AI hỗ trợ bác sĩ phát hiện nguy cơ tự tử ở bệnh nhân
Cập nhật vào: Thứ hai - 20/01/2025 02:09
Cỡ chữ
Một nghiên cứu mới từ Trung tâm Y tế Đại học Vanderbilt (VUMC) - Hoa Kỳ cho thấy các cảnh báo lâm sàng do trí tuệ nhân tạo (AI) điều khiển có thể giúp bác sĩ xác định bệnh nhân có nguy cơ tự tử, qua đó cải thiện nỗ lực phòng ngừa trong các cơ sở y tế thông thường.
Một nhóm do Tiến sĩ Colin Walsh, phó giáo sư Tin học Y sinh, Y khoa và Tâm thần học, dẫn đầu đã thử nghiệm xem hệ thống AI của họ, được gọi là mô hình VSAIL (Vanderbilt Suicide Attempt and Ideation Likelihood). Hệ thống này được thiết kế để nhắc nhở bác sĩ tại ba phòng khám thần kinh ở VUMC thực hiện đánh giá nguy cơ tự tử trong các lần khám bệnh định kỳ.
Nghiên cứu được công bố trên JAMA Network Open đã so sánh hai cách tiếp cận: cảnh báo tự động xuất hiện và làm gián đoạn quy trình làm việc của bác sĩ so với hệ thống thụ động hiển thị thông tin nguy cơ trong hồ sơ bệnh án điện tử của bệnh nhân. Kết quả cho thấy các cảnh báo tự động gây gián đoạn hiệu quả hơn nhiều, khiến bác sĩ thực hiện đánh giá nguy cơ tự tử trong 42% trường hợp được cảnh báo, so với chỉ 4% trong hệ thống thụ động.
Tiến sĩ Colin Walsh cho biết: "Hầu hết những người tự tử đều đã gặp nhân viên y tế trong năm trước khi qua đời, thường là vì các lý do không liên quan đến sức khỏe tâm thần. Nhưng việc sàng lọc nguy cơ phổ quát không khả thi trong mọi bối cảnh. Chúng tôi phát triển VSAIL để giúp xác định các bệnh nhân có nguy cơ cao và khuyến khích các cuộc đối thoại sàng lọc tập trung”.
Tự tử đang gia tăng tại Mỹ trong nhiều thập kỷ qua, với tỷ lệ tử vong ước tính là 14,2 trên 100.000 người mỗi năm, trở thành nguyên nhân tử vong đứng thứ 11 tại quốc gia này. Nghiên cứu chỉ ra rằng 77% những người tự tử đã tiếp xúc với bác sĩ chăm sóc chính trong năm trước khi qua đời.
Mô hình VSAIL phân tích thông tin từ hồ sơ sức khỏe điện tử để tính toán nguy cơ tự tử trong 30 ngày của bệnh nhân. Trong các thử nghiệm trước đây tại VUMC, nơi hồ sơ bệnh nhân được đánh dấu nhưng không kích hoạt cảnh báo, hệ thống đã chứng minh khả năng xác định hiệu quả các bệnh nhân có nguy cơ cao, với 1 trong 23 người được gắn đánh dấu sau đó báo cáo có ý định tự tử.
Trong nghiên cứu mới, các bệnh nhân được VSAIL xác định là có nguy cơ cao khi đến khám tại các phòng khám thần kinh của Vanderbilt sẽ nhận được các cảnh báo ngẫu nhiên (gây gián đoạn hoặc không gây gián đoạn). Các phòng khám thần kinh được chọn vì một số bệnh lý thần kinh liên quan đến nguy cơ tự tử gia tăng.
Các nhà nghiên cứu đề xuất rằng các hệ thống tương tự có thể được thử nghiệm trong các cơ sở y tế khác. Phó giáo sư Walsh giải thích: "Hệ thống tự động chỉ đánh dấu khoảng 8% tổng số lượt khám của bệnh nhân để sàng lọc. Cách tiếp cận có chọn lọc này giúp các phòng khám bận rộn có thể triển khai các nỗ lực phòng ngừa tự tử khả thi hơn. Hệ thống y tế cần cân nhắc giữa hiệu quả của các cảnh báo gây gián đoạn và những tác động tiêu cực tiềm tàng của chúng. Nhưng những kết quả này cho thấy rằng việc phát hiện nguy cơ tự động kết hợp với các cảnh báo được thiết kế tốt có thể giúp chúng ta xác định thêm nhiều bệnh nhân cần hỗ trợ phòng ngừa tự tử”.
Nghiên cứu bao gồm 7.732 lượt khám bệnh trong sáu tháng, tạo ra tổng cộng 596 cảnh báo sàng lọc. Trong thời gian theo dõi 30 ngày, khi xem xét hồ sơ sức khỏe của VUMC, không có bệnh nhân nào trong cả hai nhóm cảnh báo ngẫu nhiên được ghi nhận là đã có ý định tự tử hoặc cố gắng tự tử.
Đ.T.V (NASATI), theo https://medicalxpress.com/news/, 5/1/2025