Theo Báo cáo “World Robotics 2022 Report” của Liên đoàn Robot Quốc tế (International Federation of Robotics), mật độ robot sản xuất của Trung Quốc đạt 322 robot trên 10.000 người năm 2021, lần đầu tiên vượt qua Hoa Kỳ và xếp ở vị trí thứ 5. Trung Quốc vẫn đứng sau Hàn Quốc, nước đứng đầu với 1000 robot trên 10.000 dân, tiếp theo là Singapo, Nhật Bản và Đức.

Thượng Hải của Trung Quốc, nơi cũng đã công bố một kế hoạch thúc đẩy ngành công nghiệp tự động hóa, sẽ trở thành một trung tâm công nghiệp robot vào năm 2025. Sản lượng robot công nghiệp ở Thượng Hải ước tính đạt khoảng 75.000 robot trong năm 2022, tăng 6% so với cùng kỳ năm ngoái, vượt qua tất cả các thành phố khác của Trung Quốc. Là một phần trong mục tiêu mở rộng quy mô ngành công nghiệp robot địa phương lên 14,76 tỷ USD vào năm 2025, Thượng Hải đặt mục tiêu xây dựng 10 thương hiệu robot hàng đầu trong ngành, 100 kịch bản ứng dụng robot tiêu chuẩn, 20 nhà máy hàng đầu và 200 nhà máy thông minh.

Ngày 18/01/2023, Bộ Công nghiệp và Công nghệ thông tin cùng 17 cơ quan chính phủ của Trung Quốc đã công bố Kế hoạch hành động triển khai ứng dụng "Robot+". Kế hoạch hành động được công bố trong bối cảnh quốc gia này đang tăng cường tự động hóa các lĩnh vực từ sản xuất công nghiệp đến dịch vụ và nông nghiệp, ứng phó với vấn đề dân số giảm đang già hóa ảnh hưởng đến nguồn cung lao động trong tương lai. Ngày 17/1/2023, Trung Quốc lần đầu ghi nhận dân số giảm sau 60 năm. Ủy ban Y tế Quốc gia Trung Quốc cho biết dân số Trung Quốc đang già đi nhanh chóng. Theo ước tính, trong thời kỳ “Kế hoạch 5 năm lần thứ 14” (2021-2025), dân số từ 60 tuổi trở lên của Trung Quốc sẽ vượt 300 triệu người, chiếm hơn 20% dân số, đánh dấu nước này bước vào giai đoạn xã hội già hóa vừa phải. Khoảng năm 2035, khi số người từ 60 tuổi trở lên vượt 400 triệu, chiếm hơn 30% dân số, Trung Quốc sẽ bước vào giai đoạn già hóa nghiêm trọng.

Trong bối cảnh đó, Kế hoạch hành động triển khai ứng dụng "Robot+" đã đề ra 10 ngành công nghiệp phải sử dụng số lượng robot nhiều hơn. Trong 10 lĩnh vực cần tăng cường ứng dụng robot có các lĩnh vực phục vụ phát triển kinh tế (sản xuất, nông nghiệp, xây dựng, năng lượng, hậu cần thương mại) và các lĩnh vực xã hội và dân sinh (y tế, giáo dục và dịch vụ dành cho người cao tuổi, an ninh và môi trường). Các nhà hoạch định chính sách nước này đặt mục tiêu đạt được hơn 100 ứng dụng robot sáng tạo và hơn 200 mô hình sản xuất mà công nghệ robot có thể được áp dụng, khi nước này quyết chuyển đổi thành cường quốc robot toàn cầu vào năm 2025. Khi đó, mật độ robot sẽ đạt 500 robot trên 10.000 người.

