Tính đến tháng 6, Việt Nam có 22 sàn giao dịch công nghệ, gồm 19 sàn tại địa phương, hai sàn cấp vùng và một sàn thuộc Bộ Khoa học và Công nghệ.

Thông tin trên được công bố trong báo cáo quý II/2025 của Bộ Khoa học và Công nghệ. Sàn giao dịch công nghệ về bản chất giống một "chợ công nghệ", nơi có vai trò kết nối cung - cầu, để viện, trường, doanh nghiệp gặp gỡ, trao đổi và tìm kiếm cơ hội xúc tiến thương mại hóa các sản phẩm khoa học công nghệ.

19 địa phương đã thành lập sàn giao dịch công nghệ, gồm Bắc Giang, Quảng Ninh, Thái Bình, Hưng Yên, Hải Dương, Nam Định, Ninh Bình, Vĩnh Phúc, Hà Tĩnh, Thừa Thiên - Huế, Đà Nẵng, Quảng Nam, Bình Định, TP HCM, Bà Rịa - Vũng Tàu, Bình Dương, Đồng Nai, Bình Phước và An Giang.

Hai sàn cấp vùng đang hoạt động tại Hải Phòng (vùng Đồng bằng sông Hồng) và Cần Thơ (vùng Đồng bằng sông Cửu Long). Ngoài ra, còn có Sàn giao dịch thông tin công nghệ và thiết bị do Cục Thông tin, Thống kê - Bộ Khoa học và Công nghệ vận hành. Hà Nội cũng đang hoàn tất thủ tục để thành lập sàn giao dịch công nghệ riêng thời gian tới.

Dù có 22 sàn giao dịch, tỷ lệ thương mại hóa tài sản trí tuệ tại Việt Nam còn thấp. Trung bình toàn cầu, khoảng 5% văn bằng sáng chế được thương mại hóa. Tỷ lệ ở các nước phát triển có thể đến 10%, trong khi tại Việt Nam chỉ đạt 0,1%, tức bằng 1/50 mức trung bình thế giới.

Theo nhận định của Bộ Khoa học và Công nghệ, việc doanh nghiệp, viện, trường đăng ký văn bằng sáng chế còn mang tính hình thức, chưa đi kèm với chiến lược thương mại hóa để tạo ra giá trị. Sở hữu trí tuệ mới chỉ được xem như một công cụ bảo vệ hình thức, chưa được coi là tài sản chiến lược.

Tại buổi làm việc với Cục Sở hữu trí tuệ ngày 14/5, Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng yêu cầu xây dựng mô hình sàn giao dịch tích hợp, bao gồm cả công nghệ và tài sản trí tuệ. "Phải kết hợp sàn công nghệ, sàn đầu tư và cấp phép sở hữu trí tuệ, gắn sở hữu trí tuệ với thị trường công nghệ, tài chính hóa các sáng chế", ông lưu ý.

Kinh nghiệm quốc tế cho thấy, quốc gia mạnh về khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo đều có hệ sinh thái sở hữu trí tuệ phát triển. Theo ước tính của Bộ Khoa học và Công nghệ, quốc gia phát triển có tới 80% tài sản là tài sản trí tuệ, tài sản vô hình.

Do đó, theo Bộ trưởng, mỗi bằng sáng chế sau khi được cấp phải có mặt ngay trên sàn giao dịch. Sàn giao dịch có vai trò kết nối giữa nhà sáng chế, doanh nghiệp và quỹ đầu tư, nhằm tạo ra thị trường thực sự cho sáng chế. Điều này góp phần giải quyết tình trạng cấp văn bằng xong rồi để đó. Bộ đặt mục tiêu nâng tỷ lệ thương mại hóa sở hữu trí tuệ từ 0,1% hiện nay lên 2% trong 5 năm tới.

Trong bức tranh chung, năm 2024, tỷ lệ doanh nghiệp Việt Nam có hoạt động đổi mới sáng tạo đạt 38,8%, tăng gần 10% so với năm 2023. Đây là bước tiến, đưa tỷ lệ doanh nghiệp có hoạt động đổi mới sáng tạo tiến gần hơn đến mục tiêu 40% theo Nghị quyết 57.

Hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo của Việt Nam tiếp tục cải thiện. Năm 2025, Việt Nam xếp hạng 55 toàn cầu, tăng một bậc so với năm trước và duy trì vị trí thứ 5 trong ASEAN. TP HCM và Hà Nội lần lượt đứng thứ 110 và 148 trong top 1.000 thành phố khởi nghiệp hàng đầu thế giới. Đà Nẵng được công nhận là một trong 12 thành phố có hệ sinh thái khởi nghiệp nổi bật toàn cầu.

Hồi tháng 4, Bộ Khoa học và Công nghệ đã khai trương Cổng thông tin điện tử sản phẩm, giải pháp khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Cổng là nơi tiếp nhận, đánh giá và công bố các sáng kiến đã được ứng dụng thành công trong thực tế. Đây là nền tảng để các tổ chức, cá nhân đăng ký sáng kiến, tìm kiếm cơ hội hợp tác, đầu tư hoặc nhận hỗ trợ từ nhà nước.

A.H (tổng hợp)