Mùa lạc của bà con nông dân trên khắp các tỉnh, thành của nước ta đang bước vào những ngày thu hoạch. Theo thống kê năm 2021, sản lượng lạc đạt 426,9 nghìn tấn. Trong đó, Bắc Trung Bộ là vùng trồng lạc lớn nhất cả nước, sau đó là Đồng bằng sông Hồng, Tây Nguyên và Nam Trung Bộ.

Lạc là một món ăn dân dã, bình dị gắn bó với người dân từ bao đời nay. Chúng không chỉ sử dụng như một món chính trong các bữa cơm gia đình người Việt mà ngày nay chúng còn được biết đến như một món ăn nhẹ nhàng, lành mạnh.

Trong 100 gam lạc có khoảng 572 calo, 27 gam protein, 8.5 gam chất xơ, 61 gam canxi, 432 mg photpho, 680 mg kali, 174 mg magie, 3 mg kẽm, 8.1 mg vitamin E, 0.14 mg vitamin B2; 21.3 mg vitamin B3.

Mặc dù lạc có hàm lượng calo tương đối cao nhưng món ăn này chứa nhiều chất dinh dưỡng bao gồm chất xơ, protein và chất béo có lợi cho tim mạch, giúp dễ dàng kiểm soát lượng calo tổng thể và đặc biệt là hỗ trợ giảm cân.

Không giống như các loại thực phẩm được sử dụng để ăn nhẹ khác chứa nhiều carbs đơn giản, lạc rất giàu chất béo lành mạnh, protein và chất xơ, mất nhiều thời gian hơn để tiêu hóa các thành phần dinh dưỡng.

Chất béo chiếm gần 50% các thành phần dinh dưỡng trong lạc nhưng phần lớn lại là chất béo không bão hòa, còn lại là một lượng nhỏ chất béo bão hòa và omega 6. Chính vì vậy, lạc là một thực phẩm lý tưởng cho những người muốn duy trì cân nặng hợp lý.

Một nghiên cứu tiến hành việc sử dụng lạc ở 15 người tham gia cho thấy rằng thêm lạc vào bữa sáng sẽ làm tăng cảm giác no và lượng đường trong máu ổn định hơn. Carbohydrate đơn giản nhanh chóng được hấp thụ vào máu và dẫn đến lượng đường trong máu tăng nhanh sau đó giảm nhanh chóng. Lạc được tiêu hóa với tốc độ chậm và lưu lại trong dạ dày lâu hơn, giúp no lâu hơn giữa các bữa ăn, không gây cảm giác thèm ăn, từ đó hạn chế được lượng thức ăn nạp thêm vào cơ thể nên hỗ trợ giảm cân hiệu quả.

Theo các chuyên gia dinh dưỡng mỗi ngày chỉ nên ăn tối đa từ 30g lạc nguyên hạt. Như vậy, ăn lạc ở mức độ vừa phải trong giới hạn cho phép, không những hỗ trợ giảm cân mà còn không bị béo như mọi người vẫn nghĩ. Tuy nhiên, khi ăn lạc nên chọn những loại lạc đủ chất lượng, an toàn không nên dùng những loại đã bị nấm mốc bởi chúng sẽ gây ngộ độc chất aflatoxin gây nên tình trạng chán ăn, vàng mắt, gây tổn thương gan, đặc biệt nhiều trường hợp nặng còn có thể dẫn đến suy gan và ung thư gan. Không nên ăn lạc khi đang đói bụng và dùng lạc để thay thế bữa ăn bình thường sẽ dễ gây đầy hơi, chướng bụng. Đối với những người mang các bệnh lý bao gồm bệnh tiểu đường, bệnh gút, bị cao huyết áp, tiêu hóa kém, bị nhiễm mỡ máu, người bị cắt bỏ túi mật và người bị bệnh phù thũng thì không nên ăn lạc vì nó sẽ khiến cho tình trạng bệnh trở nên tệ hơn gây ảnh hưởng đến sức khỏe của bạn. Ngoài ra, theo các nghiên cứu thì phụ nữ mang thai ăn lạc sẽ khiến cho con sinh ra có khả năng bị dị ứng cao hơn so với những đứa trẻ khác, do đó những mẹ bầu cũng không nên hạn chế ăn loại hạt này. Lạc có tính nóng, nếu như bạn đang bị nhiệt, nóng trong hay bị mụn thì cũng không nên sử dụng loại hạt này vì nó sẽ khiến tình trạng mụn, nhiệt trở nên nặng hơn.

Phạm Thị Mỹ Bình (NASATI), tổng hợp, 5/2022