Nhiều phương pháp điều trị ung thư không mang lại kết quả như mong đợi. Một lý do phổ biến cho điều này là các khối u phát triển khả năng kháng thuốc. Ví dụ, với alpelisib, là loại thuốc đã được chấp thuận sử dụng ở Thụy Sĩ trong vài năm qua để điều trị ung thư vú giai đoạn cuối.

Các nhà khoa học tại Đại học Basel-Thụy Sĩ đã phát hiện ra rằng việc mất gen neurofibromin 1(NF1) dẫn đến giảm phản ứng với alpelisib. Họ cũng thấy rằng chất bổ sung N-acetylcysteine qua chế độ ăn, phục hồi độ nhạy cảm của tế bào ung thư đối với phương pháp điều trị này. Kết quả nghiên cứu đã được công bố trên tạp chí Cell Reports Medicine.

Hiện tại, bệnh nhân ung thư vú tiến triển và di căn thiếu các phương pháp điều trị hiệu quả. Con đường truyền tín hiệu PI3K thường hoạt động quá mức trong bệnh ung thư vú do nhiều đột biến thúc đẩy sự phát triển của khối u. Do đó, sự chấp thuận của chất ức chế PI3K Alpelisib đã được dự đoán rất rõ ràng.

Đồng tác giả nghiên cứu, Giáo sư Mohamed Bentires-Alj, cho biết: “Thật không may, thành công của thuốc bị hạn chế nghiêm trọng bởi tình trạng kháng thuốc. Do đó, chúng tôi cần khẩn trương tìm hiểu thêm về cách thức kháng thuốc phát sinh”. Vì vậy, nhóm của ông đã tìm kiếm cơ sở di truyền của tính kháng thuốc; nói cách khác, cố gắng tìm ra gen nào đã thay đổi để biến các tế bào ung thư trở nên kháng thuốc. Kết quả là các đột biến ngừng sản xuất protein NF1 khiến khối u kháng lại việc điều trị bằng alpelisib. Được biết, NF1 ngăn chặn sự phát triển của khối u thông qua nhiều con đường truyền tín hiệu, nhưng gen này vẫn chưa được liên kết với khả năng kháng alpelisib. Các thí nghiệm tiếp theo được thực hiện đã xác nhận rằng việc mất NF1 cũng dẫn đến khả năng kháng thuốc trong các tế bào ung thư ở người và trong mô nuôi cấy từ các khối u.

Tác giả nghiên cứu, Tiến sĩ Priska Auf der Maur cho biết, một phân tích cho thấy việc mất NF1 ảnh hưởng đến dự trữ năng lượng của tế bào: “Chúng ngừng sản xuất nhiều năng lượng bằng cách sử dụng ty thể; thay vào đó, chúng chuyển sang các con đường sản xuất năng lượng khác”.

Dựa trên những thay đổi này, nhóm tác giả đã tiến hành thí nghiệm với chất chống oxy hóa N-acetylcysteine đã biết, chất này có tác dụng tương tự đối với quá trình chuyển hóa năng lượng và do đó được cho là sẽ mô phỏng tác động của việc mất NF1. Chất này là một chất bổ sung trong chế độ ăn uống nổi tiếng, cũng như là một thành phần trong nhiều loại thuốc ho. Ngạc nhiên thay, N-acetylcysteine lại có tác dụng ngược lại: nó phục hồi hiệu quả của alpelisib trong các tế bào ung thư kháng thuốc. Điều này xảy ra thông qua can thiệp bổ sung vào con đường truyền tín hiệu khác cũng đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của khối u, như các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra thông qua phân tích sâu hơn. Thật thú vị, việc mất NF1 cũng có vai trò trong việc kháng các loại thuốc khác. Một liệu pháp kết hợp với N-acetylcystein cũng có thể là một khả năng trong những trường hợp này.

Giáo sư Bentires-Alj cho biết: “Vì N-acetylcysteine là một chất phụ gia an toàn và phổ biến nên kết quả này rất phù hợp với nghiên cứu lâm sàng. Sự kết hợp của N-acetylcysteine với alpelisib có thể cải thiện việc điều trị ung thư vú giai đoạn cuối. Bước tiếp theo bây giờ sẽ là tiến hành các nghiên cứu lâm sàng với bệnh nhân ung thư vú để xác nhận những tác động tích cực quan sát được trong phòng thí nghiệm”.

Đ.T.V (NASATI), theo https://medicalxpress.com/news/2023-04-dietary-supplement-combat-resistance-breast.html, 12/4/2023