Vào ngày 6/5/2025, Trung Quốc đã công bố một trong những dự án năng lượng tái tạo đầy tham vọng nhất trong lịch sử - "Vạn lý Tường mặt trời", dự án này kéo dài gần 400 km qua sa mạc Kubuqi ở khu vực Nội Mông. Khi hoàn thành vào năm 2030, dự án này được kỳ vọng sẽ không chỉ có quy mô to lớn mà còn mang tầm quan trọng quốc gia tương tự như Vạn lý Tường thành cổ xưa.

Vạn lý Tường mặt trời không chỉ là một kỳ tích kỹ thuật mà còn là một cột mốc chiến lược trong việc chuyển đổi năng lượng sạch của Trung Quốc, hiện đại hóa nền kinh tế và phục hồi hệ sinh thái. Mặc dù sa mạc Kubuqi trước đây được gọi là "biển cái chết" do điều kiện khắc nghiệt và bất khả thi, giờ đây, nhờ vào công nghệ điện mặt trời, vùng đất này đang được tái thiết và trở thành một biểu tượng của sự bền vững.

Những hình ảnh vệ tinh của NASA và báo cáo của PV Magazine cho thấy sự thay đổi ngoạn mục của khu vực này: những dải pin mặt trời dài đã xuất hiện trên các cồn cát, thay thế cho những đụn cát gió cuốn trước đây. Sa mạc Kubuqi có địa hình phẳng, nắng quanh năm và nằm gần các trung tâm công nghiệp lớn như Baotou và Bayannur, đã trở thành một trung tâm lý tưởng để phát triển năng lượng mặt trời.

Theo thông tin từ Cơ quan Quản lý Năng lượng Quốc gia Trung Quốc, "Vạn lý Tường mặt trời" được thiết kế để đạt công suất phát điện lên tới 100 gigawatt, đủ để cung cấp điện cho Bắc Kinh và các tỉnh lân cận. Đây là một con số ấn tượng, tương đương với tổng công suất điện của các quốc gia lớn như Đức hoặc Vương quốc Anh.

Với chiều rộng lên đến 5 km, hành lang năng lượng mặt trời này không chỉ cung cấp điện sạch cho các trung tâm công nghiệp và đô thị phía bắc Trung Quốc mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc giảm phụ thuộc vào than đá và chống lại nạn sa mạc hóa. Dự án này cũng sẽ tạo ra hơn 50.000 việc làm, mang lại sinh kế mới cho cộng đồng địa phương và đưa Nội Mông trở thành một "điểm nóng" về năng lượng tái tạo.

Dự án "Vạn lý Tường mặt trời" là biểu tượng cho chiến lược năng lượng sạch của Trung Quốc. Trong năm 2024, tổng công suất năng lượng mặt trời của Trung Quốc đã vượt qua 880 gigawatt, nhiều hơn bất kỳ quốc gia nào trên thế giới. Trung Quốc không chỉ dẫn đầu trong việc triển khai năng lượng mặt trời mà còn chiếm ưu thế trong chuỗi cung ứng toàn cầu về pin mặt trời, kiểm soát khoảng 80% sản lượng toàn cầu.

Trong khi Mỹ và các quốc gia châu Âu đang tranh cãi về trợ cấp công nghiệp và thuế quan đối với công nghệ sạch, Bắc Kinh đang kiên định xây dựng nền tảng cho một siêu lưới năng lượng mặt trời, kết nối các sa mạc, núi non và bờ biển thành một hệ sinh thái năng lượng tái tạo thống nhất. Trung Quốc không chỉ đang phát triển các công nghệ năng lượng mặt trời mà còn đang đầu tư mạnh mẽ vào các lĩnh vực năng lượng gió ngoài khơi và trên đất liền, hệ thống lưu trữ năng lượng, và các đường dây truyền tải điện cao áp.

Khác với nhiều siêu dự án năng lượng được triển khai chủ yếu vì mục tiêu năng lượng, "Vạn lý Tường mặt trời" còn mang trong mình một sứ mệnh sinh thái. Các cánh đồng pin mặt trời đang được kết hợp với các nỗ lực phục hồi đất đai để chống lại nạn sa mạc hóa, một vấn đề cấp bách đối với các khu vực phía bắc của Trung Quốc. Dự án này giúp ổn định các đụn cát, giảm xói mòn đất và thậm chí cho phép cây cối tái sinh ở những khu vực nhất định.

Chiến lược này phản ánh sự thay đổi trong chính sách của Trung Quốc, khi cơ sở hạ tầng năng lượng, phục hồi môi trường và phát triển kinh tế được xem là những trụ cột không thể thiếu trong việc phục hồi quốc gia. Chính phủ Trung Quốc đã công nhận rằng việc tích hợp năng lượng tái tạo với bảo vệ và phục hồi sinh thái là một phần quan trọng trong việc xây dựng "văn minh sinh thái".

Mặc dù dự án "Vạn lý Tường mặt trời" có mục tiêu chính là phục vụ nhu cầu năng lượng trong nước, nhưng tham vọng năng lượng của Trung Quốc cũng mang một chiến lược địa chính trị rõ ràng. Với nhu cầu toàn cầu đối với công nghệ năng lượng sạch ngày càng tăng, Bắc Kinh đang hướng tới việc biến sự thống trị công nghệ của mình thành đòn bẩy địa chính trị. Dự án này không chỉ thể hiện sự vượt trội về công nghệ mà còn cho thấy khả năng của Trung Quốc trong việc triển khai quy mô lớn, một năng lực mà ít quốc gia khác có thể sánh kịp.

Khi thế giới đối mặt với tình trạng thiếu hụt năng lượng, khủng hoảng khí hậu và sự thay đổi trong chuỗi cung ứng, Trung Quốc đang đặt mình vào vị trí là nhà cung cấp và là người đặt ra các tiêu chuẩn trong chuyển đổi năng lượng xanh. "Vạn lý Tường mặt trời" không chỉ là một dự án năng lượng - đó là một thông điệp gửi đến thế giới: Trung Quốc sẽ dẫn đầu cuộc cách mạng năng lượng tiếp theo.

Ở nhiều khía cạnh, "Vạn lý Tường mặt trời" là một mô hình lý tưởng về cách các dự án năng lượng tái tạo quy mô lớn có thể phục vụ nhiều mục tiêu khác nhau: an ninh năng lượng, giảm thiểu biến đổi khí hậu, phục hồi kinh tế và phục hồi đất đai. Dự án này đặt ra những câu hỏi sâu sắc: Liệu các mô hình như vậy có thể được nhân rộng ở nơi khác? Liệu các quốc gia sa mạc khác, từ Trung Đông đến Bắc Phi, có theo gương Trung Quốc?

Điều rõ ràng là Trung Quốc không chờ đợi để xem điều gì sẽ xảy ra. Trong khi các quốc gia khác vẫn đang tranh cãi về các mục tiêu khí hậu và cam kết giảm phát thải, Trung Quốc đã bắt tay vào xây dựng, lắp đặt các tấm pin và biến sa mạc thành những động cơ năng lượng.

Dự án "Vạn lý Tường mặt trời" có thể sẽ trở thành một biểu tượng không chỉ về kỹ thuật con người mà còn là một sự thay đổi quan trọng trong cách chúng ta cung cấp năng lượng cho các nền văn minh - không phải thông qua việc khai thác tài nguyên hóa thạch, mà là thông qua việc chiếu sáng từ ánh sáng mặt trời.

P.A.T (NASTIS), theo PV Magazine, 5/2025