Theo một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Neurology Neurosurgery & Psychiatry cho thấy bất kỳ hoạt động thể chất nào trong thời gian rảnh rỗi và thường xuyên ở mọi lứa tuổi đều làm cho chức năng não tốt hơn, duy trì thói quen tập thể dục trong suốt tuổi trưởng thành là cách tốt nhất để có trí nhớ tốt và sự nhạy bén về tinh thần. Mặc dù tính đến khả năng nhận thức thời thơ ấu, thu nhập hộ gia đình và giáo dục đã làm suy yếu các mối liên hệ được quan sát, nhưng những phát hiện này vẫn có ý nghĩa thống kê.

Hoạt động thể chất ít liên quan đến việc giảm nguy cơ sa sút trí tuệ, suy giảm nhận thức và mất khả năng trí tuệ sau này. Nhưng người ta không biết liệu thời gian, tần suất hoặc việc duy trì hoạt động thể chất trong thời gian rảnh rỗi trong suốt cuộc đời có phải là chìa khóa cho khả năng nhận thức trong cuộc sống sau này hay không. Các nhà nghiên cứu đặc biệt muốn biết liệu hoạt động thể chất có thể có lợi nhất trong các giai đoạn 'nhạy cảm' cụ thể trong suốt cuộc đời hoặc qua nhiều khoảng thời gian.

Để thử và tìm hiểu, họ đã xem xét mức độ liên kết giữa một loạt các bài kiểm tra nhận thức ở tuổi 69 và báo cáo về hoạt động thể chất trong thời gian rảnh rỗi ở độ tuổi 36, 43, 53, 60-64 và 69 ở 1.417 người (53% phụ nữ) tham gia vào nghiên cứu thuần tập từ lúc sinh năm 1946 ở Anh.

Mức độ hoạt động thể chất được phân loại là: không hoạt động; hoạt động vừa phải (1-4 lần/tháng); hoạt động tích cực nhất (5 lần trở lên/tháng) và được tính tổng qua tất cả 5 bài đánh giá để tạo ra tổng số điểm từ 0 (không hoạt động ở mọi lứa tuổi) đến 5 (hoạt động ở mọi lứa tuổi).

Khoảng 11% người tham gia không hoạt động thể chất ở tất cả 5 thời điểm; 17% đã hoạt động cùng một lúc; 20% đã hoạt động ở mức hai và ba; 17% hoạt động ở mức bốn và 15% ở cả năm.

Hiệu suất nhận thức ở tuổi 69 được đánh giá bằng cách sử dụng ACE-111 đã được xác thực, kiểm tra sự chú ý và định hướng, sự lưu loát trong lời nói, trí nhớ, ngôn ngữ và chức năng không gian trực quan, cùng với các bài kiểm tra về trí nhớ bằng lời nói (bài kiểm tra học từ) và tốc độ xử lý (tốc độ tìm kiếm bằng hình ảnh).

Các yếu tố liên quan đến nguy cơ suy giảm nhận thức cao hơn; sức khỏe tim mạch và tâm thần cũng như việc vận chuyển gen APOE-ε4; cũng được đánh giá để xem liệu những yếu tố này có thay đổi bất kỳ mối liên hệ nào được quan sát hay không.

Các tác giả cho biết: Phân tích kết quả cho thấy rằng hoạt động thể chất ở tất cả 5 thời điểm có liên quan đến hiệu suất nhận thức, trí nhớ bằng lời nói và tốc độ xử lý cao hơn ở tuổi 69. Mức độ hiệu ứng tương tự nhau ở tất cả các độ tuổi trưởng thành và đối với những người hoạt động thể chất vừa phải và hầu hết, "cho thấy rằng hoạt động thể chất bất cứ lúc nào ở tuổi trưởng thành, ngay cả khi tham gia ít nhất một lần mỗi tháng, có liên quan đến nhận thức cao hơn". Nhưng mối liên hệ mạnh nhất đã được quan sát thấy đối với hoạt động thể chất tích lũy bền vững và nhận thức về cuộc sống sau này, cũng như đối với những người hoạt động thể chất tích cực nhất ở mọi lứa tuổi.

Mối liên hệ tích cực giữa hoạt động thể chất tích lũy và hiệu suất nhận thức trong cuộc sống sau này được giải thích một phần bởi nhận thức thời thơ ấu, vị trí kinh tế xã hội và giáo dục. Nhưng hiệu quả vẫn còn giữ nguyên khi những điều này được tính đến và các mối liên hệ không được giải thích bằng sự khác biệt về sức khỏe tim mạch hoặc tâm thần sau này.

Các nhà nghiên cứu giải thích: "Những kết quả này cho thấy rằng việc bắt đầu và duy trì hoạt động thể chất trong suốt tuổi trưởng thành có thể quan trọng hơn thời gian... hoặc tần suất hoạt động thể chất ở một giai đoạn cụ thể". Đây là một nghiên cứu quan sát và do đó, không thể xác định nguyên nhân họ thừa nhận những hạn chế khác nhau đối với phát hiện này. Nghiên cứu chỉ bao gồm những người da trắng tham gia và có tỷ lệ thiếu hụt không tương xứng trong số những người chịu thiệt thòi về các mặt ở xã hội. Không có thông tin nào về cường độ, thời lượng hoặc sự tuân thủ tập thể dục. Tuy nhiên phát hiện của chúng tôi ủng hộ các hướng dẫn khuyến nghị tham gia vào bất kỳ hoạt động thể chất nào ở tuổi trưởng thành.

Đ.T.V (NASATI), theo https://medicalxpress.com/news/2023-02-regular-physical-age-linked-brain.html, 22/2/2023