Trung Quốc đã phê duyệt dự án đập thủy điện lớn nhất thế giới, có khả năng sản xuất sản lượng điện gần gấp ba lần so với kỷ lục mà đập Tam Hiệp đang nắm giữ hiện nay.

Theo dự án, đập thủy điện ​​sẽ được xây dựng trên sông Yarlung Zangbo ở Tây Tạng gần biên giới Ấn Độ với chi phí 137 tỷ USD. Đây là một phần trong Kế hoạch 5 năm lần thứ 14 của Trung Quốc, bao gồm các mục tiêu về môi trường nhằm thúc đẩy phát triển năng lượng tái tạo và chống ô nhiễm môi trường. Vị trí xây đập được đề xuất sẽ tận dụng lợi thế địa lý dốc của con sông để khai thác thủy điện với công suất cao chưa từng có ở mức 300 tỷ KWh mỗi năm. Con số đó tương đương với 300 TWh, đủ để đáp ứng nhu cầu điện năng cho 300 triệu dân Trung Quốc.

Đập Tam Hiệp, bắc qua sông Dương Tử hiện đang dẫn đầu thế giới về công suất lắp đặt và sản lượng thủy điện hàng năm, sản xuất từ ​​95 đến 112 TWh mỗi năm. Nhà máy thủy điện lớn nhất ở Hoa Kỳ là Đập Grand Coulee trên Sông Columbia ở Washington, chỉ sản xuất được khoảng 20 TWh/năm, còn đập Hoover nằm trên biên giới Nevada/Arizona là 4,2 TWh.

Sông Yarlung Zangbo, sau đó đổi tên thành Brahmaputra khi chảy vào Ấn Độ, là một trong những con sông cao nhất thế giới, bắt nguồn từ Sông băng Angsi ở Khu tự trị Tây Tạng. Con sông này góp phần tạo nên Hẻm núi lớn Yarlung Tsangpo, nằm trên các mảng kiến ​​tạo và thường xuyên xảy ra động đất. Đây cũng là một trong những hẻm núi sâu nhất thế giới với điểm sâu nhất là 6.009 m. Sông Yarlung Zangbo dài 504,6 km, dài hơn sông Grand Canyon ở Hoa Kỳ.

Những đặc trưng địa lý đó khiến sông Yarlung Zangbo có độ dốc khoảng 7.667 m tính từ điểm cao nhất xuống đến Ấn Độ, nên đây trở thành một trong những con sông có tiềm năng thủy điện dồi dào nhất thế giới. Đặc biệt, một đoạn sông dài 50 km gần núi Namcha Barwa có độ dốc 2.000 m, trở thành địa điểm lý tưởng cho nhà máy thủy điện.

Để xây dựng đập ở vị trí đó sẽ cần phải khoan nhiều đường hầm dài 20 km để chuyển hướng dòng sông, chảy với lưu lượng khoảng 2.000 m3 mỗi giây, đủ để làm đầy khoảng ba bể thi đấu tiên chuẩn Olympic mỗi giây.

Chính quyền nước láng giềng Ấn Độ đã bày tỏ lo ngại về việc Trung Quốc kiểm soát dòng chảy của con sông và tác động xuyên biên giới của nó. Các quan chức Trung Quốc tuyên bố đã hoàn thành nghiên cứu địa chất sâu rộng về khu vực có hoạt động địa chấn và tin rằng việc xây dựng đập thủy điện có thể được hoàn thành theo cách an toàn. Thời gian xây dựng cụ thể vẫn chưa được xác định.

N.P.D (NASATI), theo Newatlas, 1/2025