Mục tiêu của Kế hoạch là đến năm 2025, mật độ robot sản xuất sẽ tăng gấp đôi so với năm 2020, mức độ sâu và rộng của ứng dụng robot dịch vụ và robot đặc biệt sẽ được cải thiện đáng kể và khả năng thúc đẩy phát triển kinh tế và xã hội chất lượng cao sẽ được nâng cao rõ rệt nhờ ứng dụng robot. Kế hoạch tập trung vào 10 lĩnh vực ứng dụng chính, tạo đột phá với hơn 100 công nghệ và giải pháp ứng dụng sáng tạo dành cho robot, quảng bá hơn 200 mô hình ứng dụng điển hình của robot với trình độ kỹ thuật cao, các mô hình ứng dụng sáng tạo và kết quả ứng dụng đáng chú ý, đồng thời tạo ra một loạt "robot+" ứng dụng. Kế hoạch đề ra việc các mô hình chuẩn, xây dựng một số trung tâm trải nghiệm ứng dụng và trung tâm xác minh thử nghiệm. Thúc đẩy các ngành và địa phương thực hiện đổi mới ứng dụng "robot+" kết hợp với giai đoạn phát triển của ngành và đặc điểm phát triển của vùng. Xây dựng nền tảng truyền thông quốc tế và trong nước để tạo cảm hứng mạnh mẽ thúc đẩy toàn diện việc ứng dụng robot.

Trước nhu cầu cải thiện sinh kế và phát triển kinh tế của người dân, Kế hoạch kêu gọi tập trung vào các lĩnh vực trọng điểm có nền tảng nhất định, phạm vi ứng dụng rộng rãi và hiệu ứng lan tỏa mạnh, tập trung vào các tình huống ứng dụng điển hình và nhu cầu của người dùng, đồng thời thực hiện nghiên cứu và phát triển sản phẩm robot, đổi mới công nghệ, áp dụng các phương thức để quảng bá mô hình. Hỗ trợ một số lĩnh vực mới nổi để khám phá và phát triển các ứng dụng robot.

Các lĩnh vực mà Trung Quốc sẽ tập trung triển khai ứng dụng trong thời gian tới

Sản xuất: Phát triển các sản phẩm robot mới như robot hàn, lắp ráp, phun, xử lý, mài và đánh bóng, đồng thời đẩy nhanh việc ứng dụng và mở rộng thiết bị sản xuất robot sang các lĩnh vực liên quan. Phát triển các giải pháp chuyên nghiệp và tùy chỉnh cũng như các sản phẩm phần mềm và phần cứng, tích lũy kinh nghiệm và kiến ​​thức như thư viện mô hình và gói phần mềm xử lý, tích hợp sâu phần mềm điều khiển robot và hệ thống ứng dụng tích hợp; thúc đẩy phát triển robot sản xuất thiết bị y học và trong các ngành công nghiệp khác thông qua các ứng dụng quy mô lớn; thúc đẩy phát triển robot sản xuất thiết bị vệ sinh, gốm sứ, quang điện, luyện kim, đúc, tấm kim loại, vật liệu tiên tiến, đồ nội thất và các bộ phận phụ khác, phun men, cắt tỉa, đánh bóng, mài, hàn, xử lý, xếp và các ứng dụng quan trọng khác. Thúc đẩy xây dựng các nhà máy trình diễn sản xuất thông minh và tạo ra các kịch bản ứng dụng điển hình cho robot công nghiệp. Phát triển hệ thống sản xuất thông minh dựa trên robot công nghiệp để hỗ trợ quá trình chuyển đổi số và chuyển đổi thông minh của ngành sản xuất.

Nông nghiệp: Nghiên cứu và phát triển robot lao động cho các công việc làm đất, chăn nuôi, gieo hạt, tưới tiêu, bảo vệ thực vật, thu hoạch, phân loại, kiểm tra, vắt sữa... cũng như robot cho vật nuôi ăn, vệ sinh, khử trùng, phòng chống dịch bệnh, kiểm soát môi trường và các sản phẩm chăn nuôi cho gia súc, gia cầm, nuôi trồng thủy sản và các sản phẩm robot khác. Phát triển các hệ thống điều khiển đặc biệt, nền tảng di động thông minh tự động và các cấu phần vận hành, thúc đẩy sản xuất sản phẩm robot thích nghi với đất nông nghiệp, giống cây trồng, đồng thời có thể nhận thông tin trực tuyến, kiểm soát sản xuất tốt, vận hành tự động/không người lái, quản lý vận hành và bảo trì hiệu quả. Tạo kịch bản ứng dụng cho robot nông nghiệp trong vùng đồi núi, đồng ruộng, vườn cây, chăn nuôi và thủy sản, bảo quản, vận chuyển, chế biến. Đẩy nhanh quá trình chuyển đổi thông minh cơ sở hạ tầng và thiết bị sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, chăn nuôi và thủy sản, thúc đẩy tích hợp sâu robot vào sản xuất trồng trọt, chăn nuôi, lâm nghiệp và thủy sản, hỗ trợ phát triển nông nghiệp thông minh.

