Gần đây, Hexanal là hợp chất được một số nhà khoa học trên thế giới công bố có tiềm năng xử lý một số loại rau quả giai đoạn cận và sau thu hoạch, giúp kéo dài thời gian thu hái, hạn chế sự phát triển của vi sinh vật, duy trì chất lượng dinh dưỡng và cảm quan quả, tăng thời gian bảo quản quả. Tuy nhiên, tác dụng của Hexanal phụ thuộc chặt chẽ vào loại trái cây, mùa vụ và vùng canh tác. Hexanal được công nhận là một chất phụ gia thực phẩm theo tiêu chuẩn châu Âu. Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) công nhận đây là chất phụ gia tạo hương được dùng trong thực phẩm và GRAS - được công nhận là an toàn với sức khỏe. Theo FDA, hexanal được sử dụng với liều lượng tối đa ở động vật có vú (ORL-MAM LD50) là 3700 mg/kg.

Ở Việt Nam, chưa có công bố nào về ứng dụng Hexanal cho nông sản trái cây trước và sau thu hoạch. Trước những tiềm năng ứng dụng của Hexanal và nhu cầu nâng cao chất lượng, thời gian thu hái, bảo quản quả xoài theo chuỗi từ cận thu hoạch đến sau thu hoạch, nhóm nghiên cứu của ThS. Vũ Thị Nga tại Viện cơ điện nông nghiệp và công nghệ sau thu hoạch đã thực hiện đề tài: “Nghiên cứu thăm dò khả năng ứng dụng chế phẩm điều hoà chất sinh trưởng Hexanal trong xử lý cận và sau thu hoạch cho quả xoài” từ năm 2021 đến năm 2022.

Đề tài hướng đến thực hiện mục tiêu đánh giá ảnh hưởng của Hexanal giai đoạn cận thu hoạch đến chất lượng, thời gian thu hái và bảo quản quả xoài sau thu hoạch; và tổng hợp, đánh giá được hiệu quả kinh tế kỹ thuật việc xử lý Hexanal giai đoạn cận và sau thu hoạch cho quả xoài.

Đề tài đã thu được các kết quả như sau:

- Đã tiến hành khảo sát vùng nguyên liệu trồng xoài tại 2 tỉnh Sơn La và Khánh Hòa và lựa chọn giống xoài và vùng nguyên liệu cho thử nghiệm: Xoài Úc R2E2, trồng tại HTX Cam Thành Bắc, xã Cam Thành Bắc, huyện Cam Lâm, tỉnh Khánh Hòa.

- Đã nghiên cứu thăm dò ảnh hưởng của công nghệ xử lý Hexanal cận thu hoạch cho quả xoài Úc: Bước đầu cho thấy việc xử lý Hexanal với nồng độ 0,04% tại thời điểm 70 ± 2 ngày tuổi, làm chậm quá trình chín của quả, kéo dài thời gian thu hoạch 5,46 % (tại 114 ngày tuổi), » thêm 22 ngày so với đối chứng, với tỷ lệ rụng quả vượt trội so với mẫu đối chứng (được thu hoạch tại 92 ngày tuổi có tỷ lệ rụng quả là 31,95%).

- Đã nghiên cứu thăm dò ảnh hưởng của công nghệ xử lý Hexanal cho quả xoài Úc sau thu hoạch: Bước đầu cho thấy xử lý Hexanal ở nồng độ 0,05%, thời gian xử lý là 5 phút: Thời gian bảo quản ở điều kiện thường (23-25ºC, 60-80% độ ẩm tương đối (RH)): 20 ngày, tỷ lệ thối hỏng là 5,33% thời gian chín tự nhiên sau bảo quản là 5÷7 ngày; Thời gian bảo quản lạnh (12 -14ºC, 85 - 90% RH): 35 ngày, tỷ lệ thối hỏng 6,33%, thời gian chín tự nhiên là 7- 9 ngày,; cho chất lượng thơm ngon, đảm bảo giá trị thương phẩm của trái xoài, đáp ứng yêu cầu TCVN 9766:2013 - Quả xoài tươi.

- Đã đề xuất được quy trình kỹ thuật ứng dụng chế phẩm Hexanal trong xử lý cận thu hoạch và sau thu hoạch cho quả xoài Úc.

- Đã bước đầu đánh giá hiệu quả kinh tế - kỹ thuật của việc ứng dụng Hexanal giai đoạn cận và sau thu hoạch cho quả xoài.

Bước đầu nghiên cứu thử nghiệm khả năng ứng dụng của hexnanal cho quả xoài Úc cho thấy Hexanal có hiệu quả tác động lên quả xoài trong cả hai giai đoạn (cận thu hoạch và sau thu hoạch). Cần tiếp tục nghiên cứu mở rộng trên quy mô lớn đối với  nhiều vụ và giống xoài khác nhau để có thể xây dựng cơ sở dữ liệu đầy đủ về tác động của hexanal đến trái xoài, làm căn cứ triển khai ứng dụng trong thực tiễn sản xuất.

Có thể tìm đọc toàn văn Báo cáo kết quả nghiên cứu (Mã số 21363/2022) tại Cục Thông tin, Thống kê.

N.P.D (NASTIS)