Trong một bước tiến vượt bậc đối với sức khỏe não bộ, các nhà khoa học lần đầu tiên đã chứng minh được xuất huyết có thể xảy ra như thế nào do sự tương tác bị lỗi giữa các tế bào hồng cầu già và các mao mạch hẹp. Cho đến nay, nguyên nhân của tình trạng nghiêm trọng này là do chảy máu não do các mạch máu bị tổn thương hoặc bị hư hại.

Xiangmin Xu, giáo sư tại Đại học California Irvine (UCI), đồng tác giả nghiên cứu cho biết: “Khi xuất huyết não xảy ra, các mạch máu phải chịu tổn thương hoặc bị gián đoạn. Tuy nhiên, chúng tôi nhận thấy rằng sự tương tác giữa tế bào hồng cầu với các mao mạch não tăng lên là một nguồn thay thế”.

Nhóm nghiên cứu đã xác định được các tế bào hồng cầu già đi 'bị trì trệ' sẽ như thế nào trong mạng lưới mao mạch hẹp của não, dẫn đến xuất huyết vi thể tại chỗ. Chảy máu não vi thể ở người lớn tuổi có liên quan đến nguy cơ mắc bệnh Alzheimer, tăng huyết áp và đột quỵ do thiếu máu cục bộ cao hơn.

Trong khi các mao mạch - mạch máu nhỏ nhất trong cơ thể - sử dụng cơ chế màng thông minh để đẩy tắc nghẽn nhưng với sự gia tăng của tuổi tác, các mao mạch dần suy giảm hoặc vỡ ra trở thành các mạch máu xấu. Nghiên cứu năm 2010 xác định cơ chế này cũng cho thấy nó làm chậm hơn từ 30 đến 50% ở những bộ não già và cũng dẫn đến cái chết của nhiều mao mạch hơn.

Nhóm nghiên cứu đã sử dụng tert-butyl hydroperoxide để kích thích oxy hóa các tế bào hồng cầu, sau đó đánh dấu các tế bào bằng thẻ huỳnh quang và tiêm chúng vào não chuột. Thông qua hai phương pháp khác nhau, họ thấy các tế bào hồng cầu bị mắc kẹt trong các mao mạch, trước khi được làm sạch thông qua quá trình được gọi là thực bào hồng cầu nội mô. Nhưng khi các tế bào di chuyển ra ngoài, các tế bào viêm microglia nhấn chìm chúng, tạo thành tình trạng xuất huyết não.

Mark Fisher, giáo sư tại Trường Y UCI, đồng tác giả, cho biết: “Trước đây chúng tôi đã phát hiện được vấn đề này trong các hệ thống nuôi cấy tế bào, nhưng nghiên cứu hiện tại của chúng tôi có ý nghĩa quan trọng trong việc mở rộng hiểu biết của chúng tôi về cơ chế phát triển xuất huyết não vi thể. Phát hiện của chúng tôi có ý nghĩa lâm sàng sâu sắc bởi vì chúng tôi đã xác định được mối liên hệ giữa tổn thương tế bào hồng cầu và xuất huyết não xảy ra ở cấp độ mao mạch”.

Nhóm nghiên cứu cho biết phát hiện này đưa ra những hướng nghiên cứu mới và phương pháp điều trị tiềm năng nhằm giúp bộ não bị lão hóa duy trì chức năng mao mạch và ngăn chặn những tế bào già nua đó ngừng hoạt động dọc theo tuyến đường vận chuyển thiết yếu này.

“Chúng ta cần kiểm tra chi tiết quy định về độ thanh thải mao mạch não và cũng phân tích xem quá trình đó có thể liên quan như thế nào đến việc cung cấp máu không đủ và đột quỵ do thiếu máu cục bộ, dạng đột quỵ phổ biến nhất, để giúp thúc đẩy sự phát triển của các phương pháp điều trị nhắm mục tiêu”, Fisher nói thêm.

Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Neuroinflammation.

P.T.T (NASATI), theo https://newatlas.com, 12/2023