TP. Hồ Chí Minh đặt mục tiêu chi 5.000 tỷ đồng mỗi năm cho nghiên cứu và phát triển
Cập nhật vào: Thứ hai - 20/01/2025 02:01
Cỡ chữ
Trong bối cảnh khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo ngày càng trở thành động lực quan trọng thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, TP. Hồ Chí Minh đã đề ra mục tiêu mạnh mẽ nhằm nâng cao đầu tư vào nghiên cứu và phát triển (R&D). Thành phố dự kiến chi 2% tổng sản phẩm trên địa bàn (Gross Regional Domestic Product - GRDP) cho R&D, tương đương 5.000 tỷ đồng mỗi năm. Đây được xem là một bước đột phá quan trọng nhằm đưa TP. Hồ Chí Minh trở thành trung tâm công nghệ, đổi mới sáng tạo hàng đầu cả nước và khu vực Đông Nam Á.
Mục tiêu đầu tư cho nghiên cứu và phát triển
Theo ông Lê Thanh Minh, Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ TP. Hồ Chí Minh, hiện ngân sách dành cho R&D của thành phố chỉ khoảng 200 tỷ đồng mỗi năm. Tuy nhiên, với mục tiêu nâng mức đầu tư lên 5.000 tỷ đồng, TP. Hồ Chí Minh đang hướng đến việc thúc đẩy khoa học, công nghệ và chuyển đổi số. Kinh phí này không chỉ đến từ ngân sách nhà nước mà còn huy động từ các nguồn lực xã hội. Ngân sách nhà nước sẽ đóng vai trò "dẫn dắt", trong khi thành phố sẽ xây dựng các cơ chế khuyến khích doanh nghiệp và tổ chức tư nhân cùng tham gia.
Ngoài ra, đến năm 2030, TP. Hồ Chí Minh đặt mục tiêu dành ít nhất 3% tổng chi ngân sách hàng năm cho khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, đồng thời tăng dần theo nhu cầu phát triển. Điều này thể hiện quyết tâm của thành phố trong việc sử dụng công nghệ làm nền tảng để phát triển kinh tế và nâng cao năng lực cạnh tranh.
Tạo cơ chế khuyến khích nghiên cứu bằng các giải thưởng
Một trong những giải pháp để khuyến khích nghiên cứu khoa học là thông qua các giải thưởng có giá trị cao. TS Võ Văn Khang, Phó Chủ tịch Chi hội An toàn thông tin phía Nam, cho rằng với tiềm lực kinh tế mạnh, TP. Hồ Chí Minh cần có các chính sách hỗ trợ nhà khoa học tiếp cận nguồn vốn dễ dàng hơn. Ông đề xuất thành phố nên tổ chức các giải thưởng lớn với mức thưởng đủ cao để kích thích sáng tạo, giống như giải thưởng VinFuture trị giá 100 triệu USD.
Thay vì các mức thưởng khiêm tốn như hiện nay, TS Khang cho rằng nên nâng giá trị giải thưởng lên khoảng 100.000 USD để các nhà khoa học có thêm kinh phí tiếp tục nghiên cứu. Điều này không chỉ khuyến khích cá nhân mà còn thu hút doanh nghiệp tham gia đầu tư vào R&D, tạo ra một hệ sinh thái đổi mới sáng tạo bền vững.
TS Trần Thanh Tùng, Phó Trưởng khoa Công nghệ Thông tin, Đại học Quốc tế (Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh), cũng đồng tình với ý kiến trên. Ông nhấn mạnh rằng một giải thưởng lớn sẽ tạo điều kiện để các nhà khoa học tiếp tục nghiên cứu mà không phải mất nhiều thời gian xin kinh phí từ các dự án nhỏ lẻ. Ngoài ra, ông cũng đề xuất thành lập một trung tâm hỗ trợ thương mại hóa nghiên cứu, giúp rút ngắn thời gian đưa sản phẩm khoa học vào thực tế, thay vì để các nhà khoa học tự xử lý những thủ tục hành chính phức tạp.
Định hướng đầu tư vào các lĩnh vực trọng điểm
Bên cạnh việc tăng ngân sách cho R&D, TP. Hồ Chí Minh cũng cần xác định những lĩnh vực ưu tiên để đầu tư hiệu quả. PGS.TS Nguyễn Văn Phương, Trưởng Trung tâm Đào tạo và Nghiên cứu Quản lý Công, Đại học Quốc tế (Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh), cho rằng thành phố nên tập trung vào các ngành có thế mạnh, đặc biệt là nông nghiệp công nghệ cao.
Hiện nay, Việt Nam có lợi thế xuất khẩu nông sản, nhưng khả năng ứng dụng công nghệ trong sản xuất vẫn còn hạn chế. TP. Hồ Chí Minh có thể tập trung nghiên cứu về công nghệ canh tác thông minh, truy xuất nguồn gốc sản phẩm và nâng cao giá trị nông sản xuất khẩu. Ngoài ra, thành phố cũng nên đầu tư vào công nghệ năng lượng tái tạo, đặc biệt là phát triển pin lưu trữ điện và tấm pin mặt trời, thay vì phụ thuộc vào nguồn nhập khẩu.
Theo dự thảo chương trình hành động của Thành ủy và kế hoạch của UBND TP. Hồ Chí Minh thực hiện Nghị quyết 57, thành phố đặt mục tiêu đến năm 2030 trở thành một trong những trung tâm công nghiệp công nghệ số hàng đầu cả nước. TP. Hồ Chí Minh cũng hướng đến nhóm 100 thành phố có hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo năng động nhất thế giới.
Một số chỉ tiêu cụ thể mà thành phố đặt ra bao gồm:
* Hỗ trợ 5.000 doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo.
* Xây dựng ít nhất 5 trung tâm xuất sắc đạt chuẩn quốc tế (CoE) trong các lĩnh vực trọng điểm.
* Hình thành 5-10 doanh nghiệp công nghệ lớn.
* Thương mại hóa 8-10% kết quả nghiên cứu khoa học và đổi mới sáng tạo.
* Tỷ lệ doanh nghiệp có hoạt động đổi mới sáng tạo đạt trên 40%.
* Tăng tỷ lệ xuất khẩu sản phẩm công nghệ cao lên tối thiểu 50% tổng giá trị xuất khẩu.
* Kinh tế số đóng góp khoảng 40% vào GRDP.
Xa hơn, đến năm 2045, TP. Hồ Chí Minh đặt mục tiêu trở thành trung tâm nghiên cứu và ứng dụng công nghệ cao của Đông Nam Á, với kinh tế số chiếm ít nhất 50% GRDP. Thành phố cũng kỳ vọng thu hút các tập đoàn công nghệ lớn trên thế giới đặt trụ sở, nhà máy và trung tâm nghiên cứu tại đây.
Việc TP. Hồ Chí Minh đặt mục tiêu chi 5.000 tỷ đồng mỗi năm cho nghiên cứu và phát triển là một bước đi quan trọng nhằm thúc đẩy đổi mới sáng tạo, nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững. Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu này, thành phố cần có cơ chế tài chính linh hoạt, tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà khoa học và doanh nghiệp tham gia nghiên cứu. Đồng thời, việc đầu tư có trọng điểm vào các ngành mũi nhọn như nông nghiệp công nghệ cao, năng lượng tái tạo và công nghệ số sẽ giúp TP. Hồ Chí Minh trở thành trung tâm công nghệ hàng đầu khu vực trong tương lai.
P.A.T (tổng hợp)