Nấm thượng hoàng là một dược liệu quý đã được chứng minh là có thể ức chế khối u, điều trị ung thư vượt trội so với các giống nấm dược liệu khác, nó thường mọc ở những vùng rừng sâu, núi cao hiểm trở, đặc biệt là các khu rừng nguyên sinh. Với mục tiêu xây dựng quy trình công nghệ lên men sản xuất sinh khối nấm thượng hoàng và ứng dụng sinh khối nấm để cho ra đời những sản phẩm tốt cho sức khỏe, TS. Nguyễn Thị Minh Huyền cùng các cộng sự đã thực hiện đề tài “Nghiên cứu công nghệ sản xuất sinh khối nấm thượng hoàng và ứng dụng để sản xuất thực phẩm chức năng”. Đề tài, do Viện Công nghệ sinh học - Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam chủ trì, thuộc Đề án phát triển và ứng dụng công nghệ sinh học trong lĩnh vực công nghiệp chế biến đến năm 2020.

Sản phẩm Bột sinh khối nấm Thượng hoàng và Trà hòa tan chứa tinh chất nấm Thượng hoàng của đề tài

Sau hơn 3 năm triển khai thực hiện đề tài, nhóm đã hoàn thành các nội dung công việc theo hợp đồng đã ký với Bộ Công Thương. Cụ thể, nhóm đã nghiên cứu và sản xuất thành công sản phẩm bột sinh khối nấm Thượng hoàng, cùng với đó là sản phẩm trà túi lọc và trà hòa tan chứa tinh chất nấm Thượng hoàng có tác dụng tăng cường miễn dịch, giảm cholesterol và đường trong máu, giảm căng thẳng mệt mỏi, nâng cao sức khỏe và thể trạng. Đây là những sản phẩm mới lần đầu tiên xuất hiện trên thị trường Việt Nam do đơn vị trong nước sản xuất.

Nhóm thực hiện đã nghiên cứu hoàn thiện quy trình công nghệ lên men tạo sinh khối nấm thượng hoàng quy mô phòng thí nghiệm. Theo đó, sau khi nghiên cứu khả năng lên men sinh khối của 3 giống nấm thượng hoàng thu thập được, một giống nấm thượng hoàng có khả năng tạo sinh khối lớn nhất và chứa nhiều hoạt chất tự nhiên phù hợp cho lên men chìm đã được lựa chọn.

Bột sinh khối nấm Thượng Hoàng sau khi sấy khô và nghiền mịn có màu vàng sáng, mùi thơm dịu nhẹ. Quá trình bảo quản được đóng túi với trọng lượng 0,5kg/túi. Hàm lượng tạp chất xác định theo dược điển Việt Nam có trong bột sinh khối nấm Thượng Hoàng là 0% ứng với bột sinh khối hoàn toàn nguyên chất. Độ ẩm còn lại sau khi sấy khô bằng phương pháp sấy đông khô được xác định nhỏ hơn 5%. Đánh giá độ an toàn của bột sinh khối nấm Thượng Hoàng, thử nghiệm độc tính cấp và thử nghiệm độc tính bán trường diễn trên động vật thí nghiệm đều cho ra các số liệu đảm bảo an toàn.

Goanh nghiệp phối hợp đã sẵn sàng nhận chuyển giao công nghệ của quy trình nhân nuôi sinh khối nấm Thượng Hoàng trong môi trường lỏng thiết kế trong đề tài và ký biên bản thỏa thuận chuyển giao công nghệ.

Về kết quả đào tạo, đề tài đã đào tạo được 2 thạc sĩ và 5 cử nhân Công nghệ sinh học, có nhiều bài báo được đăng trên các Tạp chí Công nghiệp hóa chất, Tạp chí Kiểm nghiệm và An toàn thực phẩm, Tạp chí Khoa học và Công nghệ, Tạp chí Y học cộng đồng.

Kết quả của đề tài góp phần tạo ra nguồn nguyên liệu dược liệu quý dùng để sản xuất các sản phẩm thực phẩm chức năng, giúp nâng cao sức khỏe của người dân với giá thành rẻ hơn, góp phần nâng cao hiệu quả kinh tế - xã hội.

P.A.T (Tổng hợp)