Việc ông Donald Trump tái đắc cử Tổng thống Mỹ năm 2024 có thể sẽ mở ra một giai đoạn đầy biến động đối với các ngành công nghệ tiên tiến, đặc biệt là công nghệ bán dẫn và trí tuệ nhân tạo (AI). Trong nhiệm kỳ đầu của mình, ông Trump đã thực thi nhiều chính sách mang tính bảo hộ và khuyến khích sản xuất công nghệ cao trong nước, đồng thời hạn chế sự chuyển giao công nghệ tiên tiến cho các quốc gia đối thủ, nhất là Trung Quốc. Những chính sách này có thể sẽ tiếp tục ảnh hưởng mạnh mẽ đến ngành công nghiệp bán dẫn và AI, không chỉ tại Mỹ mà còn tác động tới các quốc gia khác, trong đó có Việt Nam. Cùng với đó, các biện pháp an ninh mạng và kiểm soát dữ liệu cũng sẽ trở thành một trong những ưu tiên hàng đầu trong chính sách công nghệ của Mỹ dưới sự lãnh đạo của ông Trump.

Đạo luật CHIPS và sự phát triển ngành bán dẫn tại Mỹ: Một trong những chính sách quan trọng mà ông Donald Trump đã đưa ra trong nhiệm kỳ đầu tiên là Đạo luật CHIPS (Creating Helpful Incentives to Produce Semiconductors for America). Đây là một sáng kiến trị giá hơn 50 tỷ USD nhằm tăng cường năng lực sản xuất bán dẫn tại Mỹ, giảm sự phụ thuộc vào các quốc gia khác, đặc biệt là Trung Quốc. Đạo luật này không chỉ thúc đẩy sản xuất chip trong nước mà còn hỗ trợ nghiên cứu và phát triển, đào tạo lực lượng lao động ngành bán dẫn, và ngăn chặn chuyển giao công nghệ cho các đối thủ cạnh tranh.

Báo cáo từ CNBC cho thấy, mặc dù ông Trump từng có những phát ngôn chỉ trích Đạo luật CHIPS, nhưng khả năng cao là ông sẽ tiếp tục duy trì chính sách này và chỉ điều chỉnh trong việc phân bổ ngân sách. Điều này có nghĩa là ngành công nghiệp bán dẫn của Mỹ vẫn sẽ tiếp tục phát triển mạnh mẽ, duy trì vị thế dẫn đầu thế giới, với sự tham gia của các ông lớn như Intel, Taiwan Semiconductor Manufacturing Company (TSMC), và Samsung, những công ty đã nhận được khoản tài trợ lớn từ chính sách này.

Chính sách an ninh mạng dưới thời Trump: An ninh mạng là một lĩnh vực quan trọng trong chính sách công nghệ của Mỹ, đặc biệt trong bối cảnh các cuộc tấn công mạng ngày càng gia tăng và các mối đe dọa kỹ thuật số ngày càng phức tạp. Chính quyền ông Trump, qua Cơ quan An ninh mạng và Bảo vệ Cơ sở hạ tầng (CISA), đã tích cực thúc đẩy các sáng kiến bảo vệ cơ sở hạ tầng quan trọng của Mỹ. Đánh giá của Forbes chỉ ra rằng, dưới nhiệm kỳ của ông Trump, CISA sẽ tiếp tục ưu tiên bảo vệ hạ tầng quan trọng, tăng cường hợp tác giữa các cơ quan chính phủ và khu vực tư nhân, và phát triển các chiến lược quản lý rủi ro mạng hiệu quả hơn.

Đặc biệt, CISA sẽ tập trung vào các công nghệ mới nổi như trí tuệ nhân tạo và bảo mật mạng không gian, hai yếu tố rất quan trọng trong kỷ nguyên số hiện nay. Chính sách này không chỉ bảo vệ cơ sở hạ tầng trong nước mà còn có thể ảnh hưởng đến các quốc gia đối tác của Mỹ, trong đó có Việt Nam, khi các quy định về an ninh mạng có thể được siết chặt, yêu cầu các quốc gia khác phải tuân thủ các tiêu chuẩn bảo mật của Mỹ.

