Hình ảnh hoạt hình trên màn hình xuất hiện rất sớm trong cuộc đời của bé. Nhưng làm thế nào để bé nhận thức chúng theo tuổi của mình? Những rủi ro cho sức khỏe và cho sự phát triển của bé là gì? Người ta đã chứng minh rằng việc sử dụng màn hình quá nhiều có thể khiến trẻ mới biết đi khó ngủ, khó nhìn hoặc thậm chí là khó tập trung.

Trong những tháng đầu tiên của trẻ, tầm nhìn của bé vẫn còn mờ. Từng chút một, nó trở nên tinh tế hơn và bé có thể phân biệt các đồ vật trước mặt. Nói cách khác, nếu bé bị màn hình ti vi thu hút thì đó chỉ là do sự chuyển động của các hình ảnh (kết hợp với một vài giai điệu) và bé không hiểu gì cả. Đối với bé, đây là những màu sắc chuyển động! Đó là tất cả. Do đó, không có sự khác biệt trong phản ứng của trẻ sơ sinh bất kể chương trình nào được đưa ra cho trẻ.

Bé bao nhiêu tuổi thì có thể xem và hiểu được TV?

Đối với một số chuyên gia sức khỏe, truyền hình không phù hợp với trẻ em dưới 3 tuổi vì nó có thể làm chậm sự phát triển của trẻ, ngay cả khi xem các kênh dành riêng cho trẻ. Một đứa trẻ có thể xem một cảnh phim hoạt hình nếu các manh mối (độ tương phản, chi tiết của các nhân vật, v.v.) trong hình ảnh là đủ. Nhưng phim hoạt hình dành cho trẻ nhỏ thường được đơn giản hóa quá mức: các nhân vật có một màu duy nhất, hình nền thống nhất. Vì vậy, nó rất khó hiểu.

Một vấn đề khác? Tốc độ của hình ảnh! Em bé xử lý thông tin mà em nhận được rất chậm vì các nhánh thần kinh trong não của em đang trưởng thành. Bé không thể theo dõi tiến trình của phim hoạt hình và bé hoàn toàn bị choáng ngợp.

Khi khoảng 2 tuổi, đứa trẻ có được những kiến ​​​​thức cơ bản về ngôn ngữ: TV bắt đầu khiến bé mất tập trung hoặc sự tập trung của anh ấy chỉ tồn tại trong thời gian ngắn: bé rất khó hiểu câu chuyện diễn ra như thế nào nếu không có người lớn bên cạnh để giải thích trình tự các cảnh.

Tại sao TV không tốt cho trẻ sơ sinh? những nguy hiểm gì?

Khả năng nhận thức kém hơn, các vấn đề về trí nhớ, chậm phát triển ngôn ngữ, tư thế ngồi, đau đầu, chế độ ăn uống kém... những hậu quả tai hại lâu dài của việc trẻ tiếp xúc quá nhiều với màn hình đã được nhiều nghiên cứu khoa học chứng minh. Trước 3 tuổi, đứa trẻ tự xây dựng bản thân bằng cách hành động trên thế giới: truyền hình có nguy cơ nhốt trẻ vào tình trạng “khán giả” thụ động vào thời điểm trẻ phải học cách trở thành “diễn viên” trong thế giới xung quanh. Thật vậy, để phát triển khả năng của mình, đứa trẻ phải tích cực sử dụng năm giác quan của mình, đặc biệt dựa vào mối quan hệ với người lớn để đáp ứng yêu cầu của mình. Trẻ cần nhận thức được mình có khả năng biến đổi thế giới xung quanh, ví dụ như khi trẻ điều khiển các đồ vật xung quanh mình. Việc tiếp xúc thụ động với các hình ảnh hiển thị trên màn hình không thúc đẩy loại tương tác này và ngược lại, có thể làm chậm sự phát triển của trẻ mới biết đi.

Ngoài ra, ánh mắt của em bé bị thu hút bởi luồng hình ảnh và âm thanh phát ra từ màn hình mà em không hiểu, điều này có thể tạo ảo giác về hiệu ứng xoa dịu. Tuy nhiên, sự bình tĩnh này thường kéo theo sự bồn chồn, do đó có nguy cơ làm trầm trọng thêm tác hại của nó đối với đứa trẻ.

Khi nào nên cho bé ngồi trước tivi? Bắt đầu từ mấy tuổi?

Bạn có thể bắt đầu cho bé xem ti vi từ khi 3 tuổi. Nhưng hãy cẩn thận và tôn trọng một vài quy tắc. Từ 3 đến 6 tuổi, ưu tiên các chương trình thích nghi trong một thời gian giới hạn. Từ 3 tuổi, các chương trình thích nghi có thể kích thích một số khả năng nhất định của trẻ, chẳng hạn như trí nhớ hoặc nhận dạng các chữ cái trong bảng chữ cái. Nhưng hãy chú ý đến thời lượng: 10 phút trước tivi là thời gian tập trung cao độ cho một đứa trẻ. Nên ưu tiên các buổi học ngắn, với khả năng xem cùng một chương trình nhiều lần để hiểu hành động và ý định của các nhân vật... và do đó để tránh lẫn lộn giữa nhiều chương trình.

Dù con ở độ tuổi nào, cha mẹ cũng phải đảm bảo một số quy tắc nhất định: Để trẻ chú ý tốt hơn ở trường, hãy tránh sử dụng màn hình vào buổi sáng; Để có những bữa ăn vui vẻ hơn, hãy ưu tiên những bữa ăn không xem TV; Để có giấc ngủ ngon, tránh nhìn màn hình trước khi đi ngủ và trong phòng ngủ.

Smartphone, tivi, máy tính bảng, máy tính, máy chơi game… ngày nay, màn hình là một phần không thể thiếu trong các gia đình. Tuy nhiên, chúng ta cần ưu tiên các hoạt động thể thao, trò chơi, dạo chơi, ca nhạc… tùy theo độ tuổi. Các nghiên cứu đã chứng minh rằng nguồn kích thích tốt nhất cho trẻ mới biết đi là sự tương tác với cha mẹ, những người xung quanh, môi trường gia đình...

P.A.T (NASATI), theo https://www.santemagazine.fr/, 4/2023