Trong bối cảnh thế giới chuyển mình mạnh mẽ sang nền kinh tế carbon thấp, năng lượng hydrogen xanh đang nổi lên như một trong những giải pháp chiến lược để giảm phát thải và bảo đảm an ninh năng lượng. Hòa cùng xu hướng đó, ngày 23/10, Trung tâm Hydrogen Xanh Việt Nam (Green Hydrogen Hub Vietnam) đã chính thức được khánh thành tại Trường Đại học Việt Đức (TP. Hồ Chí Minh). Trung tâm là nền tảng hợp tác công – tư đầu tiên tại Việt Nam trong lĩnh vực hydrogen, với sứ mệnh kết nối giữa học thuật, doanh nghiệp và chính sách nhằm thúc đẩy nghiên cứu, đào tạo và đổi mới sáng tạo trong ngành năng lượng tái tạo và công nghệ hydrogen.

Dự án được Bộ Kinh tế và Năng lượng Cộng hòa Liên bang Đức (BMWK) tài trợ, do Tổ chức Hợp tác Quốc tế Đức (GIZ) điều phối, phối hợp cùng Phòng Công nghiệp và Thương mại Đức tại Việt Nam (AHK Vietnam) và Trường Đại học Việt Đức (VGU). Trung tâm quy tụ sự tham gia của nhiều doanh nghiệp và tổ chức hàng đầu trong nước và quốc tế như Indefol GmbH, Enertrag, Neuman & Esser Group, Messer Việt Nam, Siemens Việt Nam, Bosch Việt Nam, TÜV SÜD Việt Nam và IB Consulting, tạo nên một mạng lưới hợp tác liên ngành – liên quốc gia mạnh mẽ.

Phát biểu tại lễ khánh thành, ông Thomas Aulig – Hiệu phó Trường Đại học Việt Đức, nhấn mạnh rằng Trung tâm không chỉ là một tổ chức nghiên cứu, mà còn là nền tảng kết nối tri thức và công nghệ, nơi các trường đại học, doanh nghiệp và cơ quan hoạch định chính sách cùng hợp tác để thúc đẩy giáo dục, nghiên cứu và đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực năng lượng sạch. Theo GIZ, điểm đặc biệt của Trung tâm nằm ở chỗ nó không chỉ tạo lập một “mạng lưới ảo” mà còn cung cấp không gian vật lý cho hoạt động hợp tác, thử nghiệm, trình diễn công nghệ và chia sẻ tri thức – nơi học thuật gặp gỡ thực tiễn, nghiên cứu gặp gỡ thị trường.

Ký kết MOU giữa Indefol và Infineon. Ảnh: GIZ

Trung tâm Hydrogen Xanh Việt Nam được kỳ vọng sẽ góp phần giải quyết những thách thức lớn trong phát triển ngành hydro xanh tại Việt Nam, như: nhận thức thị trường còn hạn chế, thiếu nguồn vốn đầu tư và đặc biệt là thiếu hụt nhân lực chất lượng cao. Các hoạt động trọng tâm của Trung tâm bao gồm: Kết nối và chia sẻ kiến thức giữa doanh nghiệp, viện nghiên cứu và trường đại học; Giới thiệu, trình diễn công nghệ hydrogen xanh trong thực tiễn; Đào tạo và phát triển nguồn nhân lực cho ngành năng lượng mới; Thúc đẩy các quan hệ đối tác chiến lược giữa Việt Nam và Đức trong toàn bộ chuỗi giá trị hydrogen – từ sản xuất, lưu trữ, phân phối đến ứng dụng.

Tại lễ ra mắt, ba Biên bản ghi nhớ hợp tác (MOU) quan trọng đã được ký kết với Công ty Phát triển các dự án năng lượng tái tạo Indefol (Việt Nam): Indefol và Infineon (Đức) hợp tác tích hợp công nghệ điện tử công suất tiên tiến vào hệ thống điện phân nước dạng container 1 MW vận hành bằng năng lượng tái tạo. Indefol và Deutsche Bank (Đức) thành lập nhóm công tác chung để xây dựng cơ chế tài chính và huy động vốn cho các dự án hydrogen xanh quy mô lớn. Indefol và Tập đoàn Wealth Power (Việt Nam) phối hợp phát triển các khu công nghiệp phát thải ròng bằng không ở miền Trung, sử dụng hydrogen xanh cho điện, nhiệt, hơi nước và giao thông.

Sự kiện này cũng đánh dấu bước tiến mới trong chương trình H2Uppp của Đức, do GIZ triển khai tại các nền kinh tế mới nổi, trong đó có Việt Nam. Báo cáo của GIZ năm 2024 chỉ ra rằng Việt Nam có cơ hội thị trường đáng kể từ các ngành công nghiệp sẵn có như điện, thép và phân bón, cùng tiềm năng xuất khẩu năng lượng hydrogen cho các thị trường quốc tế, đặc biệt là lĩnh vực vận tải biển.

Theo Bộ Công Thương, Việt Nam đặt mục tiêu sản xuất từ 100.000 - 500.000 tấn hydrogen/năm vào năm 2030, và tăng lên 10 - 20 triệu tấn/năm vào năm 2050. Khi đó, hydrogen sẽ chiếm khoảng 10% tổng nhu cầu năng lượng quốc gia, đóng góp trực tiếp vào mục tiêu phát thải ròng bằng 0 (Net Zero) theo Thỏa thuận Paris.

P.A (tổng hợp)