Máy bơm là thiết bị không thể thiếu trong hầu hết các ngành của nền kinh tế quốc dân, phục vụ đời sống dân sinh và an ninh quốc phòng. Đặc biệt, đầu thế kỷ thứ 20, việc nghiên cứu và chế tạo thành công động cơ điện có vòng quay cao đã giúp cho việc chế tạo và ứng dụng máy bơm li tâm được phổ biến rộng rãi hơn. Rất nhiều hãng chế tạo bơm lớn trên thế giới đã được hình thành từ đầu thế kỷ thứ 20 tồn tại và phát triển đến ngày nay như: Flytz, EBARA, Flowserve…

Trong những năm gần đây, khi nền kinh tế phát triển cùng với những hiện tượng hạn hán úng lụt thường xuyên do ảnh hưởng của sự biến đổi khí hậy, nhu cầu về các loại bơm, đặc biệt là các bơm đặc thù và bơm công suất lớn ở nước ta, ngày càng nhiều, có thể kể đến các loại bơm và những ứng dụng trong sản xuất và dân sinh như: máy bơm phục vụ cấp thoát nước sinh hoạt; tưới tiêu trong nông nghiệp, nuôi trồng thủy sản và xử lý nước thải; máy bơm lưu lượng lớn phục vụ chống úng ngập, máy bơm phục vụ khai thác và chế biến dầu khí… Có thế nói, nhu cầu bơm ở nước ta rất đa dạng với số lượng khá lớn. Hằng năm, nước ta phải nhập khẩu khá nhiều bơm với kinh phí lên đến hàng trăm triệu USD. Mặc dù vậy, ngành chế tạo bơm Việt Nam vẫn phát triển chậm, còn thua kém nhiều so với Trung Quốc, Hàn Quốc và Ấn Độ. Lý do cơ bản là, các dây chuyền sản xuất bơm nói riêng và lĩnh vực sản xuất cơ khí nói chung của nước ta chưa được đầu tư hoàn thiện, công nghệ một số khâu còn lạc hậu; chưa có hệ thống thử nghiệm máy bơm hiện đại và đủ lớn để thử nghiệm được các loại máy bơm công suất lớn; các nhà khoa học nghiên cứu về bơm chưa được gắn kết, hợp tác chặt chẽ để cùng nhau xây dựng ngành chế tạo bơm phát triển.

Nhận thức được tính tính cấp bách và cần thiết trên, Kỹ sư Nguyễn Trọng Nam cùng các đồng nghiệp đến từ Công ty CP Chế tạo bơm Hải Dương đã thực hiện dự án KHCN “Nghiên cứu, thiết kế, hoàn thiện dây chuyền công nghệ, chế tạo bơm đặc thù và bơm công suất lớn phục vụ nhu cầu trong nước và xuất khẩu” nhằm một số mục tiêu cơ bản sau đây:

- Nâng cao năng lực thiết kế, năng lực chế tạo bơm đặc thù và bơm công suất lớn của Công ty CP Chế tạo Bơm Hải Dương;

- Chế tạo được một số chủng loại bơm đặc thù, bơm công suất lớn, sử dụng trong thực tế, đáp ứng nhu cầu lớn của thị trường trong nước và tham gia xuất khẩu;

- Nâng cao năng lực, trình độ cho đội ngũ cán bộ khoa học công nghệ chuyên ngành chế tạo bơm, góp phần vào công tác đào tạo không chỉ trong công ty mà cả cho ngành thủy khí của Việt Nam.

Sau thời gian thực hiện nghiên cứu, dự án đã đạt được một số kết quả, bao gồm:

1/ Đã chế tạo 24 tổ máy so với đăng ký là 04 tổ máy;

2/ Đã lắp đặt và đưa vào sử dụng tại hiện trường 02 tổ máy bơm chìm động cơ điện chìm công suất 200kW và 110kW, đồng thời, cung cấp 20 tổ máy công suất 230, 200, 110 và 55kW.

3/ Các máy bơm chìm đạt vượt yêu cầu về chất lượng so với đăng ký (hiệu suất của các máy bơm công suất 200kW và 110kW đều đạt η ≥ 78,6% so với đăng ký là 70%. Riêng các động cơ điện chìm đều đạt hiệu suất ηđc max ≥ 90% so với đăng ký là 0,89.

4/ Sản phẩm dạng I của Dự án đều đã được lắp đặt và sử dụng vào thực tế sản xuất, mang lại hiệu quả thực tế cho nền kinh tế và xã hội. Ngoài các sản phẩm đã đăng ký trong thuyết minh của Dự án, ứng dụng các kết quả nghiên cứu, Công ty đã chế tạo và cung cấp cho thị trường 21 sản phẩm cùng loại hoặc cùng sản phẩm dạng I của dự án phục vụ sản xuất.

Kết quả của đề tài đã tạo ra một dây chuyền đồng bộ từ nghiên cứu thiết kế, công nghệ chế tạo và thử nghiệm máy bơm, tua bin và các thiết bị thủy khí, đây sẽ là cơ sở tốt để các nhà khoa học thuộc lĩnh vực nghiên cứu máy thủy khí, công nghệ đúc và chế tạo cơ khí nghiên cứu và thử nghiệm. Đồng thời, đó là cơ sở để Công ty tiếp tục đầu tư chiều sâu để trở thành trung tâm nghiên cứu sản xuất máy thủy khí có vị thế trong khu vực và trên thế giới.

Có thể tìm đọc toàn văn báo cáo kết quả nghiên cứu (Mã số 14505) tại Cục Thông tin Khoa học và Công nghệ Quốc gia.

P.K.L (NASATI)