Xử lý hình ảnh vệ tinh radar là một công cụ mạnh mẽ trong việc đánh giá nhanh thiệt hại sau bão, đặc biệt là khi điều kiện thời tiết phức tạp gây khó khăn cho việc quan sát từ mặt đất. Quá trình này bắt đầu bằng việc thu thập dữ liệu từ vệ tinh radar ngay sau khi bão đi qua, sau đó tiến hành tiền xử lý để loại bỏ nhiễu và nâng cao chất lượng hình ảnh. Tiếp theo, các thuật toán phân đoạn và nhận dạng được sử dụng để phân tách vùng bị thiệt hại so với các khu vực không bị ảnh hưởng. So sánh hình ảnh trước và sau bão cho phép đo lường mức độ thiệt hại, giúp các cơ quan chức năng đánh giá chính xác những thay đổi trong cấu trúc địa lý và cơ sở hạ tầng. Kết quả từ quá trình xử lý này được tổng hợp vào báo cáo để hỗ trợ các quyết định nhanh chóng trong việc cứu trợ và phục hồi sau thảm họa, nhờ đó tối ưu hóa thời gian và nguồn lực trong các tình huống khẩn cấp.

Ảnh vệ tinh ASNARO-2 chụp ngày 12/9/2024 cho thấy khu vực dọc sông Cà Lồ xuất hiện các vùng ngập lụt hai bên bờ sông

Các nhà khoa học tại Trung tâm Vũ trụ Việt Nam (Viện Hàn lâm khoa học và Công nghệ Việt Nam) đang xử lý các hình ảnh vệ tinh radar nhằm đánh giá nhanh thiệt hại tại các khu vực nuôi trồng thủy sản ven biển bị ảnh hưởng do bão Yagi và vùng lũ lụt lân cận Hà Nội.

Tiến sĩ Vũ Anh Tuân, Phó Tổng Giám đốc Trung tâm Vũ trụ Việt Nam cho biết, những ngày gần đây, các nhà khoa học của Trung tâm Vũ trụ Việt Nam đã xử lý dữ liệu ảnh chụp từ vệ tinh radar khẩu độ tổng hợp (SAR) để đánh giá nhanh thiệt hại tại các khu vực nuôi trồng thủy sản ven biển bị ảnh hưởng do bão Yagi tại Quảng Ninh và Hải Phòng.

Dữ liệu được thu thập gồm 2 cảnh ảnh Sentinel-1 (vệ tinh SAR của châu Âu, băng tần C, độ phân giải không gian 10m) chụp ngày 29/8/2024 (thời điểm trước bão) và chụp ngày 10/9/2024 (thời điểm bão vừa đi qua).

Sử dụng các công cụ xử lý ảnh nhanh trên phân cực VV, tăng cường chất lượng ảnh và đánh giá bằng cảm quan, các khu vực nuôi trồng thủy sản ven biển đã bị thiệt hại rất nặng nề.

Bên cạnh đó, để khảo sát đánh giá vùng bị ngập tại Hà Nội, Trung tâm Vũ trụ Việt Nam đã đề nghị phía Nhật Bản hỗ trợ chụp ảnh vệ tinh. Trong đó, hình ảnh vệ tinh viễn thám radar ASNARO-2 (băng tần X, độ phân giải 2m, tương tự vệ của Việt Nam trong tương lai) chụp vào 17 giờ 33 phút ngày 12/9/2024, khu vực Hà Nội và vùng phụ cận, thấy khu vực dọc sông Cà Lồ xuất hiện các vùng ngập lụt hai bên bờ sông.

Các kết quả này mới chỉ là kết quả bước đầu dựa trên xử lý nhanh ảnh SAR, qua đó cho thấy tính ưu việt của ảnh SAR trong cung cấp thông tin liên quan đến thiên tai nhờ khả năng chụp xuyên mây (trong thời gian này ảnh vệ tinh quang học không quan sát được mặt đất).

Theo Tiến sĩ Vũ Anh Tuân, để đánh giá chính xác hơn, cần nhiều thời gian xử lý hơn và phối hợp với thông tin kiểm chứng thực địa. Trong thời gian tới, Trung tâm Vũ trụ Việt Nam sẽ tiếp tục phối hợp các đối tác nước ngoài để khai thác ảnh vệ tinh SAR và xử lý nhanh nhằm đưa ra các thông tin góp phần chủ động ứng phó thiên tai.

Đặc biệt là tập trung hoàn thiện vệ tinh LOTUSat-1, vệ tinh công nghệ radar đầu tiên của Việt Nam, để có thể phóng lên quỹ đạo vào năm 2025. Khi có vệ tinh radar riêng của Việt Nam thì sẽ kịp thời và chủ động hơn trong việc chụp các vùng quan tâm.

P.A.T (tổng hợp)