Tại Việt Nam, hiện nay nhiệt điện vẫn chiếm vai trò chủ đạo trong việc cung cấp điện năng để phục vụ nhu cầu sinh hoạt và an sinh xã hội. Các nhà máy nhiệt điện (NMNĐ) phân ra làm 2 loại: nhiệt điện dùng khí và nhiệt điện đốt than. Theo khảo sát thực tế, hiện tại có khoảng 40 NMNĐ đốt than, trong đó 12 NMNĐ than với lò hơi công nghệ CFB. Trong mỗi nhà máy có nhiều lò hơi, mỗi lò hơi đều có công suất nhỏ đến 300 MW. Mỗi lò hơi đều có thiết kế phổ biến là dùng 03 bơm nước cấp có lưu lượng cung cấp khoảng 50% nhu cầu cấp nước cho lò, trong đó, có 02 bơm nước cấp làm việc liên tục và 01 bơm nước cấp dự phòng. Đối với lò hơi có công suất nhỏ dưới 100 MW thì sử dụng ít nhất 2 bơm nước cấp trong đó có 01 bơm hoạt động liên tục và 1 bơm dự phòng. Trong số này có 7 NMNĐ có lò hơi CFB đã hoạt động từ 6÷12 năm, bơm nước cấp trong lò hơi là thiết bị rất quan trọng, nếu hỏng cả bơm dự phòng thì sẽ phải dừng lò. Riêng 12 NMNĐ lò hơi công nghệ CFB có nhu cầu phục hồi khoảng 6÷8 bơm nước cấp có thông số tương tự. Tuy nhiên, tuổi thọ trung bình của bơm nước cấp chỉ dao động trong khoảng từ 4÷5 năm. Sau 8÷10 năm vận hành bơm nước cấp thì phải tiến hành sửa chữa đại tu bơm nước cấp để đảm bảo áp suất làm việc theo thiết kế. Lúc này, bơm nước cấp phải phục hồi gần như toàn bộ các bộ phận chính của bơm. Hàng năm riêng 12 NMNĐ lò hơi công nghệ CFB loại nhỏ tại Việt Nam có nhu cầu phục hồi khoảng 6÷8 bơm nước cấp có thông số tương tự.

Cho tới nay bơm nước cấp vẫn hoàn toàn phải nhập ngoại. Ở Việt nam chưa có cơ sở nào nghiên cứu phục hồi và chế tạo mới. Nguồn nhập khẩu chủ yếu từ Mỹ và một số nước có nền công nghiệp tiên tiến nhưng với chi phí cao (khoảng 1.000.000 USD/bộ). Thời gian đặt hàng nhập ngoại rất dài khoảng 10÷12 tháng. Thời gian chờ đợi, làm nhà máy có thể phải dừng hàng tháng không phát được điện vào lưới điện quốc gia, gây tổn thất rất lớn về kinh tế và làm mất an ninh năng lượng. Do vậy, việc nghiên cứu phục hồi bơm nước cấp của lò hơi là rất cần thiết có giá trị khoa học và thực tiễn cao tại nước ta hiện nay.

Nhằm nghiên cứu thiết kế công nghệ phục hồi và phục hồi bơm nước cấp, đưa vào ứng dụng cho lò hơi CFB của nhà máy nhiệt điện than có công suất tổ máy đến 300 MW, nhóm nghiên cứu Viện nghiên cứu cơ khí do KS. Phạm Huy Dũng làm chủ nhiệm đã đề xuất thực hiện đề tài: “Nghiên cứu phục hồi bơm nước cấp có lưu lượng từ 200 đến 250 m3/giờ, áp suất từ 15 đến 20 MPa cho nhà máy nhiệt điện đốt than tại Việt Nam”.

Sau một thời gian triển khai thực hiện, đề tài thu được các kết quả như sau:

- Đã khảo sát thực trạng các dạng hư hỏng của bơm nước cấp trong hệ thống lò hơi công nghệ CFB;

- Đã nghiên cứu, phân tích và tính toán các bộ phận chính trong bơm nước cấp để làm cơ sở cho tính toán thiết kế bơm nước cấp;

- Đã áp dụng cơ sở lý thuyết kết hợp khảo sát bơm nước cấp của nước ngoài tại các NMNĐ ở Việt Nam để thiết kế phục hồi các thông số hình học và thông số công nghệ của các bộ phận chính của bơm;

- Đã lập quy trình công nghệ phục hồi và phục hồi bơm nước cấp cho lò hơi CFB của tổ máy 300MW;

- Đã xây dựng quy trình vận hành và đưa vào vận hành bơm nước cấp cho lò hơi CFB của tổ máy 300 MW, lưu lượng Q = 200÷250 m3 /giờ và cột áp trong khoảng H = 15÷20 MPa;

- Các chỉ tiêu chất lượng chính của bơm nước cấp phục hồi đạt được tương đương các chỉ tiêu của bơm nước cấp mới.

Nhóm đề tài kiến nghị nghiên cứu thiết kế chế tạo mới bơm nước cấp cho lò hơi CFB của tổ máy 300MW và các loại bơm nước cấp tương tự.

Có thể tìm đọc toàn văn Báo cáo kết quả nghiên cứu của Đề tài (Mã số 17483/2020) tại Cục Thông tin khoa học và công nghệ quốc gia.

P.T.T (NASATI)