Cua biển (Scylla sp.) là một trong những món hải sản được nhiều người tiêu dùng ưa chuộng và đây cũng là một trong những đối tượng thủy sản mang lại hiệu quả kinh tế cao cho người nuôi. Hiện nay, sản phẩm cua lột có giá bán cao hơn cua thương phẩm từ 4 đến 5 lần. Cua lột có giá trị kinh tế vì thịt cua lột có hàm lượng đạm 57,02 - 65,95%, khoáng 10,41 - 16,71% và hàm lượng lipid chiếm 3,52 - 9,45% - đều cao hơn cua thịt. Cua lột còn giàu các loại vitamin khoáng chất như vitamin B2, B5, B6, B12, C, sắt, magie, canxi, kẽm… TPHCM là đô thị đặc biệt, dân số đông, do quá trình đô thị hoá nên diện tích đất nông nghiệp ngày càng bị thu hẹp. Do đó, việc phát triển nông nghiệp phải phù hợp với đặc trưng của thành phố. Trong đó, nuôi cua lột trong hộp bằng hệ thống tuần hoàn nước với những ưu điểm nổi bật là không cần nhiều lượng nước đầu vào nhờ nguyên lý tuần hoàn, sục khí tạo oxy, đảm bảo an toàn thực phẩm, không chứa thuốc và kháng sinh.

Hệ thống nuôi cua lột trong hộp nhựa tại hộ dân

Với những giá trị dinh dưỡng mà sản phẩm mang lại cũng như nhu cầu sử dụng sản phẩm sạch của người dân, ThS Nguyễn Thị Kim Liên cùng các cộng sự tại Trung tâm Ươm tạo Doanh nghiệp Nông nghiệp Công nghệ cao TPHCM đã thực hiện đề tài “Mô hình nuôi cua lột (Scylla sp) trong hộp nhựa bằng hệ thống tuần hoàn nước”. Mô hình này mang lại hiệu quả kinh tế cho người sản xuất, phù hợp với phát triển nông nghiệp đô thị tại TPHCM.

Nhóm nghiên cứu đã tập trung xây dựng và chuyển giao mô hình nuôi cua lột trong hộp nhựa bằng hệ thống tuần hoàn nước cho hộ dân Vũ Hoàng Hùng (ấp Rạch Lá, xã An Thới Đông, huyện Cần Giờ). Hệ thống tuần hoàn và thiết bị nuôi thương phẩm cua lột gồm các hộp nuôi cua, bể chứa, trống lọc, bể lọc sinh học, lọc skimmer, đèn UV. Theo quy trình, nước từ bể chứa đã xử lý, được bơm vào hệ thống qua trống lọc, để lọc các cặn bã, vật chất lơ lửng. Sau đó, nước bơm qua bể lọc sinh học, rồi tiếp tục chảy qua lọc skimmer (thiết bị thu nước và dẫn trả về hệ thống lọc tuần hoàn) và qua đèn UV để khử khuẩn. Nước từ đèn UV chảy ngược lại bể lọc sinh học, sau đó được bơm lên các hộp nuôi cua. Nước thải từ hộp nuôi cua chảy qua trống lọc, rồi chảy về bể lọc sinh học để xử lý và được bơm lên hệ thống nuôi trở lại. Vòng tuần hoàn trên được lặp lại trong suốt quá trình nuôi.

Hệ thống được lắp đặt có quy mô 500 hộp nuôi với các thông số kỹ thuật như chất lượng nước DO > 5 ppm, nhiệt độ 28 - 30oC, độ mặn 15 - 20‰, độ kiềm 200 - 230 ppm, NO2 < 0,2 ppm, NO3 < 100 ppm và pH 7,5 - 8,8. Kích cỡ thả giống 200 gr/con; tỷ lệ sống 90%, lột 84,07 – 87,58%, thay nước tối đa 5 - 10%/ngày. Năng suất thu hoạch 393kg/3 vụ, tương ứng với 1.165 con cua lột thương phẩm có trọng lượng từ 321 - 367gr/con. Theo tính toán của nhóm nghiên cứu, hiệu quả kinh tế của mô hình nuôi cua lột trong hộp nhựa bằng hệ thống tuần hoàn nước, quy mô 500 hộp/vụ (3 vụ/năm) cho lợi nhuận khoảng 102 triệu đồng.

Chủ nhiệm đề tài cho biết, phương pháp này sử dụng tiết kiệm tối đa không gian và nguồn tài nguyên đất và nước, có khả năng thực hiện ở bất kỳ khu vực nào, không phụ thuộc vào điều kiện tự nhiên. Theo quy trình kỹ thuật này, nước thải được tái sử dụng liên tục suốt vụ nuôi, an toàn sinh học, hạn chế tối đa sự lây lan mầm bệnh vào hệ thống nuôi để gia tăng tỷ lệ sống của cua, đồng thời giảm thiểu ô nhiễm môi trường.

Mô hình nuôi cua lột trong hộp nhựa bằng hệ thống tuần hoàn nước, của nhóm tác giả đã được Sở KH&CN TPHCM nghiệm thu, kết quả đạt. Mô hình và quy trình nuôi có thể mở rộng cho nhiều hộ sản xuất.

P.T.T (tổng hợp)