Ngày 15/11, tại trường Đại học Lâm nghiệp, Cục Lâm nghiệp phối hợp với Trường Đại học Lâm nghiệp tổ chức Hội nghị Ứng dụng công nghệ cao trong quản lý, sản xuất lâm nghiệp bền vững.

Lâm nghiệp đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế Việt Nam, với giá trị xuất khẩu lên tới hơn 13,2 tỷ USD, chiếm hơn 30% tổng giá trị xuất khẩu của ngành nông nghiệp. Tuy nhiên, trong bối cảnh đất đai không còn dư địa cho việc phát triển rừng trồng mới, ngành lâm nghiệp phải đối mặt với thách thức lớn về bảo vệ và phát triển rừng bền vững. Công nghệ đã nổi lên như một giải pháp thiết yếu, hỗ trợ ngành lâm nghiệp nâng cao năng suất, bảo vệ tài nguyên thiên nhiên và đáp ứng yêu cầu hiện đại hóa.

Ứng dụng công nghệ trong lâm nghiệp là chìa khóa quan trọng để tăng cường quản lý và bảo vệ tài nguyên rừng. Hiện nay, năng suất rừng trồng ở Việt Nam vẫn còn thấp, chỉ đạt 15-18m³/ha/năm. Vì vậy, việc ứng dụng công nghệ sinh học vào chọn giống và cải thiện chất lượng cây trồng trở thành ưu tiên hàng đầu. Các giống cây được phát triển bằng công nghệ tiên tiến không chỉ có khả năng tăng trưởng nhanh mà còn chịu được điều kiện khắc nghiệt, giúp nâng cao năng suất và chất lượng rừng trồng. Điều này đặc biệt cần thiết trong bối cảnh diện tích đất để mở rộng rừng không còn nhiều.

Bên cạnh công nghệ sinh học, công nghệ số cũng đóng vai trò quan trọng trong quản lý và giám sát rừng. Các phần mềm định vị và đo đạc hiện đại giúp theo dõi tình trạng tài nguyên rừng theo thời gian thực, từ đó hỗ trợ giám sát hiệu quả và ngăn chặn tình trạng khai thác rừng trái phép. Một trong những thành tựu nổi bật là hệ thống FORMIS – nền tảng quản lý thông tin ngành lâm nghiệp – được xây dựng từ năm 2013. Hệ thống này tích hợp dữ liệu tài nguyên rừng, điều kiện lập địa và các thông tin môi trường khác, tạo nên một cơ sở dữ liệu toàn diện cho công tác quản lý và ra quyết định.

Dù có nhiều bước tiến, ngành lâm nghiệp vẫn đối mặt với nhiều thách thức trong việc áp dụng công nghệ. Hệ thống dữ liệu hiện tại chưa được cập nhật đầy đủ và còn rời rạc, thiếu sự liên kết giữa các địa phương và cơ quan quản lý. Ngoài ra, các công nghệ tiên tiến như AI và Big Data vẫn chưa được triển khai rộng rãi do hạn chế về hạ tầng, nguồn vốn và nhân lực. Sự phối hợp giữa các bên liên quan, từ cơ quan nhà nước, doanh nghiệp đến cộng đồng địa phương, còn thiếu đồng bộ, dẫn đến khó khăn trong việc xây dựng một hệ sinh thái số hoàn chỉnh.

Để thúc đẩy ứng dụng công nghệ hiệu quả hơn, ngành lâm nghiệp cần tập trung đầu tư vào hạ tầng kỹ thuật số và phát triển các ứng dụng thông minh. Các công nghệ như drone, AI và phân tích dữ liệu lớn có thể được tận dụng để giám sát tài nguyên rừng, theo dõi diễn biến cháy rừng hoặc xác định các khu vực bị tổn hại. Đồng thời, việc xây dựng cơ sở dữ liệu toàn diện và kết nối liên thông giữa các cấp quản lý sẽ giúp tăng cường hiệu quả trong quản lý tài nguyên rừng, bảo tồn đa dạng sinh học và phát triển bền vững.

Một giải pháp không kém phần quan trọng là đào tạo nhân lực và nâng cao nhận thức về chuyển đổi số. Các cán bộ ngành lâm nghiệp cần được trang bị kỹ năng sử dụng công nghệ và làm quen với các công cụ kỹ thuật số. Bên cạnh đó, hợp tác quốc tế để huy động nguồn lực và kinh nghiệm cũng là hướng đi cần thiết, giúp ngành lâm nghiệp không chỉ bảo vệ được tài nguyên thiên nhiên mà còn tạo động lực cho sự phát triển kinh tế bền vững.

Công nghệ đã và đang chứng minh vai trò quan trọng trong việc bảo vệ và phát triển rừng bền vững, từ cải thiện năng suất rừng trồng đến quản lý tài nguyên hiệu quả. Tuy nhiên, để khai thác tối đa tiềm năng của công nghệ, ngành lâm nghiệp cần sự đầu tư bài bản vào hạ tầng kỹ thuật, nhân lực và hợp tác quốc tế. Sự kết hợp giữa công nghệ hiện đại và các chính sách phát triển dài hạn sẽ giúp ngành lâm nghiệp không chỉ bảo vệ tài nguyên rừng mà còn đóng góp quan trọng vào tăng trưởng kinh tế và bảo vệ môi trường trong tương lai.

P.A.T (tổng hợp)