hóa có thể đo được.

Thông thường, các aptamer được sử dụng trong cảm biến sinh học E-AB không đủ nhạy để phát hiện đường glucose trong nước bọt một cách đáng tin cậy. Vì thế, nhóm nghiên cứu đã tăng thành công độ nhạy của aptamer để đo được nồng độ glucose trong máu.

Sau đó, các aptamer này được gắn trên một điện cực vàng bên trong cảm biến sinh học E-AB, rồi được ngâm trong nước bọt thu thập từ một nhóm đối tượng thử nghiệm. Cảm biến không chỉ đo chính xác nồng độ glucose trong chất lỏng và cung cấp kết quả chỉ trong 30 giây, mà còn duy trì độ nhạy lên đến một tuần, miễn là cảm biến được rửa sạch và bảo quản trong dung dịch muối đệm phốt phát sau mỗi lần sử dụng.

Công nghệ mới cũng có thể được sử dụng để phát hiện những chỉ dấu sinh học khác bằng các aptamer đa dạng. Trên thực tế, nhóm nghiên cứu đã chế tạo được một phiên bản thay thế thiết bị đo chính xác nồng độ AMP (adenosine monophosphate) trong nước bọt, một dấu hiệu sinh học liên quan đến bệnh nướu răng.

Kết quả nghiên cứu đã được công bố trên tạp chí ACS Sensors.

N.P.D (NASATI), https://newatlas.com/, 12/2023