Cơ quan Quản lý Hạt nhân Nhật Bản (NRA) mới đây đã phê duyệt kế hoạch của Công ty Điện lực Kansai, cho phép lò phản ứng hạt nhân số 1 tại nhà máy điện hạt nhân Takahama tiếp tục hoạt động thêm 10 năm. Quyết định này đánh dấu lần đầu tiên một lò phản ứng hạt nhân tại Nhật Bản được phép vận hành vượt quá 50 năm tuổi.

Lò phản ứng số 1 tại nhà máy Takahama, tỉnh Fukui, bắt đầu hoạt động từ năm 1974 và sẽ kỷ niệm 50 năm vào tháng 11/2024. Việc gia hạn hoạt động của lò phản ứng này phản ánh chiến lược của Nhật Bản trong việc duy trì và tăng cường sử dụng năng lượng hạt nhân, nhằm đảm bảo an ninh năng lượng và giảm phát thải carbon. Sau sự cố Fukushima năm 2011, Nhật Bản đã tạm dừng hầu hết các lò phản ứng hạt nhân để kiểm tra an toàn. Tuy nhiên, trong bối cảnh nhu cầu năng lượng tăng cao và cam kết giảm phát thải khí nhà kính, chính phủ đã xem xét lại vai trò của năng lượng hạt nhân trong cơ cấu năng lượng quốc gia.

Trước khi phê duyệt gia hạn, NRA đã tiến hành đánh giá toàn diện về tình trạng kỹ thuật của lò phản ứng số 1. Kết quả cho thấy bể áp lực của lò có khả năng chịu được phơi nhiễm neutron, và độ bền của bê tông vẫn được duy trì tốt, bất chấp tác động của nhiệt và phóng xạ. Những đánh giá này đảm bảo rằng lò phản ứng đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn nghiêm ngặt, phù hợp với quy định hiện hành.

Tháng 5/2023, Quốc hội Nhật Bản đã thông qua dự luật cho phép các lò phản ứng hạt nhân được vận hành vượt quá giới hạn 60 năm, với điều kiện đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn và kỹ thuật. Theo quy định mới, tổng thời gian vận hành của lò phản ứng sẽ không bao gồm khoảng thời gian ngừng hoạt động do các nguyên nhân ngoài tầm kiểm soát, như đánh giá an toàn hoặc theo lệnh của tòa án. Ngoài ra, NRA sẽ kiểm tra tình trạng các lò phản ứng và các cơ sở liên quan ít nhất mỗi 10 năm/lần sau 30 năm hoạt động để đảm bảo an toàn cho các cơ sở cũ.

Việc gia hạn hoạt động của lò phản ứng số 1 tại Takahama không chỉ giúp Nhật Bản đảm bảo nguồn cung năng lượng ổn định mà còn góp phần giảm phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch, hỗ trợ mục tiêu giảm phát thải carbon. Tuy nhiên, quyết định này cũng đặt ra thách thức về việc duy trì an toàn cho các lò phản ứng cũ và đảm bảo sự chấp thuận của công chúng. Chính phủ Nhật Bản cần tiếp tục minh bạch trong quá trình đánh giá an toàn và tăng cường truyền thông với cộng đồng để xây dựng niềm tin và sự ủng hộ đối với năng lượng hạt nhân.

Quyết định gia hạn hoạt động lò phản ứng hạt nhân số 1 tại nhà máy Takahama thêm 10 năm đánh dấu bước tiến quan trọng trong chính sách năng lượng của Nhật Bản. Việc này không chỉ giúp đảm bảo an ninh năng lượng mà còn hỗ trợ mục tiêu giảm phát thải carbon. Tuy nhiên, việc đảm bảo an toàn và sự chấp thuận của công chúng sẽ là yếu tố then chốt quyết định thành công của chiến lược này trong tương lai.

P.A.T (NASATI), theo Reuters, 11/2024