Hằn lún vệt bánh xe trên đường có thể gây nguy hiểm, đặc biệt khi xe chạy tốc độ cao, dẫn đến mất lái. Đồng thời, rác thải nhựa vẫn là vấn đề nan giải trong quản lý và xử lý. Nhằm giải quyết những vấn đề này, nhóm nhà khoa học từ Trường Đại học Giao thông Vận tải đã phát triển giải pháp sản xuất bê tông nhựa sử dụng phụ gia từ phế thải nhựa, giúp chống lún vệt bánh xe và xử lý rác thải nhựa.

Bắt đầu từ năm 2013, nhóm nghiên cứu do Tiến sĩ Lương Xuân Chiểu dẫn đầu, đã tìm kiếm giải pháp cải thiện tính năng ổn định nhiệt và khả năng chống lún vệt bánh xe của bê tông nhựa. Kết quả nghiên cứu cho thấy, khi trộn cốt liệu đá (87-91%), bột khoáng (4-7%), nhựa đường (4-5%) và phế thải nhựa (0,3-0,6%) ở nhiệt độ 170-190°C, bê tông nhựa đạt hiệu quả cao nhất.

Điểm mới của giải pháp là sử dụng phế thải nhựa dạng mảnh, không qua xử lý nhiệt, được trộn trực tiếp với cốt liệu. Điều này khác với phương pháp trên thế giới là trộn phế thải nhựa với nhựa đường trước khi sản xuất bê tông nhựa. Cách làm này giúp tăng tính ổn định nhiệt của bê tông nhựa, hạn chế tình trạng chảy nhựa và suy yếu mặt đường dưới nhiệt độ cao.

Giải pháp đã được thử nghiệm thành công trên tuyến tỉnh lộ 421B tại Hà Nội, cho thấy bề mặt bê tông nhựa có độ đồng đều và bằng phẳng tốt hơn so với bê tông nhựa thông thường. Phương pháp này dễ thực hiện với máy móc đơn giản, giá thành thấp hơn và khả năng kháng lún tốt. Sử dụng phụ gia phế thải nhựa có thể giảm giá thành 3-5% so với phụ gia nhập ngoại.

Áp dụng giải pháp này giúp giảm số lần sửa chữa đường do hư hại, hằn lún vệt bánh xe, và tiêu thụ một lượng lớn rác thải nhựa. Mỗi ki-lô-mét đường cấp III-ĐB có thể tiêu thụ 12,9 tấn ni-lông phế thải, giúp giảm thiểu lượng rác thải nhựa đáng kể.

Giải pháp đã được Cục Sở hữu trí tuệ cấp Bằng độc quyền giải pháp hữu ích năm 2022 và giành Giải nhì tại Giải thưởng Sáng tạo kỹ thuật toàn quốc lần thứ 17. Nhóm nghiên cứu mong muốn quy trình, thủ tục và tâm lý e ngại công nghệ mới sẽ không còn là rào cản để giải pháp này được áp dụng rộng rãi, góp phần thực hiện Đề án tăng cường quản lý chất thải nhựa của Bộ Giao thông Vận tải.

P.A.T (tổng hợp)