Ở Việt Nam đã có một số công ty sản xuất các thiết bị nâng hạ như Công ty cổ phần Formach, công ty cổ phần kết cấu thép và thiết bị nâng hạ Hoàng Anh, Công ty cổ phẩn cần trục và thiết bị AVC… các công ty trên đều được phép thiết kế vầ chế tạo một số thiết bị nâng hạ, song việc thiết kế chế tạo mới chỉ tập trung vào thiết kế và chế tạo các cầu trục có sức nâng nhỏ nhỏ hơn 50 tấn và phục vụ chủ yếu trong việc vận chuyển hàng hóa trong các kho. Các công ty trong nước mới chủ yếu tập trung vào sản xuất kết cấu khung dầm, còn các chi tiết quan trọng thì đều nhập khẩu từ nước ngoài, sản phẩm cung cấp chủ yếu cho thị trường trong nước, trên thực tế, giá trị gia tăng trong sản phẩm rất thấp.

Hầu hết các công ty sản xuất các thiết bị nâng hiện nay chủ yếu sản xuất trên các thiết bị cơ khí Xuất truyền thống, thiết bị nhìn chung chậm được đổi mới nên chất lượng sản phẩm không cao, thiếu ổn định… Đó là nguyên nhân các nhà sản xuất trong nước chưa mở rộng quan hệ hợp tác với các hãng thiết bị nâng hạ quốc tế.

Xuất phát từ thực tiễn đó, đơn vị chủ trì là Công ty cổ phần Kết cấu thép và Thiết bị nâng Việt Nam cùng phối hợp với Chủ nhiệm đề tài Kĩ sư Trần Văn Tuấn thực hiện “Nghiên cứu hoàn thiện thiết kế và đổi mới công nghệ chế tạo một số bộ phận của các loại cầu trục, cổng trục cảng biển” với mục tiêu: Hoàn thiện thiết kế, công nghệ chế tạo các cụm bánh xe, cụm dầm cân bằng, khung xe chạy cho cổng trục 200 tấn; Chế tạo dầm cân bằng của cổng trục 200/200T, 36m theo công nghệ mới; Thiết kế và chế tạo thử nghiệm 2 xe chạy 200 tấn theo công nghệ mới.

Trên thế giới, có nhiều công ty, tập đoàn chuyên sản xuất các loại cầu trục, cổng trục phục vụ cho cảng biển, các nhà máy công nghiệp… Đối với các loại cầu trục, cổng trục nhỏ có sức nâng dưới 50 tấn, cụm bánh xe, kết cấu thép và các loại tời nâng đã được tiêu chuẩn hóa; mỗi công ty, tập đoàn đều có bản quyền riêng. Giá thành của các cầu trục tiêu chuẩn có sự cạnh tranh khốc liệt.

Các cầu trục có sức nâng lớn 50 tấn và khẩu độ dài thường là các cầu trục, cồng trục phi tiêu chuẩn được thiết kế có nhiều cụm bánh xe được liên kết với nhau qua dầm cân bằng; đặc biệt hệ thống nâng hạ tải trọng lớn “tời nâng” được thiết kế dạng mở, gồm động cơ-hộp giảm tốc-tang quấn cáp-phanh độc lập, được lắp ghép trên khung xe chạy. Và việc thiết kế và chế tạo tùy theo mục đích sử dụng cho các ngành như công nghiệp, xây dựng, thủy điện, cảng biển, đóng tàu theo nhà xưởng và mặt bằng làm việc mỗi ngành. Để giải quyết hiệu quả kinh tế và chất lượng sản phẩm một số tập đoàn, công ty đa quốc gia chuyên về thiết bị nâng hạ đã hình thành chuỗi cung ứng, phân công chuyên môn hóa sản xuất các bộ phận của thiết bị nâng.

Công ty VINALIFT cũng như đa số doanh nghiệp tham gia sản xuất thiết bị nâng hạ. Hiện doanh nghiệp tập trung nghiên cứu sâu vào việc chế tạo các cầu trục có sức nâng lớn và khẩu độ lớn và các loại cầu trục cảng để từng bước nội địa hóa các cầu trục cổng trục cảng biển. Công ty đang từng bước tiếp cận các thiết kế mới và công nghệ mới để hoàn thiện thiết kế và đổi mới công nghệ chế tạo một số bộ cụm chính trong cổng trục có yêu cầu kỹ thuật cao và giá trị kinh tế lớn như cụm bánh xe, dầm cân bằng và khung xe chạy cho cầu trục, cổng trục có sức nâng lớn phục vụ các ngành công nghiệp và cảng biển. Nếu làm chủ được thiết kế và công nghệ chế tạo các cụm chính nêu trên thì có thể làm chủ được việc thiết kế và chế tạo cầu trục, cổng trục cảng biển là loại sản phẩm đang phải nhập ngoại tại Việt Nam. Việc nghiên cứu, thiết kế chế tạo cổng trục công suất lớn có chất lượng cao đòi hỏi công ty Vinalift nghiên cứu thay đổi công nghệ sản xuất theo hướng mới để tham gia sâu vào chuỗi cung ứng toàn cầu cho các hãng sản xuất thiết bị nâng trên thế giới.

Sau thời gian nghiên cứu, đề tài đã thu được những kết quả như sau:

- Đã tổng quan về tình hình nghiên cứu cầu trục cổng trục ngoài nước và trong nước, cho thấy loại sản phẩm này đang được quan tâm nghiên cứu hoàn thiện thiết kế và công nghệ; có nhu cầu tiêu thụ tại Việt Nam cũng như tiêu thụ trong chuỗi cung ứng trên thế giới.

- Đã nghiên cứu cơ sở tính toán các cụm thiết bị chính: hệ thống khung chạy, cụm bánh xe di chuyển và cụm cân bằng trên cầu trục, cổng trục cảng, làm cơ sở cho công tác thiết kế, lập quy trình công nghệ chế tạo và sử dụng.

- Đã đề xuất được một số giải pháp để hoàn thiện đổi mới công nghệ chế tạo các thiết bị chính của cổng trục cảng 200T gồm: giải pháp nâng cấp, đầu tư trang thiết bị và giải pháp hoàn thiện thiết kế và công nghệ chế tạo, giải pháp đào tạo đội ngũ kỹ thuật và quản lý… phục vụ cho công tác ứng dụng vào triển khai dự án trong sản xuất.

- Ứng dụng phương pháp kỹ thuật số để kiểm tra chất lượng trên máy gia công cơ khí, nâng cao năng suất và độ chính xác đo lường

- Vinalift đã thiết kế, chế tạo cổng trục 200T và đưa vào ứng dụng trong thực tiễn tại Tổng công ty Ba son, thiết bị được đánh giá kỹ thuật tốt, đáp ứng yêu cầu kỹ thuật vận hành, được nghiệm thu.

Có thể tìm đọc báo cáo kết quả nghiên cứu (mã số 18036/2020) tại Cục Thông tin khoa học và công nghệ quốc gia.

Đ.T.V (NASATI)