Các nhà nghiên cứu của Mayo Clinic mới đây xác định được thụ thể interleukin-23 (IL-23R) là một chỉ dấu sinh học quan trọng của quá trình lão hóa tự nhiên của tế bào và sự già yếu ở cả chuột và người. Các thí nghiệm cho thấy nồng độ IL-23R trong máu tăng theo tuổi tác và có thể giảm xuống, phản ánh quá trình thanh lọc tế bào già, bằng các liệu pháp chống lão hóa.

Lão hóa tế bào xảy ra khi các tế bào ngừng phân chia nhưng không kích hoạt cơ chế apoptosis cho phép chúng chết tự nhiên. Thay vào đó, chúng bị kẹt trong trạng thái giống như “đã hỏng”, nhưng chúng vẫn có nhu cầu ăn và thực hiện các hoạt động trao đổi chất, nhưng tín hiệu tế bào của chúng ngày càng không nhất quán và tăng tiết cytokine gây ra tình trạng viêm.

Hoạt động của tế bào già có liên quan đến một số bệnh do tuổi tác như các bệnh về hệ thống miễn dịch, tim mạch, chuyển hóa, phổi, cơ xương và thần kinh. Các nhà khoa học đã nỗ lực tìm kiếm chỉ ấn sinh học ước tính đáng tin cậy mức độ tế bào già đang hoạt động trong cơ thể. Nếu tìm thấy nó, chỉ dấu ấn sinh học này có thể cung cấp thông tin cho các can thiệp lâm sàng, giúp chúng ta có thể can thiệp sớm trước khi xuất hiện các tình trạng bệnh.

Trong nghiên cứu được công bố trên tạp chí Nature Aging, các nhà nghiên cứu đã tìm cách xác định các chỉ dấu sinh học liên quan đến lão hóa và đo lường khả năng phản ứng của chúng với các liệu pháp khác nhau ở chuột ở các độ tuổi khác nhau.

Nhóm nghiên cứu đã thử nghiệm 92 protein huyết tương thông qua bảng Olink Target 96 Mouse Exploratory và cuối cùng đã phân tích 67 protein (25 protein bị loại trừ do phát hiện thấp hoặc không phát hiện). Các mô, bao gồm thận, gan, lá lách, vỏ não, mô mỡ và phổi, đã được kiểm tra bằng PCR thời gian thực đối với 21 biểu hiện gen liên quan đến tiết dịch lão hóa và các dấu hiệu viêm.

Áp dụng các biện pháp can thiệp ngắn hạn với các loại thuốc làm sạch tế bào lão hóa, bao gồm venetoclax, navitoclax, fisetin và luteolin, cũng như các phương pháp thanh thải chuyển gen nhắm vào các tế bào lão hóa dương tính với p16. Sau đó, những con chuột này đã được kiểm tra để tìm ra những thay đổi trong protein huyết tương và bản sao mô.

Các phân tích cho thấy ba trong số các protein huyết tương được thử nghiệm, IL-23R, CCL5 và CA13, đã biểu hiện những thay đổi liên quan đến tuổi tác trong tuần hoàn và mô, cho thấy tồn tại chỉ dấu sinh học tiềm năng. Sự gia tăng theo độ tuổi của IL-23R và CCL5 đã được đảo ngược bằng phương pháp điều trị lão hóa, và mức CA13, vốn thường giảm theo tuổi tác, đã được phục hồi xuống mức trẻ hóa hơn. Các nhà nghiên cứu đã xác định IL-23R là chỉ dấu ấn protein huyết tương hứa hẹn nhất do nó có mối liên hệ rõ ràng và nhất quán với quá trình lão hóa trên nhiều thông số mô. IL-23R tăng theo tuổi ở cả chuột và người và có phản ứng thay đổi mạnh mẽ với các can thiệp senolytic.

Mối tương quan mạnh mẽ giữa IL-23R và các chỉ dấu mô lão hóa được xác định khác khiến nó trở thành chỉ dấu ấn sinh học đáng tin cậy tiềm năng của tế bào lão hóa toàn thân, cung cấp một công cụ mới quan trọng để thăm dò và có thể ngăn ngừa các bệnh liên quan đến tuổi tác.

P.T.T (NASATI), theo https://medicalxpress.com/news, 2/1/2025