Sự phát triển của trí tuệ nhân tạo và dữ liệu: Trí tuệ nhân tạo (AI) là một trong những lĩnh vực mà Mỹ dẫn đầu thế giới. Dưới sự lãnh đạo của ông Trump, Mỹ đã thực hiện những chính sách khuyến khích sáng tạo và phát triển AI mà không quá can thiệp vào các công ty công nghệ. Theo các chuyên gia, ông Trump chủ trương nới lỏng các quy định về AI, cho phép các công ty tự do phát triển công nghệ mà không bị ràng buộc bởi các quy định nhà nước quá nghiêm ngặt. Điều này có thể thúc đẩy sự đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực AI nhưng cũng tạo ra những thách thức về quản lý và bảo mật dữ liệu.

Một điểm quan trọng trong chính sách AI của ông Trump là sự thiếu hụt các quy định bảo vệ quyền riêng tư dữ liệu. Mặc dù sáng kiến AI của ông Trump đã đề cập đến quyền tự do dân sự và quyền riêng tư, nhưng không có nhiều biện pháp thực thi cụ thể. Chính quyền Biden đã nỗ lực để phát triển các sắc lệnh hành pháp bảo vệ quyền riêng tư dữ liệu, nhưng Mỹ vẫn thiếu một bộ luật bảo mật dữ liệu toàn diện. Điều này có thể tạo ra những khoảng trống pháp lý trong việc quản lý dữ liệu AI, đặc biệt khi các công ty công nghệ lớn ở Mỹ vẫn có quyền tự do khai thác và sử dụng dữ liệu người dùng.

Chủ nghĩa bảo hộ và tác động đến ngành bán dẫn toàn cầu: Chủ nghĩa bảo hộ, đặc biệt là trong ngành công nghệ, là một đặc điểm rõ rệt trong chính sách của ông Trump. Các biện pháp hạn chế xuất khẩu và kiểm soát chuyển giao công nghệ, đặc biệt là bán dẫn và AI, đã được áp dụng đối với Trung Quốc trong nhiệm kỳ đầu của ông Trump. Các công ty như Huawei và SMIC bị đưa vào danh sách đen, khiến cho họ không thể tiếp cận các công nghệ tiên tiến của Mỹ. Điều này đã làm cho ngành công nghiệp bán dẫn và AI của Trung Quốc gặp khó khăn, nhưng cũng thúc đẩy sự phát triển của các công ty Trung Quốc nhằm tự sản xuất và phát triển công nghệ riêng.

Dưới nhiệm kỳ tái đắc cử của ông Trump, các biện pháp hạn chế này có thể vẫn tiếp tục, và sẽ có tác động không nhỏ đến sự phát triển của các ngành công nghệ tại các quốc gia khác, bao gồm cả Việt Nam. Trong khi Việt Nam có thể hưởng lợi từ việc chuyển dịch chuỗi cung ứng từ Trung Quốc, thì cơ hội phát triển ngành công nghệ cao tại Việt Nam sẽ phụ thuộc vào các chính sách cụ thể của Mỹ, đặc biệt là trong việc cho phép chuyển giao công nghệ bán dẫn và AI.

Tái đắc cử của ông Donald Trump có thể dẫn đến những thay đổi lớn trong bối cảnh công nghệ toàn cầu, đặc biệt trong các lĩnh vực bán dẫn và trí tuệ nhân tạo. Chính sách bảo vệ sản xuất trong nước, kiểm soát xuất khẩu công nghệ và thúc đẩy sự đổi mới sáng tạo có thể sẽ tiếp tục được duy trì, và những biện pháp này sẽ tạo ra những tác động sâu rộng đối với các quốc gia khác. Việt Nam, với vị trí chiến lược và môi trường sản xuất thuận lợi, có thể hưởng lợi từ sự dịch chuyển chuỗi cung ứng công nghệ, nhưng cũng cần chuẩn bị sẵn sàng để đối mặt với những thách thức và cơ hội mà chính sách của Mỹ mang lại.

P.A.T (NASATI), theo Reuters, Forbes, 11/2024