Theo một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Scientific Reports, các chatbot AI mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) nổi trội hơn người bình thường ở nhiệm vụ tư duy sáng tạo, trong đó, những người tham gia phải nghĩ ra các cách sử dụng thay thế những đồ vật hàng ngày (một ví dụ về tư duy khác biệt). Tuy nhiên, những người tham gia là con người có điểm số cao nhất, vẫn vượt trội hơn những phản hồi tốt nhất của chatbot.

Tư duy khác biệt là một quá trình suy nghĩ thường gắn liền với sự sáng tạo, liên quan đến việc đưa ra nhiều ý tưởng hoặc giải pháp khác nhau cho một nhiệm vụ nhất định. Nó thường được đánh giá bằng Nhiệm vụ sử dụng thay thế (AUT), trong đó người tham gia được yêu cầu đưa ra nhiều nhất có thể các cách sử dụng thay thế một đồ vật hàng ngày trong khoảng thời gian ngắn. Các câu trả lời được tính điểm theo bốn mục khác nhau: trôi chảy, linh hoạt, độc đáo và tỉ mỉ.

Mika Koivisto và Simone Grassini đã so sánh phản hồi của 256 người tham gia là con người với phản hồi của ba chatbot AI (ChatGPT3, ChatGPT4 và Copy.Ai) về cách sử dụng thay thế bốn đồ vật, bao gồm một sợi dây, một cái hộp, một chiếc bút chì và một ngọn nến. Nhóm nghiên cứu đã đánh giá tính độc đáo của các phản hồi theo khoảng cách ngữ nghĩa (mức độ liên quan mật thiết của phản hồi với mục đích sử dụng ban đầu của đối tượng) và tính sáng tạo.

Phương pháp tính toán đã được sử dụng để định lượng khoảng cách ngữ nghĩa theo thang điểm từ 0 đến 2, trong khi những người đánh giá là con người, không biết gì về những người đưa ra câu trả lời, đã đánh giá một cách chủ quan tính sáng tạo theo thang điểm từ 1 đến 5.

Tính trung bình, các phản hồi do chatbot tạo ra, đạt điểm cao hơn nhiều so với phản hồi của con người về cả khoảng cách ngữ nghĩa (lần lượt là 0,95 và 0,91) và khả năng sáng tạo (2,91 và 2,47). Phản hồi của con người có phạm vi lớn hơn nhiều trong cả hai thước đo - điểm tối thiểu thấp hơn nhiều so với phản hồi của AI, nhưng điểm tối đa nhìn chung cao hơn. Phản hồi tốt nhất của con người vượt trội hơn phản hồi tốt nhất của mỗi chatbot trong bảy trên tám mục tính điểm.

Phát hiện nghiên cứu cho thấy các chatbot AI hiện nay có thể tạo ra những ý tưởng sáng tạo ít nhất bằng người bình thường. Tuy nhiên, các tác giả lưu ý rằng họ chỉ xem xét hiệu suất trong một nhiệm vụ duy nhất gắn liền với việc đánh giá tính sáng tạo. Trong tương lai, nhóm nghiên cứu sẽ khám phá cách tích hợp AI vào quá trình sáng tạo để cải thiện hiệu suất của con người.

N.P.D (NASATI), theo https://techxplore.com/news/2023-09-ai-outperform-humans-creative-task.html, 14/9/2023