Ngày 2/10, tại Hà Nội, trong khuôn khổ Ngày hội Đổi mới sáng tạo Quốc gia và Triển lãm quốc tế Đổi mới sáng tạo Việt Nam 2025, Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (NIC) đã phối hợp với Ngân hàng Thế giới (World Bank) cùng các tập đoàn Qualcomm, Meta và Viện Tăng trưởng xanh toàn cầu (GGGI) tại Việt Nam tổ chức Diễn đàn “Thúc đẩy đổi mới sáng tạo, phát triển các ngành công nghệ chiến lược”.

Diễn đàn thu hút sự tham dự của hơn 500 đại biểu trong nước và quốc tế. Đây là dịp để trao đổi tầm nhìn, chia sẻ kinh nghiệm và quan trọng hơn, khẳng định quyết tâm của Việt Nam trong việc đưa đổi mới sáng tạo và thúc đẩy các ngành công nghệ chiến lược vào trọng tâm chiến lược phát triển kinh tế-xã hội của đất nước.

Quang cảnh Diễn đàn

Phát biểu tại Diễn đàn, Thứ trưởng Thường trực Bộ KH&CN Vũ Hải Quân nhận định công nghệ đang tái định hình sức mạnh quốc gia và chuỗi giá trị toàn cầu. Việt Nam vì thế cần một cách tiếp cận mới nếu muốn vươn lên trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt.

Theo Thứ trưởng Thường trực Vũ Hải Quân, Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị đã nhận diện những điểm nghẽn và khẳng định Việt Nam phải làm chủ công nghệ để phát triển nhanh, bền vững, đồng thời củng cố an ninh, quốc phòng. Hồi tháng 6, Thủ tướng ban hành danh mục 11 nhóm công nghệ, 35 nhóm sản phẩm chiến lược như AI, chip bán dẫn, blockchain, robot, nhằm thúc đẩy phát triển các ngành mũi nhọn.

Để triển khai nhanh, hiệu quả, Bộ KH&CN xây dựng các chương trình công nghệ chiến lược theo bốn hướng.

Thứ nhất là chuẩn hóa từng công nghệ, sản phẩm chiến lược thành các trụ cột nền tảng, gồm công nghệ lõi, hạ tầng, nhân lực. Thứ hai, mỗi trụ cột được chuyển thành các nhiệm vụ được chuẩn hóa, bao gồm bối cảnh và mục tiêu; phạm vi và phương pháp tiếp cận, tổ chức thực hiện; sản phẩm, thời gian và tiến độ; ngân sách và nguồn lực, tiêu chí đánh giá kết quả. Thứ ba, từ nhiệm vụ sẽ hình thành các dự án đề tài để mời gọi doanh nghiệp, viện, trường, bộ, ngành, địa phương tham gia thực hiện. Cuối cùng, dựa trên việc thực hiện công nghệ, sản phẩm chiến lược, Bộ KH&CN sẽ từng bước hình thành hệ sinh thái đổi mới sáng tạo.

Thứ trưởng Thường trực Vũ Hải Quân cho biết, Bộ KH&CN mong muốn các chuyên gia, nhà khoa học, doanh nghiệp, viện trường, đặc biệt là các liên minh đổi mới sáng tạo, cùng tham vấn cho cách thức triển khai này.

Thứ trưởng Thường trực Bộ KH&CN Vũ Hải Quân phát biểu tại Diễn đàn.

Tại Diễn đàn, không chỉ đại diện cơ quan quản lý, nhiều doanh nghiệp công nghệ, mạng lưới, chuyên gia cũng chia sẻ hướng đi để góp phần triển khai công nghệ chiến lược tại Việt Nam.

Chia sẻ tại diễn đàn, bà Mariam J. Sherman - Giám đốc Ngân hàng Thế giới (World Bank) tại Việt Nam, Campuchia, Lào bày tỏ hoan nghênh cam kết của Chính phủ trong việc phát huy khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo như một động lực tăng trưởng mới. Việt Nam sở hữu nhiều lợi thế to lớn. Điều cần thiết lúc này là một chiến lược bài bản - một công thức được gọi là "ba cộng một" bao gồm: Nhân tài công nghệ, hệ sinh thái đổi mới sáng tạo và liên kết chuỗi cung ứng, tất cả được gắn kết bởi yếu tố +1: Sự tập trung mạnh mẽ vào một vài cụm động lực đổi mới sáng tạo xuất sắc và có chọn lọc.

