Sáng 28/10 tại Ninh Bình, trong khuôn khổ Tuần lễ Số Quốc tế Việt Nam 2025, đã diễn ra Diễn đàn Quốc tế về Phát triển Nhân lực Số - một sự kiện quy mô lớn, quy tụ lãnh đạo Bộ Khoa học và Công nghệ, đại diện các tổ chức quốc tế, tập đoàn công nghệ hàng đầu, cùng chuyên gia, giảng viên và nhà quản lý trong lĩnh vực đào tạo và chuyển đổi số. Diễn đàn hướng tới mục tiêu nâng cao chất lượng nhân lực số và nhân tài số, thông qua đổi mới mô hình giáo dục, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ và mở rộng hợp tác quốc tế - nhằm đáp ứng yêu cầu của kỷ nguyên kinh tế số toàn cầu.

Thế giới đang chứng kiến những bước tiến thần tốc của Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, với công nghệ số là động lực chính. Tại Việt Nam, chuyển đổi số được xác định là chiến lược trọng tâm để phát triển đất nước nhanh và bền vững, thể hiện rõ qua Nghị quyết 52-NQ/TW của Bộ Chính trị và Chương trình Chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030. Theo đó, hạ tầng số - trí tuệ nhân tạo - nhân lực số là ba trụ cột của chiến lược quốc gia.

Trong sáu chủ đề trọng tâm của Tuần lễ Số Quốc tế Việt Nam 2025, nhân lực số được xem là yếu tố quyết định tốc độ và sự thành công của quá trình chuyển đổi. Chúng ta không thể nói về một tương lai số mạnh mẽ nếu thiếu một lực lượng lao động số chất lượng cao và dồi dào. Bộ KH&CN hiện đang đóng vai trò trung tâm trong xây dựng hệ sinh thái đổi mới sáng tạo quốc gia, nơi nuôi dưỡng, kết nối và phát triển nguồn nhân tài công nghệ, góp phần đưa Việt Nam trở thành quốc gia số tiên phong ở khu vực.

 

PGS. TS Trần Quang Anh - Phó Giám đốc Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông cùng các diễn giả trong Phiên thảo luận Hợp tác toàn cầu trong phát triển nguồn nhân lực số

Theo các chuyên gia tại diễn đàn, Việt Nam đang trong giai đoạn chuyển đổi mạnh mẽ về mô hình phát triển, từ lao động giá rẻ sang lao động tri thức, từ “sản xuất gia công” sang “sáng tạo công nghệ”. Vì vậy, đầu tư cho nhân lực số không chỉ là chính sách giáo dục, mà là đầu tư cho tương lai kinh tế quốc gia. Lực lượng này không chỉ cần đủ về số lượng, mà còn phải tinh về chất - có khả năng sáng tạo, làm chủ và dẫn dắt công nghệ mới.

Phát biểu tại diễn đàn, PGS.TS Trần Quang Anh, Phó Giám đốc Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông, cho rằng Việt Nam đang đối mặt với “khoảng trống tốc độ (Velocity Gap)” giữa nhu cầu nhân lực số của thị trường và khả năng đáp ứng của hệ thống đào tạo hiện nay. Ông nhận định: “Chúng ta không chỉ thiếu kỹ sư và chuyên gia công nghệ trình độ cao, mà còn thiếu một khung chuẩn đào tạo tương thích quốc tế, khiến quá trình hội nhập chuỗi giá trị toàn cầu gặp nhiều khó khăn.” Ông Quang Anh nhấn mạnh rằng hợp tác quốc tế không còn là lựa chọn, mà là giải pháp chiến lược bắt buộc để Việt Nam nhanh chóng chuyển giao công nghệ, tiêu chuẩn và tri thức sư phạm tiên tiến. Việc liên kết đào tạo với các tập đoàn công nghệ toàn cầu như Google, Amazon Web Services (AWS), NVIDIA, Microsoft sẽ giúp đưa các chứng chỉ nghề nghiệp quốc tế vào hệ thống đại học, tạo điều kiện cho sinh viên tiếp cận kiến thức cập nhật, đồng thời rút ngắn khoảng cách với các nền giáo dục phát triển. Bên cạnh đó, PGS.TS Quang Anh cũng nhấn mạnh yếu tố con người trong cải cách giáo dục: “Muốn có sinh viên giỏi công nghệ, trước hết phải có giảng viên giỏi công nghệ.” Việc chuẩn hóa năng lực giảng viên, cập nhật kỹ năng số và phương pháp giảng dạy mới là yêu cầu cấp thiết để đảm bảo chất lượng đào tạo. Giảng viên cần trở thành “người dẫn đường số”, giúp sinh viên không chỉ học về công nghệ mà còn biết ứng dụng và sáng tạo cùng công nghệ.

Nhiều chuyên gia tại diễn đàn đồng tình rằng Việt Nam cần sớm xây dựng Chiến lược quốc gia về phát triển nhân lực số, gắn kết chặt chẽ Nhà nước - doanh nghiệp - cơ sở đào tạo. Chiến lược này cần tập trung vào bốn trụ cột: (1) Chuẩn hóa chương trình đào tạo theo tiêu chuẩn quốc tế; (2) Đầu tư hạ tầng công nghệ phục vụ giáo dục; (3) Tăng cường hợp tác đa phương để chuyển giao công nghệ; và (4) Xây dựng văn hóa học tập suốt đời, giúp người lao động liên tục cập nhật năng lực trong thế giới số thay đổi nhanh chóng.

Diễn đàn cũng là cơ hội để các tổ chức quốc tế và doanh nghiệp chia sẻ kinh nghiệm về đào tạo nhân tài số. Đại diện nhiều tập đoàn công nghệ cho biết họ sẵn sàng đồng hành cùng Việt Nam trong xây dựng nền tảng học tập trực tuyến mở, cung cấp tài nguyên học thuật, công cụ AI giáo dục và hỗ trợ các chương trình thực tập, nhằm giúp sinh viên Việt Nam sớm hòa nhập thị trường lao động toàn cầu.

P.A (tổng hợp)