Mực nước biển đang tăng trên toàn cầu do sự nóng lên của đại dương và băng tan, nhưng các vùng biển không tăng với tốc độ như nhau. Mực nước biển đã tăng nhanh hơn đáng kể ở một số khu vực Bờ Đông Hoa Kỳ so với các khu vực khác. Một nghiên cứu mới do Viện Hải dương học Woods Hole (WHOI) dẫn đầu đã tiết lộ lý do tại sao.

Ảnh: Bãi biển trên bờ biển phía đông của Hoa Kỳ

Trong thế kỷ 20, mực nước biển đã tăng khoảng 1,5 feet tại các cộng đồng ven biển gần Cape Hatteras ở Bắc Carolina và dọc theo Vịnh Chesapeake ở Virginia. Ngược lại, thành phố New York và Miami có sự gia tăng 1 feet so với cùng kỳ, trong khi mực nước biển ở phía bắc xa hơn ở Portland, Maine, chỉ tăng khoảng nửa feet.

Lý do là một hiện tượng gọi là "sự phục hồi sau băng hà", Chris Piecuch, tác giả chính của một nghiên cứu được công bố vào ngày 20 tháng 12 năm 2018, trên tạp chí Nature. Về cơ bản, các khu vực đất ở Bắc bán cầu từng được bao phủ bởi các tảng băng trong Kỷ băng hà cuối cùng - chẳng hạn như Canada và các bộ phận của Đông Bắc Hoa Kỳ - đã bị nén chặt, giống như một tấm bạt lò xo với một tảng đá trên đó. Đồng thời, đất xung quanh ngoại vi của các tảng băng - dọc theo bờ biển giữa Đại Tây Dương của Hoa Kỳ, chẳng hạn - đã mọc lên. Khi các tảng băng tan chảy từ đỉnh của chúng 26.500 năm trước, các khu vực nặng trĩu dần hồi phục, trong khi các vùng đất ngoại vi bắt đầu chìm xuống, tạo ra hiệu ứng nhìn thấy. Mặc dù các tảng băng đã biến mất từ ​​7.000 năm trước, việc nhìn thấy của sự phục hồi sau băng hà vẫn tiếp tục cho đến ngày nay.

Để khám phá lý do tại sao mực nước biển tăng nhanh hơn trong thế kỷ qua tại các khu vực như Trạm Hải quân Norfolk ở Virginia và Outer Banks ở Bắc Carolina, Piecuch và các đồng nghiệp đã thu thập các phép đo thủy triều về mực nước biển, dữ liệu vệ tinh GPS cho thấy vùng đất đã di chuyển bao nhiêu lên xuống theo thời gian và hóa thạch trong trầm tích từ đầm lầy muối, ghi lại mực nước biển ven biển. Họ đã kết hợp tất cả các dữ liệu quan sát này với các mô hình địa vật lý phức tạp - điều chưa từng được thực hiện trước đây - để đưa ra một cái nhìn đầy đủ hơn về sự thay đổi mực nước biển kể từ năm 1900.

Nhóm nghiên cứu nhận thấy rằng sự phục hồi sau băng hà chiếm phần lớn sự thay đổi mực nước biển dâng dọc theo Bờ biển phía Đông. Nhưng, quan trọng là, khi yếu tố đó bị tước bỏ, các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng "xu hướng mực nước biển tăng dần từ Maine đến tận Florida", Piecuch nói.

"Nguyên nhân cho điều đó có thể liên quan đến sự tan chảy gần đây của sông băng và các tảng băng, khai thác nước ngầm và đập trong thế kỷ qua", Piecuch nói. "Những hiệu ứng đó di chuyển khối lượng băng và nước xung quanh bề mặt Trái đất và có thể tác động đến lớp vỏ, trường trọng lực và mực nước biển của hành tinh".

"Sự phục hồi sau băng hà chắc chắn là quá trình quan trọng nhất gây ra sự khác biệt về không gian trong mực nước biển dâng ở Bờ Đông Hoa Kỳ trong thế kỷ qua. Và vì quá trình đó diễn ra trong nhiều thiên niên kỷ, chúng tôi tự tin dự đoán ảnh hưởng của nó trong nhiều thế kỷ tới trong tương lai", Piecuch giải thích. "Chúng tôi không chắc chắn điều đó sẽ phát triển như thế nào trong tương lai, điều này khiến việc dự đoán mực nước biển dâng cao và tác động của nó đối với các cộng đồng ven biển khó khăn hơn nhiều".

Đ.T.N (NASATI), theo https://www.sciencedaily.com/releases/2018/12/181219133236.htm, 24/12/2018