Việt Nam bắt đầu bước sang một thập kỷ mới, thập kỷ 2020 - 2030, trong xu hướng chuyển đổi số và ứng dụng các công nghệ mới diễn ra hết sức nhanh chóng trên thế giới như hiện nay, các doanh nghiệp Việt Nam không thể đứng ngoài cuộc vì lý do thị trường và khách hàng không thể chờ đợi bất kỳ ai. Cuộc cạnh tranh gay gắt ngay trên sân nhà cũng như trên thương trường quốc tế cho thấy chỉ có câu trả lời cho những doanh nghiệp thành công là: hàng hóa/dịch vụ rẻ hơn, chất lượng đảm bảo hơn với hệ thống chăm sóc khách hàng tốt hơn nhờ chuyển đổi áp dụng các hệ thống, công cụ quản lý tiên tiến, đi cùng với sự nỗ lực cải tiến không ngừng dựa trên đầu tư có hiệu quả về nguồn nhân lực và công nghệ mới. Quá trình chuyển đổi của doanh nghiệp tất yếu phải cần đến sự tư vấn, hỗ trợ từ các chuyên gia năng suất có kinh nghiệm, kiến thức, kỹ năng mang tầm khu vực và quốc tế. Chính vì vậy việc chứng nhận chuyên gia năng suất một cách bài bản sẽ là một trong những nhiệm vụ quan trọng trong thời gian tới.

Ngày 4/2/2020, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị số 07-CT/TTg về giải pháp thúc đẩy tăng năng suất lao động quốc gia, trong đó yêu cầu Bộ Khoa học và Công nghệ khẩn trương triển khai các dự án năng suất của Tổ chức Năng suất châu Á (APO), nhất là dự án Chứng nhận chuyên gia năng suất...

Ngày 31/8/2020, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 1322/QĐ-Tg phê duyệt Chương trình quốc gia hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm, hàng hóa giai đoạn 2021-2030 trong đó đề ra mục tiêu cụ thể đến năm 2030, Việt Nam có khoảng 200 chuyên gia năng suất được chứng nhận đạt trình độ khu vực và quốc tế.

Chương trình chứng nhận chuyên gia năng suất là một trong các chương trình chứng nhận năng lực cá nhân của Tổ chức Năng suất Châu Á (APO), nhằm thể hiện những nỗ lực hợp tác liên tục của APO với các Tổ chức năng suất quốc 4 gia (NPOs) trong việc xây dựng mạng lưới các chuyên gia năng suất trong toàn khu vực. APO sẽ đóng vai trò làm chủ chương trình, công nhận NPOs hoặc các tổ chức khác là Tổ chức chứng nhận (CBs) khi thực hiện các chương trình chứng nhận năng lực cá nhân. Để triển khai các hoạt động này, APO đã gửi thông báo dự án Phát triển tổ chức chứng nhận cho các NPOs để đăng ký tham gia. Theo đó, APO sẽ hỗ trợ NPOs xây dựng năng lực đảm bảo tuân thủ các yêu cầu của tổ chức chứng nhận và vận hành theo chương trình chứng nhận của APO. Thực hiện nhiệm vụ do Lãnh đạo Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng giao, Viện Năng suất Việt Nam (VNPI) đã đăng ký tham gia dự án và đã được APO lựa chọn là một trong 02 đại diện cho NPOs (cùng với Malaysia) để đào tạo và hướng dẫn các thủ tục đáp ứng yêu cầu của APO đối với Chương trình chứng nhận chuyên gia năng suất.

Cho đến nay ở Việt Nam chỉ có một số tổ chức được công nhận cấp chứng chỉ năng lực cá nhân như: cho các cấp độ nhân sự hàn, và các cá nhân hành nghề trong hoạt động xây dựng, chứ chưa có một tổ chức nào được công nhận cấp chứng chỉ cho cá nhân hoạt động trong lĩnh vực năng suất chất lượng. Từ những phân tích như trên, việc nghiên cứu xây dựng Chương trình chứng nhận chuyên gia năng suất đáp ứng chuẩn mực của Tổ chức Năng suất Châu Á (APO), sẽ có ý nghĩa rất lớn trong việc từng bước hình thành mạng lưới chuyên gia năng suất trong nước và khu vực được chứng nhận theo chuẩn mực của APO là đòi hỏi khách quan của nền kinh tế và phát triển doanh nghiệp phù hợp với mục tiêu cụ thể của Chương trình năng suất, chất lượng quốc gia về xây dựng đội ngũ chuyên gia năng suất, chất lượng được đào tạo bài bản có đầy đủ năng lực, có kỹ năng thực hiện, có đạo đức nghề nghiệp, đảm bảo tin cậy và được chứng nhận mang tầm khu vực và quốc tế.

Xuất phát từ thực tiễn trên, Cử nhân Nguyễn Tuyết Trinh cùng nhóm nghiên cứu tại Viện Năng suất Việt Nam thực hiện “Nghiên cứu xây dựng Chương trình chứng nhận chuyên gia năng suất đáp ứng chuẩn mực của Tổ chức Năng suất châu Á (APO)” với mục tiêu Nghiên cứu xây dựng Chương trình chứng nhận chuyên gia năng suất đáp ứng chuẩn mực của Tổ chức Năng suất châu Á (APO).

