Hiện nay, quá trình đô thị hóa ngày càng cao vì vậy nhu cầu sử dụng bê tông xi măng (BTXM) ngày càng nhiều. Nhằm mục đích đáp ứng được điều này nên đã có rất nhiều cơ sở sản xuất BTXM được thành lập. Để các mẻ bê tông kế tiếp được đảm bảo chất lượng thì sau mỗi lần vận chuyển, xe chuyên chở cần được rửa sạch và một số xe bê tông không đạt yêu cầu phải loại bỏ. Chính vì thế mà lượng chất thải của các cơ sở sản xuất đưa ra môi trường bên ngoài càng nhiều, nếu không được xử lý kịp thời, hiệu quả sẽ gây ô nhiễm tới nguồn nước, đất...và ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe con người.

Tuy nhiên, chưa có một cơ sở sản xuất nào nghiên cứu liên quan đến việc thiết kế chế tạo hệ thống thiết bị xử lý chất thải cho trạm trộn BTXM, trong khi đó giá thành nhập ngoại của thiết bị cao. Việc thiết kế hệ thống xử lý chất thải của trạm trộn BTXM phù hợp với điều kiện sản xuất trong nước sẽ góp phần nâng cao năng lực sản xuất trong nước, giảm giá thành thiết bị, góp phần bảo vệ môi trường, tạo một môi trường xanh - sạch - đẹp trong các trạm trộn BTXM và khu vực xung quanh.

Từ các phân tích trên cho thấy việc nghiên cứu thiết kế và chế tạo hệ thống xử lý chất thải phù hợp với các cơ sở sản xuất trong nước, giá thành rẻ là một việc làm cần thiết, có ý nghĩa khoa học và thực tiễn cao. Vì thế, TS. Trần Thị Vân Nga và nhóm nghiên cứu tại Viện Khoa học và Công nghệ Giao thông Vận tải đã thực hiện đề tài: “Nghiên cứu thiết kế, chế tạo hệ thống xử lý chất thải của trạm trộn bê tông xi măng” từ năm 2020 đến năm 2021.

Đề tài nhằm thực hiện mục tiêu làm chủ được công nghệ thiết kế và chế tạo được hệ thống xử lý chất thải của trạm trộn BTXM để sử dụng tại Việt Nam nhằm giảm lượng  chất thải ra môi trường và tận dụng được lượng cát đá tái sử dụng lại tránh lãng phí nguồn tài nguyên.

Đề tài đã thu được các kết quả như sau:

- Hệ thống xử lý chất thải của trạm trộn BTXM năng suất 10 m3/h do đề tài thiết kế, chế tạo phù hợp với trạm trộn BTXM có năng suất đến 120 m3/h. Hệ thống bao gồm 3 hệ thống chính: hệ thống tách và rửa đá, hệ thống tách và rửa cát, hệ thống lắng bùn và tái sử dụng nước. Hệ thống xử lý chất thải này được áp dụng thử nghiệm tại Công ty Cổ phần đầu tư và xây dựng quốc tế ASEAN hoạt động tốt, ngoài bảo vệ được ô nhiễm cho môi trường, hệ thống còn đem lại hiệu quả kinh tế cho đơn vị sản xuất BTXM.

- Sau khi chất thải trạm trộn BTXM được Hệ thống xử lý, vật liệu đá thu hồi đạt yêu cầu làm cốt liệu để sản xuất BTXM theo tiêu chuẩn TCVN 7570:2006.

- Phương pháp thí nghiệm TCVN 7572-8: 2006; vật liệu cát thu hồi được tái sử dụng để đảm bảo làm cát nền trong các công trình xây dựng.

- Hệ thống xử lý chất thải của trạm trộn BTXM do đề tài thiết kế, chế tạo được đơn vị độc lập kiểm định đạt được các yêu cầu đề ra. Nhờ có hệ thống xử lý chất thải này, đơn vị sản xuất BTXM không phải chi kinh phí chuyển chất thải đi mà còn thu về được vật liệu đá cho tái sản xuất BTXM. Cụ thể, nếu khai thác hết công suất, mỗi ca làm việc, hệ thống mang lại cho đơn vị sản xuất kinh phí khoảng 5 triệu đồng trong có có tính đến kinh phí vận chuyển chất thải và kinh phí tái sử dụng đá để trộn làm BTXM và kinh phí sử dụng cát để san nền hoặc sử dụng cho xây dựng đường.

Sản phẩm tiếp tục được thử nghiệm tại một đơn vị sản xuất bê tông để tiếp tục hoàn thiện và làm cơ sở quảng bá và marketing cho sản phẩm, tiến tới thương mại hóa sản phẩm nghiên cứu của đề tài.

Có thể tìm đọc toàn văn Báo cáo kết quả nghiên cứu (mã số 19621/2021) tại Cục Thông tin khoa học và công nghệ quốc gia.

N.P.D (NASATI)