Các nhà điều tra tại Cedars-Sinai Cancer-Hoa Kỳ phát hiện ra rằng gan nhiễm mỡ, là tình trạng liên quan chặt chẽ với bệnh béo phì, thúc đẩy sự lây lan của ung thư đại trực tràng đến gan. Kết quả đã được công bố trên tạp chí Cell Metabolism, mô tả chi tiết quá trình ở cấp độ tế bào và có thể thay đổi cách bác sĩ quản lý bệnh ở một số bệnh nhân.

Giáo sư Ekihiro Seki cho biết: “Hiện có 25% đến 30% người trưởng thành ở Hoa Kỳ bị béo phì, khiến họ có khả năng bị gan nhiễm mỡ. Nghiên cứu của chúng tôi phát hiện ra các tế bào gan nhiễm mỡ tiết ra những protein và vật liệu di truyền thúc đẩy sự lây lan của ung thư đại trực tràng đến gan, cho thấy các bác sĩ nên quản lý bệnh nhân ung thư đại trực tràng bị gan nhiễm mỡ theo cách khác”. Ekihiro Seki lưu ý rằng nghiên cứu đã kiểm tra một dạng gan nhiễm mỡ nhẹ, là dạng mà các bác sĩ lâm sàng có thể không nhận ra hoặc không đề phòng. Và tình trạng này có thể chưa được chẩn đoán.

Nghiên cứu của này cho thấy rằng ngay cả gan nhiễm mỡ nhẹ cũng làm tăng nguy cơ lây lan ung thư. Vì vậy, chúng tôi kêu gọi các bác sĩ thực sự chú ý đến những bệnh nhân ung thư đại trực tràng có thể bị gan nhiễm mỡ. Trong số các mẫu bệnh nhân, nhóm nghiên cứu ghi nhận rằng hơn 40% bệnh nhân bị gan nhiễm mỡ, nhưng các bác sĩ thường không chỉ định chụp MRI chuyên biệt để phát hiện ra nó, có nghĩa là nhiều trường hợp bị bỏ sót.

Cuối cùng, 70% bệnh nhân ung thư đại trực tràng sẽ bị di căn gan, đây là nguyên nhân chính gây tử vong. Nhóm tác giả đã tìm cách khám phá lý do tại sao một số bệnh nhân phát triển di căn nhanh trong khi những người khác thì không và để xác định lý do tại sao chỉ một số bệnh nhân đáp ứng tốt với liệu pháp.

Nhóm nghiên cứu đã đưa ra giả thuyết là gan nhiễm nhỡ gây ra những khác biệt. Họ đã kiểm tra chuột trong phòng thí nghiệm bị ung thư đại trực tràng di căn gan, một số con được cho ăn chế độ ăn nhiều chất béo khiến chúng bị gan nhiễm mỡ. Và lưu ý rằng các tế bào gan ở những con chuột bị gan nhiễm mỡ tạo ra một lượng lớn những túi ngoại bào (extracellular vesicles); các hạt được giải phóng khỏi tế bào và mang protein cũng như vật liệu di truyền từ tế bào gốc.

Extracellular vesicles: Túi ngoại bào hoặc thể tiết ngoại bào (extracellular vesicles - EV) là các túi kín nhỏ có kích thước nano và được tiết ra bởi nhiều loại tế bào khác nhau. Chúng được tìm thấy trong dịch cơ thể như huyết tương, dịch vết thương, nước tiểu, sữa mẹ... và trong cả dịch nuôi cấy tế bào trong phòng thí nghiệm.

Giáo sư Ekihiro Seki giải thích thêm: “Các túi ngoại bào do một số tế bào gan nhiễm mỡ tạo ra có chứa ba loại microRNA kích thích sự phát triển, di căn và xâm lấn của ung thư. Những tế bào ung thư tiếp nhận các túi ngoại bào này và microRNA này phản ứng với một loại protein khác gọi là protein liên kết có để thúc đẩy sự phát triển của khối u. Vì vậy, ung thư nguyên phát ở chuột gan nhiễm mỡ trở nên mạnh và di căn nhanh hơn”.

Những protein liên quan đến YAP này cũng ức chế hệ miễn dịch ngay lập tức môi trường xung quanh khối u, mà Giáo sư Ekihiro Seki đưa ra giả thuyết có thể khiến chúng kháng lại liệu pháp miễn dịch, phương pháp điều trị chống ung thư phổ biến.

Yes-associated proteins: YAP1, còn được gọi là YAP hoặc YAP65, là một protein hoạt động như một bộ điều khiển phiên mã thúc đẩy phiên mã của các gen liên quan đến sự tăng sinh tế bào và ngăn chặn các gen tự chết. 

Các nhà điều tra đã tìm thấy một số loại tình trạng giống nhau khi họ so sánh những mẫu mô từ bệnh nhân có và không có gan nhiễm mỡ, và nhóm bệnh nhân cũng bị di căn gan do ung thư đại trực tràng.

Giáo sư Ekihiro Seki cho biết: Các nghiên cứu sâu hơn là cần thiết để kiểm tra xem gan nhiễm mỡ ở bệnh nhân gầy, vốn phổ biến ở người châu Á, có tác động tương tự đối với sự lây lan của bệnh ung thư hay không. Nghiên cứu bổ sung cũng có thể giúp xác định liệu ung thư đại trực tràng di căn có kháng liệu pháp miễn dịch ở bệnh nhân gan nhiễm mỡ hay không và làm thế nào để đảo ngược tình trạng kháng thuốc đó.

Tiến sĩ Dan Theodorescu cho biết: "Nghiên cứu này mang đến cái nhìn sâu sắc mới về những cơ chế thúc đẩy di căn ung thư đại trực tràng của gan nhiễm mỡ và vào các vi môi trường khối u khác biệt ở bệnh nhân bị gan nhiễm mỡ có thể góp phần đáp ứng yếu với liệu pháp chống ung thư". Chúng tôi có những nỗ lực liên tục nhằm vào nhóm bệnh nhân có nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ cao và nghiên cứu này cho thấy cần tăng gấp đôi nỗ lực, đặc biệt là ở những người bị ung thư đại trực tràng.

Đ.T.V (NASATI), theo https://medicalxpress.com/news/2023-05-reveals-fatty-liver-colorectal-cancer.html, 12/5/2023