Một trong những thách thức lớn nhất trong tái chế nhựa là quá nhiều loại nhựa khác nhau cùng được đổ vào thùng rác, do đó, cần phân loại trước khi xử lý do chúng có thành phần khác nhau. Công đoạn phân loại nhựa vừa tốn kém, lại mất thời gian, ngay cả khi có công nghệ hỗ trợ, làm giảm đáng kể hiệu quả của các chương trình tái chế.

Các nhà nghiên cứu tại Đại học Northwestern, Illinois (Mỹ) đã đưa ra phương pháp mới loại bỏ bước phân loại nhựa. Quy trình này sử dụng chất xúc tác rẻ tiền, có khả năng chọn lọc phân hủy loại nhựa dùng một lần phổ biến thành dầu lỏng và sáp, sau đó tái sử dụng làm chất bôi trơn và nhiên liệu.

Tobin Marks, tác giả chính của nghiên cứu cho rằng: “Chất xúc tác mới bỏ qua khâu phân loại nhựa polyolefin phổ biến, khá tốn kém và cần nhiều nhân lực. Do đó, hoạt động tái chế hiệu quả, thực tế và khả thi về kinh tế hơn so với các chiến lược hiện nay”.

Polyolefin là nguyên liệu sản xuất túi rác, màng bọc thực phẩm, chai bóp nhựa và nhiều loại bao bì dùng một lần khác. Hơn 220 triệu tấn polyolefin được sản xuất mỗi năm trên toàn cầu, nhưng chỉ từ 1% đến 10% được tái chế, một phần vì loại nhựa này rất khó phân hủy.

Chất xúc tác mới dựa trên nicken (Ni) với thiết kế đơn điểm, có thể cắt chọn lọc liên kết carbon-carbon trong quá trình tái chế nhựa. Nó phân hủy polyolefin có nhánh đặc biệt hiệu quả để dễ dàng tái sử dụng. Điều đó thật đáng chú ý, bởi theo Yosi Kratish, đồng tác giả nghiên cứu, mọi liên kết của polyolefin đều rất bền và không phản ứng hóa học.

Chất xúc tác mới thường hoạt động ở nhiệt độ thấp hơn so với các quy trình hiện tại và cần ít khí hydro hơn. Ngoài ra, chất xúc tác ổn định ngay cả khi tiếp xúc với polyvinyl chloride (PVC), hợp chất phổ biến trong đường ống và sàn nhà, gây nhiễm bẩn trong quá trình tái chế và khiến cả mẻ nhựa phải bỏ đi. Thậm chí, sự xuất hiện của PVC còn tăng tốc phản ứng xúc tác.

Trong bối cảnh khối lượng nhựa được sản xuất mỗi năm dự kiến ​​sẽ tăng vọt trong vài thập kỷ tới, từ 464 triệu tấn vào năm 2020 lên tới 884 triệu tấn vào năm 2050, chất xúc tác mới được kỳ vọng sẽ trở thành công cụ quan trọng trong nỗ lực tái chế toàn cầu.

N.P.D (NASTIS), theo Newatlas, 9/2025