Ông Thiều Phương Nam, Tổng giám đốc Qualcomm Việt Nam, Campuchia và Lào, cho biết tập đoàn đã có mặt tại Việt Nam hơn 20 năm và coi đây là một cứ điểm quan trọng. Tháng 6 vừa qua, Qualcomm khai trương Trung tâm R&D tại Hà Nội - một trong những trung tâm lớn của tập đoàn trên toàn cầu. Toàn bộ đội ngũ kỹ sư tại đây đều là người Việt Nam, tham gia các dự án công nghệ tiên tiến với sản phẩm không chỉ phục vụ trong nước mà còn được ứng dụng tại nhiều quốc gia khác. "Trí tuệ nhân tạo sẽ thay đổi cách chúng ta tiếp cận và tương tác với công nghệ. Đây là cơ hội để Việt Nam tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu", ông Nam nhận định.

Ở lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI), dự án ViGen được thành lập với sự hợp tác giữa Meta, NIC và AI for Vietnam nhằm xây dựng bộ dữ liệu tiếng Việt từ bậc mẫu giáo đến đại học. Ông Trần Việt Hùng, nhà đồng sáng lập AI for Vietnam, cho biết dự án tạo ra bộ dữ liệu 50 tỷ tham số, cùng năm bộ đánh giá ngôn ngữ tiếng Việt, phục vụ cho việc huấn luyện mô hình AI. Theo ông Trần Việt Hùng, rào cản lớn hiện nay là tiếng Việt chưa được các mô hình AI quốc tế hỗ trợ tự nhiên. ViGen sẽ giúp lấp khoảng trống này. Dự án cũng khuyến khích cộng đồng cùng đóng góp dữ liệu, mỗi cá nhân tham gia được tích điểm và quy đổi thành giá trị cụ thể.

Trong lĩnh vực an ninh mạng, ông Ngô Tuấn Anh, Chủ tịch mạng lưới ViSecurity, giới thiệu sáng kiến Thao trường An ninh mạng Mở Việt Nam (Vietnam Open Cyber Range - VOCR). Đây là nền tảng huấn luyện thực chiến được xây dựng theo hướng mở, với sự tham gia của nhiều trường đại học, viện nghiên cứu và doanh nghiệp. VOCR cũng được thiết kế mở trong cách vận hành, cho phép các cơ sở đào tạo hoặc cá nhân đam mê an ninh mạng dễ dàng tiếp cận và sử dụng. Theo Ông Ngô Tuấn Anh, mục tiêu của nền tảng là xây dựng một môi trường huấn luyện chuyên sâu, góp phần giải quyết bài toán nhân lực an ninh mạng chất lượng cao cho Việt Nam.

Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng phân tích 6 xu hướng lớn đang tác động mạnh và sâu rộng đến lĩnh vực KHCN, ĐMST và CĐS.

Phát biểu kết luận, Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng cho rằng, với phương châm “muốn đi nhanh thì đi một mình, muốn đi xa phải đi cùng nhau”, Việt Nam ý thức được rõ ràng rằng, Việt Nam phải là khối thống nhất với các nền kinh tế có trình độ khoa học công nghệ cao, phải bằng trí tuệ, nguồn lực công nghệ, hợp tác toàn cầu Việt Nam mới có thể đạt mục tiêu đề ra.

Để phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo Việt Nam, hiện thực hoá khát vọng Việt Nam trở thành trung tâm khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo hàng đầu, Phó Thủ tướng đề nghị, các cấp, ngành địa phương, các chuyên gia người Việt, gốc Việt hàng đầu kết nối cùng các tập đoàn công nghệ, tổ chức quốc tế để tranh thủ công nghệ, đề xuất chiến lược, lộ trình phát triển các ngành nghề song song với đồng bộ các văn bản chính sách, phát huy vai trò của các mạng lưới đổi mới sáng tạo với tư cách là “cánh tay nối dài” của Chính phủ, tạo ra giá trị mới, cơ hội mới trong tương lai.

Phó Thủ tướng cho rằng, trước thềm đất nước bước vào kỷ nguyên mới, Việt Nam nhất quán quan niệm phát triển khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo là “chìa khoá vàng” đồng thời bày tỏ tin tưởng, với quyết tâm chính trị cao nhất cùng khát vọng vươn lên của cộng đồng đổi mới sáng tạo và sự hỗ trợ, đồng hành bạn bè quốc tế, Việt Nam sẽ biến khát vọng thành hiện thực, từng bước đưa Việt Nam thành quốc gia độc lập, tự cường, lan toả tinh thần đổi mới sáng tạo, vươn lên mạnh mẽ.

A.T (tổng hợp)