Xây dựng: Nghiên cứu và phát triển các sản phẩm robot đo lường, phân phối vật liệu, gia công thép thanh, đổ bê tông, trang trí sàn và tường, lắp đặt và hàn cấu kiện, lắp đặt cơ điện. Cải thiện khả năng thích ứng của robot với việc xây dựng và bảo trì cơ sở hạ tầng trong các điều kiện tự nhiên đặc biệt như núi cao, cao nguyên, thời tiết khắc nghiệt và địa chất đặc biệt, cũng như việc xây dựng và bảo trì cơ sở hạ tầng lớn và phức tạp như đường hầm xuyên núi dài, nhịp cầu siêu dài, và các công trình ở vùng nước sâu. Thúc đẩy ứng dụng sáng tạo robot trong sản xuất các cấu kiện bê tông đúc sẵn, tạo phôi và hàn các cấu kiện thép, tấm ngăn, xử lý nhà bếp và phòng tắm tích hợp, cũng như trong vận hành và bảo trì giám sát an toàn tòa nhà, kiểm tra an ninh và vệ sinh các tòa nhà cao tầng. Thúc đẩy việc mở rộng không gian ứng dụng của robot xây dựng và xây dựng thông minh.

Năng lượng: Phát triển các sản phẩm robot phục vụ xây dựng, kiểm tra, vận hành, bảo trì và ứng phó khẩn cấp trong cơ sở hạ tầng năng lượng. Thúc đẩy các doanh nghiệp tạo ra những bước đột phá trong các công nghệ chính liên quan đến chuyển động, nhận thức và hoạt động trong các môi trường phức tạp như độ cao lớn, không gian hẹp và trường điện từ mạnh. Thúc đẩy ứng dụng robot trong các cơ sở hạ tầng năng lượng như trang trại điện gió, nhà máy quang điện, nhà máy thủy điện, nhà máy điện hạt nhân, mạng lưới đường ống dẫn dầu khí, trạm biến áp trung tâm, trạm chuyển đổi quan trọng, lưới điện trục chính và các kênh truyền tải quan trọng. Thúc đẩy sự tích hợp sâu rộng robot vào lĩnh vực năng lượng, đồng thời giúp xây dựng một hệ thống năng lượng hiện đại.

Hậu cần thương mại: Phát triển các sản phẩm như xe có hướng dẫn tự động, robot di động tự động, robot phân phối, máy xếp kệ kê hàng tự động, máy phân loại thông minh và máy bay không người lái hậu cần. Thúc đẩy tích hợp và ứng dụng các công nghệ như 5G, thị giác máy, điều hướng, cảm biến, điều khiển chuyển động, học máy và dữ liệu lớn. Hỗ trợ chuyển đổi thông minh các cơ sở hậu cần truyền thống, đồng thời nâng cao hiệu quả công việc và trình độ quản lý kho bãi, bốc xếp, xử lý, phân loại, đóng gói, phân phối và các liên kết khác. Khuyến khích các công ty robot phát triển các giải pháp tổng thể cho việc giao hàng qua thiết bị đầu cuối, đồng thời thúc đẩy việc phổ biến và quảng bá các mô hình giao hàng tức thời đa phương thức như giao hàng bằng robot và hộp thư thông minh (hộp chuyển phát nhanh thông minh). Tạo ra một hệ thống hậu cần thông minh tập trung vào robot để cải thiện mức độ kỹ thuật số của hậu cần kinh doanh.

P.A.T (NASATI), theo "Robot +" application action implementation plan, http://www.gov.cn/, 2023