Để học hỏi và có được kinh nghiệm của các nước thành viên trong việc xây dựng Chương trình chứng nhận năng lực cá nhân, ngoài việc nghiên cứu, tìm hiểu kinh nghiệm của các nước thành viên đặc biệt là Nhật Bản, Singapo và Malaixia, nhóm thực hiện còn được trao đổi, thảo luận trực tuyền với các nước thành viên của APO thông qua Chương trình hợp tác song phương giữa các cơ quan năng suất quốc gia (BCBN). Sau quá trình nghiên cứu tài liệu cùng với quá trình trao đổi, thảo luận với các nước thành viên của APO, nhóm thực hiện đã có 9 được cái nhìn tổng quan, những ưu điểm, hạn chế của hoạt động đào tạo, tư vấn, đánh giá, chứng nhận trong lĩnh vực năng suất, chất lượng cho các cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp của mỗi nước, từ đó rút ra được bài học kinh nghiệm, thấy được những khó khăn, thách thức và những thuận lợi cho Việt Nam trong quá trình triển khai, xây dựng Chương trình chứng nhận chuyên gia năng suất.

Sau khi, Việt Nam chính thức được APO lựa chọn là một trong hai nước thành viên đầu tiên của APO tham gia dự án phát triển năng lực cho tổ chức chứng nhận chuyên gia năng suất. Nhóm triển khai dự án của Viện Năng suất Việt Nam (VNPI) đã tiến hành lập kế hoạch xây dựng Tổ chức chứng nhận chuyên gia năng suất tại Việt Nam để triển khai thực hiện đảm bảo tiến độ, nhằm đáp ứng yêu cầu công nhận của Tổ chức Năng suất châu Á (APO) cũng như Chỉ thị 07/CT-TTg ngày 04 tháng 02 năm 2020 của Thủ tướng Chính phủ về giải pháp thúc đẩy tăng năng suất lao động quốc gia.

Nhiệm vụ “Nghiên cứu xây dựng Chương trình chứng nhận chuyên gia năng suất đáp ứng chuẩn mực của Tổ chức Năng suất Châu Á (APO)” đã được triển khai hoàn thành đầy đủ và đáp ứng yêu cầu của nhiệm vụ. Trong quá trình triển khai, nhóm thực hiện đã phối hợp, liên hệ chặt chẽ với Tổ chức Năng suất Châu Á (APO) để nhận sự hỗ trợ từ các chuyên gia kỹ thuật của APO thông qua hình thức trực tuyến. Đồng thời, nhóm triển khai dự án cũng đã hợp tác với các cá nhân, chuyên gia trong nước giàu kinh nghiệm trong lĩnh vực tư vấn, đào tạo, nghiên cứu và quảng bá về năng suất và chất lượng. Nhờ đó, nhóm triển khai dự án đã xây dựng được hệ thống tài liệu, các quy trình, thủ tục phù hợp với tiêu chuẩn quốc tế nhằm đáp ứng yêu cầu của APO đối với tổ chức chứng nhận chuyên gia năng suất.

Các kết quả, báo cáo đã hoàn thành bao gồm:

- Báo cáo chính sách của APO, kinh nghiệm của các nước thành viên APO trong việc xây dựng tổ chức chứng nhận năng lực cá nhân trong lĩnh vực năng suất chất lượng và đề xuất kế hoạch xây dựng, phát triển Tổ chức chứng nhận chuyên gia năng suất tại Việt Nam;

- Xây dựng Quy định chung về Chương trình chứng nhận chuyên gia năng suất đáp ứng chuẩn mực của Tổ chức Năng suất châu Á (APO);

- Xây dựng Bộ tiêu chí đánh giá chuyên gia năng suất được chứng nhận theo Chương trình chứng nhận chuyên gia năng suất đáp ứng chuẩn mực của Tổ chức Năng suất châu Á (APO);

- Xây dựng Chương trình, tài liệu đào tạo, hướng dẫn cho ứng viên tham gia Chương trình chứng nhận chuyên gia năng suất đáp ứng chuẩn mực của Tổ chức Năng suất châu Á (APO);

- Tổ chức đào tạo, hướng dẫn cho các ứng viên tham gia Chương trình chứng nhận chuyên gia năng suất;

- Tiến hành tổ chức đánh giá chứng nhận chuyên gia năng suất theo chuẩn mực của Tổ chức Năng suất châu Á (APO), theo đó đã có 08 ứng viên đáp ứng yêu cầu Chương trình chứng nhận Chuyên gia năng suất mang tầm khu vực và quốc tế.

Những kết quả kể trên đã góp phần quan trọng vào việc hoàn thành một trong số các yêu cầu của Thủ tướng Chính phủ tại Chỉ thị 07/CT-TTg ngày 4 tháng 2 năm 2020 về giải pháp thúc đẩy tăng năng suất lao động quốc gia, yêu cầu Bộ Khoa học và Công nghệ khẩn trương triển khai các dự án năng suất của Tổ chức Năng suất châu Á (APO), nhất là dự án chứng nhận chuyên gia năng suất. Không chỉ vậy, thành công của dự án đã góp phần không nhỏ vào việc phát triển và hình thành mạng lưới chuyên gia năng suất trong nước được chứng nhận theo Chương trình chứng nhận chuyên gia năng suất của APO. Qua đó, nâng cao vị thế và vai trò của Việt Nam trong hoạt động chứng nhận chuyên gia năng suất mang tầm khu vực và quốc tế; Nâng cao kiến thức, kỹ năng, và kinh nghiệm của các chuyên gia năng suất trong nước, xây dựng hình ảnh chuyên nghiệp và niềm tin trước các đối tác và các tổ chức, doanh nghiệp về Tổ chức chứng nhận chuyên gia năng suất.

Có thể tìm đọc toàn văn báo cáo kết quả nghiên cứu (mã số 19711/2020) tại Cục Thông tin khoa học và công nghệ quốc gia.

Đ.T.V (NASATI)