Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra cách đường phân tử gây ra sự phá hủy các sợi thần kinh trong các bệnh thoái hóa thần kinh nhất định và quan trọng hơn nữa là cách “tắt” chế độ này của nó. Phát hiện này có thể dẫn đến phát triển một loại thuốc mới giúp làm chậm sự tiến triển của những chứng rối loạn suy nhược này.

Trọng tâm của nghiên cứu nhắm đến một loại enzyme có tên là SARM1, biểu hiện trong các tế bào thần kinh và đóng vai trò như một cơ quan điều hòa miễn dịch. Mặc dù, nó cũng hoạt động như một cảm biến về sức ép trao đổi chất (metabolic stress), và tại một thời điểm nhất định, nó gây ra một loạt các quá trình mà cuối cùng bắt đầu phá vỡ các sợi trục, làm cho người bệnh bị mắc một số vấn đề liên quan đến bệnh Parkinson, ALS, bệnh thần kinh và các bệnh thoái hóa thần kinh khác. Tuy nhiên, hiện vẫn chưa nghiên cứu nào biết được chính xác những gì đang diễn ra trong quá trình đó. Vì vậy, trong nghiên cứu mới này, các nhà nghiên cứu đã sử dụng quang phổ cộng hưởng từ hạt nhân (NMR), kính hiển vi điện tử lạnh và tinh thể học tia X vào quá trình nghiên cứu để có thể điều tra kỹ hơn vấn đề này.

Nhóm nghiên cứu phát hiện thấy một phân tử hoạt hóa nhỏ có tên là NMN đã khởi động quá trình này. Khi mức độ NMN tăng lên, nó liên kết với SARM1, theo như cách các nhà nghiên cứu mô tả như là một chiếc chìa khóa trong ổ khóa và một khi SARM1 “được mở khóa”, nó sẽ bắt đầu phá vỡ một phân tử tên là NAD+. Vì sợi trục cần NAD+ để hoạt động nên khi mức độ của nó bị giảm cuối cùng có thể dẫn đến các triệu chứng của bệnh thoái hóa thần kinh.

Khi cơ chế hoạt động trở nên rõ ràng hơn, các nhà nghiên cứu sau đó đã chứng minh được rằng một phân tử ức chế SARM1 có thể ngăn chặn NAD+ bị phá vỡ. Điều này có thể mở ra một con đường mới để phát triển các loại thuốc mà một ngày nào đó có thể làm chậm sự tiến triển của các bệnh thoái hóa thần kinh hoặc thậm chí có thể ngăn ngừa bệnh phát triển.

Tiến sĩ Thomas Ve, tác giả của nghiên cứu cho biết: “Việc biết được cách thức hoạt động của enzyme SARM1, tác nhân gây ra thoái hóa sợi thần kinh, có thể giúp chúng ta điều trị một số tình trạng bệnh thoái hóa thần kinh. Trong nghiên cứu này, chúng tôi đã chỉ ra được các tương tác phân tử có thể “bật và tắt” SARM1. Điều này mang lại cho chúng ta một con đường rõ ràng cho việc thiết kế các phương pháp điều trị bằng thuốc mới”.

Hướng mở rộng trong tương lai của nhóm nghiên cứu sẽ là nghiên cứu cách cải thiện cho các phân tử ức chế SARM1 này.

Công trình nghiên cứu này được công bố trên tạp chí Molecular Cell gần đây.

P.T.T (NASATI), theo https://newatlas.com/medical/neurodegenerative-diseases-new-treatments-enzyme/, 28/3/2022