Nhóm nghiên cứu  tại Viện Hoá sinh biển do PGS.TS. Ninh Khắc Bản làm chủ nhiệm, đã thực hiện đề tài: “Thành phần hóa học và tác dụng dược lý của chi Đẻn (Vitex) tại Việt Nam” trong thời gian từ năm 2015 đến năm 2018.

Đề tài tập trung vào ba nội dụng nghiên cứu thu thập mẫu các loài của chi Đẻn tại các vùng sinh thái khác nhau; Nghiên cứu thành phần hóa học của các mẫu thu được; và Nghiên cứu tiềm năng Y-dược của các hợp chất thu được.

Đề tài đã thu được các kết quả sau:

- Đã tiến hành các chuyến khảo sát tại các khu bảo tồn, vườn quốc gia và vùng rừng thứ sinh ở các tỉnh Vĩnh Phúc, Thừa Thiên Huế, Lào Cai và Khánh Hòa để thu thập được 06 mẫu thuộc chi Vitex phục vụ cho tách chiết nghiên cứu hóa học và thử nghiệm hoạt tính sinh học. Trong quá trình thu thập mẫu vật, chúng tôi cũng ghi nhận những đặc điểm về sinh thái, hình thái, thời gian ra hoa, quả chín của các loài Vitex đã thu thập. Các mẫu thu thập được định danh tên khoa học. Mẫu tiêu bản được lưu giữ tại Viện Hóa sinh biển và Viện Sinh thái và Tài nguyên sinh vật.

- Các mẫu thực vật thu thập được tạo dịch chiết thô MeOH và đánh giá sơ bộ hoạt tính sinh học của các dịch chiết thôi. Trên cơ sở tham khảo các tài liệu đã công bố và căn cứ lượng mẫu thu đươc, trữ lượng các mẫu và kết quả đánh giá hoạt tinh sinh học của các dịch chiết thô, chủ nhiệm đề tài đã lựa chọn các mẫu thực vật loài Vitex limonifolia Vitex trifolia L và Vitex tripinnata để phân tích sâu về thành phần hóa học và hoạt tính sinh học.

Cụ thể, đề tài đã phân lập và xác định cấu trúc của 12 hợp chất từ loài V. limonifolia, trong đó có 3 hợp chất mới lần đầu tiên được phân lập. Kết quả phân lập hợp chất từ loài Vitex limonifolia đã được công bố trên Tạp chí ISI Journal of Natural Medicines và Tạp chí Hóa học. Sơ đồ cấu trúc của các hợp chất được trình bày ở Bảng 1 dưới đây.

- Đã nghiên cứu hoạt tính gây độc tế bào trên 3 dòng tế bào ung thư ở người (KB, LU1, MCF-7) của các chất sạch phân lập từ loài Vitex limonifolia và Vitex trifolia Tất cả các mẫu chất sạch từ loài Vitex limonifolia và loài Vitex trifolia được đánh giá hoạt tính gây độc tế bào trên 3 dòng tế bào ung thư ở người (KB, LU-1, MCF-7). Kết quả cho thấy một số hợp chất thể hiện hoạt tính ở mức độ trung bình. Các chất còn lại không thể hiện hoạt tính gây độc tế bào ở nồng độ nghiên cứu.

Có thể tìm đọc toàn văn Báo cáo kết quả nghiên cứu của Đề tài (Mã số 15211) tại Cục Thông tin Khoa học và Công nghệ Quốc gia.

N.P.D (NASATI)