Ở Việt Nam trong thời gian gần đây, số lượng các vụ cháy, nổ ô tô xe máy có xu hướng tăng đột biến. Năm 2011 trên toàn quốc đã xảy ra 157 vụ cháy ô tô, 39 vụ cháy xe máy gây thiệt hại về ngƣời và nhiều tài sản. Đến nay, số lượng các vụ cháy nổ vẫn không ngừng tăng lên. Các vụ cháy, nổ xảy ra đối với ô tô và xe máy của nhiều hãng khác nhau và đối với cả xe cũ và xe mới, trong các điều kiện làm việc khác nhau như khi đang hoạt động trên đường, khi đang đỗ hoặc khi đang khởi động, với ô tô sử dụng động cơ xăng và diesel.

Căn cứ vào tình hình và tính cấp thiết, nhóm nghiên cứu tại Cục Đăng kiểm Việt Nam do KS. Trịnh Ngọc Giao làm chủ nhiêm, đã thực hiện đề tài: “Nghiên cứu xác định nguyên nhân và các giải pháp kỹ thuật phòng chống cháy, nổ đối với ô tô và xe máy” trong thời gian từ năm 2012 đến 2014.

Đề tài nghiên cứu tập trung vào một số nội dung chính sau:

- Nghiên cứu, đánh giá hiện trạng về cháy nổ trên thế giới và Việt Nam;

- Nghiên cứu, rà soát các qui định, tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật về thiết kế, chế tạo, sản xuất lắp ráp có ảnh hưởng tới cháy, nổ ô tô, xe máy;

- Điều tra thông tin liên quan tới các nguyên nhân cháy, nổ ô tô, xe máy tại một số cơ sở sản xuất lắp ráp, bảo dưỡng, sửa chữa và ngƣời sử dụng;

- Nghiên cứu, xác định nguyên nhân kỹ thuật liên quan đến nhiên liệu;

- Nghiên cứu, xác định nguyên nhân kỹ thuật liên quan đến phụ gia tiết kiệm nhiên liệu;

- Nghiên cứu, thử nghiệm và đánh giá các khả năng gây cháy, nổ từ các hệ thống nhiên liệu, điện, tản nhiệt làm mát, xả khí ô tô, xe máy;

- Nghiên cứu, thử nghiệm và đánh giá khả năng rò rỉ nhiên liệu do tác động của nhiên liệu sử dụng tới vật liệu chế tạo chi tiết kim loại, phi kim loại của ô tô, xe máy;

- Nghiên cứu, thử nghiệm và đánh giá ảnh hƣởng của các kết cấu, vật liệu tới khả năng cháy, nổ của ô tô, xe máy;

- Nghiên cứu, thử nghiệm và đánh giá các nguyên nhân từ thao tác kỹ thuật vận hành, môi trƣờng và địa điểm tổ chức bảo quản ô tô, xe máy đến khả năng cháy, nổ.

- Đề xuất các giải pháp kỹ thuật phòng, chống cháy, nổ ô tô và xe máy, cụ thể là:

a) Kiến nghị đối với cơ quan quản lý nhà nước

- Hoàn thiện các quy định, tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật đối với phương tiện giao thông (ô tô, xe máy), liên quan đến phòng, chống cháy nổ, phù hợp với thông lệ quốc tế và tình hình thực tế ở Việt Nam.

- Nên xóa bỏ xăng A83, đồng thời, nên xem xét đầu tư để chế biến condensat, bằng con đường hóa học, thành các cấu tử có RON cao chứ không nên cho phép sử dụng naphtha condensat như là thành phần trực tiếp để pha xăng.

- Kiểm soát chặt chẽ chất lượng nhiên liệu để chống việc lạm dụng phụ gia tăng RON để pha chế gian lận xăng.

- Kiểm soát chặt chẽ quá trình chế biến dầu nhờn thải, dầu biến thế thải, cặn dầu thành phân đoạn DO để pha chế thành nhiên liệu. Các loại chất thải này cần được quản lý tập trung và được xử lý hoặc chế biến theo quy trình được quản lý chặt chẽ để thu được sản phẩm là dầu DO đạt tiêu chuẩn thương phẩm chứ không phải là phân đoạn DO (hàm lượng lưu huỳnh rất cao, đồng thời không ổn định).

b) Khuyến cáo các nhà sản xuất, lắp ráp, nhập khẩu, bảo dưỡng sửa chữa và tổ chức trông coi ô tô, xe máy

- Các nhà sản xuất, lắp ráp và nhập khẩu xe phù hơp các quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về cháy nổ (vật liệu và kết cấu chông cháy trong nội thất xe cơ giới); Có chế độ bảo hành, bảo dưỡng phù hợp cho người sử dụng phương tiện khi mua xe; Có khuyến cáo, hướng dẫn chi tiết đối với các xe ga nhập khẩu từ các nước có khí hậu lạnh.

- Các cơ sở bảo dưỡng, sửa chữa phương tiện thực hiện đúng quy trình bảo dưỡng sửa chữa, không sử dụng các phụ tùng không có nguồn gốc hoặc kém chất lượng trong quá trình bảo dưỡng, sửa chữa; Không chế, độ các linh kiện phụ tùng theo ý thích của người sử dụng; khuyến cáo người sử dụng các phương tiện có các yêu cầu riêng trong quá trình vận hành, sử dụng.

- Các cơ sở trông giữ xe cần đảm bảo các yêu cầu tối thiểu về các trang thiết bị phòng chống cháy nổ; Không tổ chức trông giữ xe ở nơi có nguy cơ cháy cao (gần nguồn nhiệt); Cần khuyến cáo với các xe để lâu tại nơi trông coi, ít sử dụng.

c) Khuyến cáo với sử dụng phương tiện

- Đối với các phương tiện ô tô, xe máy mới sản xuất, lắp ráp và nhập khẩu vào Việt Nam đã được cơ quan chức năng kiểm tra chất lượng đảm bảo an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường người sử dụng phương tiện yên tâm dùng.

- Người sử dụng phương tiện cần sử dụng xe đúng cách; có thói quen chăm sóc, bảo dưỡng xe định kỳ; không tự ý thay đổi kết cấu của xe; sử dụng và thay thế các phụ tùng có nguồn gốc, xuất xứ, nhất là các phụ tùng liên quan trực tiếp đến các bộ phận có nguy cơ gây cháy; thận trọng khi lái xe qua các khu vực có nhiều rơm, rạ phơi trên đường hoặc có nhiều rác dễ cháy như giấy, túi ni lon, cỏ khô.

- Chỉ mua nhiên liệu từ các trạm nhiên liệu có uy tín về chất lượng.

- Không tự ý sử dụng phụ gia tiết kiệm nhiên liệu trôi nổi trên thị trường.

Có thể tìm đọc toàn văn Báo cáo kết quả nghiên cứu của Đề tài (Mã số 13643/2017) tại Cục Thông tin Khoa học và Công nghệ Quốc gia.

N.P.D (NASATI)