Sản phẩm trà tan từ lá và nụ vối đang được nghiên cứu và phát triển nhằm đáp ứng nhu cầu sử dụng đồ uống lành mạnh của người tiêu dùng hiện đại. Ngày nay, người tiêu dùng ngày càng quan tâm đến sức khỏe, xu hướng sử dụng các loại đồ uống từ thiên nhiên cũng ngày một tăng, đặc biệt là những sản phẩm có lợi cho sức khỏe. Cây vối (Cleistocalys operculatus Roxb.), được biết đến rộng rãi ở Việt Nam, Trung Quốc và nhiều nước nhiệt đới khác, là một loại thảo dược quý với tác dụng thanh nhiệt, giải độc, và hỗ trợ điều trị nhiều loại bệnh như cảm, sốt, rối loạn tiêu hóa và viêm nhiễm.

Lá và nụ vối từ lâu đã được dân gian sử dụng để pha trà, với tác dụng không chỉ giúp chữa viêm xoang, hen suyễn và viêm phế quản, mà còn hỗ trợ đào thải acid uric, từ đó giúp phòng và điều trị bệnh gout. Nhiều nghiên cứu hiện đại cũng đã chứng minh rằng dịch chiết từ lá và nụ vối có tác dụng kháng khuẩn, chống oxy hóa, ngăn ngừa ung thư và giúp kiểm soát cân nặng cũng như đường huyết. Tuy nhiên, việc nấu trà từ lá và nụ vối đòi hỏi thời gian và công sức, do đó, một sản phẩm trà tan giữ nguyên hương vị và lợi ích của lá và nụ vối sẽ mang lại sự tiện lợi đáng kể cho người tiêu dùng.

Nhằm đáp ứng nhu cầu này, vào năm 2023, Trường Đại học Công nghiệp Việt Trì đã triển khai dự án “Nghiên cứu công nghệ sản xuất sản phẩm trà tan từ lá và nụ vối”, được Bộ Công Thương phê duyệt. Dự án, do PGS.TS. Trần Thị Hằng chủ trì, hướng đến việc tạo ra các sản phẩm trà tan chất lượng cao từ lá và nụ vối, với quy trình sản xuất đảm bảo an toàn thực phẩm.

Kết quả nghiên cứu đã cho ra quy trình sản xuất cao đặc và cao khô từ lá và nụ vối. Các sản phẩm giữ nguyên hương vị đặc trưng và có hàm lượng cao các chất phenolic và flavonoid. Điểm nổi bật là quy trình sản xuất không sử dụng dung môi hữu cơ hay hóa chất, đảm bảo an toàn cho người dùng và không gây hại cho môi trường. Nước sau quá trình cô đặc cũng được tái sử dụng, tránh gây ra nước thải. Tất cả các sản phẩm đều đạt tiêu chuẩn về vi sinh vật, hóa chất và kim loại nặng.

Các chỉ số về hoạt tính chống oxy hóa của sản phẩm cao nụ vối và lá vối đều cho thấy hiệu quả, đặc biệt là hoạt tính ức chế enzym α-glucosidase, hỗ trợ phòng và điều trị tiểu đường. Tinh dầu từ lá vối cũng thể hiện khả năng kháng khuẩn mạnh mẽ, đặc biệt với chủng vi khuẩn Pseudomonas aeruginosa.

Với những kết quả này, sản phẩm trà tan từ lá và nụ vối hứa hẹn sẽ trở thành một lựa chọn đồ uống tiềm năng, không chỉ giúp chống oxy hóa mà còn hỗ trợ phòng ngừa nhiều bệnh lý như tiểu đường và gout. Đây sẽ là một bước tiến quan trọng trong việc đa dạng hóa thị trường đồ uống tốt cho sức khỏe tại Việt Nam.

Đ.T.V (tổng hợp)