Hiện nay, việc ghép tế bào gốc đồng loài điều trị các bệnh lý huyết học nói chung và lơ xê mi nói riêng tại Việt Nam phụ thuộc chính vào nguồn người hiến cùng huyết thống. Đối với các trường hợp bệnh nhân không có người hiến tế bào gốc trong gia đình, cơ hội duy nhất để được điều trị ghép chỉ có thể từ nguồn người hiến trong cộng đồng. Vì ý nghĩa sống còn của việc tìm kiếm được một nguồn tế bào gốc thay thế cho bệnh nhân kết hợp với các ưu điểm quan trọng của máu dây rốn, sự thành lập của ngân hàng máu dây rốn cộng đồng có ý nghĩa rất quan trọng đem lại hy vọng được lui bệnh lâu dài, khỏe mạnh cho các bệnh nhân mắc bệnh lý huyết học ác tính cũng như mạn tính nhưng không có người hiến phù hợp.

Nhằm đẩy mạnh hơn nữa việc ứng dụng một cách có hiệu quả nhất phương pháp ghép tế bào gốc tạo máu đồng loài từ máu dây rốn trong điều trị một số bệnh máu ác tính, TS. Bạch Quốc Khánh cùng các cộng sự tại Viện Huyết học - Truyền máu Trung ương đã thực hiện đề tài: “Nghiên cứu sử dụng tế bào gốc máu dây rốn cộng đồng trong điều trị một số bệnh máu và cơ quan tạo máu” từ năm 2016 đến năm 2020.

Mục tiêu của đề tài là tối ưu hóa quy trình tạo khối tế bào gốc tạo máu từ máu dây rốn sử dụng trong điều trị một số bệnh máu và cơ quan tạo máu và có được quy trình sử dụng tế bào gốc tạo máu từ máu dây rốn trong điều trị có hiệu quả một số bệnh máu và cơ quan tạo máu.

Sau bốn năm nghiên cứu, đề tài đã thu được các kết quả như sau:

- Tạo ra 1307 đơn vị tế bào gốc máu dây rốn hoàn thiện sau khi thu thập, xử lý và bảo quản đông lạnh.

- Tuyển chọn và ứng dụng ghép đƣợc đủ 15 bệnh nhân lơ xê mi cấp, trong đó có 10 trường hợp lơ xê mi cấp dòng tủy và 05 bệnh nhân lơ xê mi cấp dòng lympho.

- Đã xây dựng và tối ưu hóa được 09 quy trình tạo nguồn tế bào gốc từ máu dây rốn cộng đồng gồm: tuyển chọn, thu thập, xử lý, bảo quản, xét nghiệm sàng lọc, xét nghiệm HLA, quản lý trên phần mềm, tìm kiếm, xuất kho, vận chuyển và cấp phát tế bào gốc. Có được phần mầm quản lý tế bào gốc từ máu dây rốn phù hợp và ứng dụng thường quy.

- Đã xây dựng và tối ưu hóa 08 quy trình ứng dụng tế bào gốc từ máu dây rốn cộng đồng gồm có: chỉ định ghép tế bào gốc từ máu dây rốn cho bệnh nhân lơ xê mi cấp dòng tủy và lơ xê mi cấp dòng lympho, xét nghiệm kháng thể anti-HLA, phác đồ điều kiện hóa, phác đồ ức chế miễn dịch, phác đồ chăm sóc, xử trí biến chứng, quy trình xét nghiệm chimerism mảnh ghép, xét nghiệm bệnh tồn dư tối thiểu sau ghép.

Kết quả nghiên cứu mở ra hy vọng chữa khỏi bệnh cho các bệnh nhân mắc bệnh về máu, đặc biệt là bệnh lý ung thư như lơ xê mi cấp.

Có thể tìm đọc báo cáo kết quả nghiên cứu (mã số 18288/2020) tại Cục Thông tin khoa học và công nghệ quốc gia.

N.P.D (NASATI)