Cùng với sự phát triển của than hầm lò và các công trình ngầm thì thiết bị điện phục vụ khai thác than và công trình ngầm là yêu cầu cấp thiết, trong đó máy biến áp phòng nổ là nguồn điện duy nhất để cung cấp điện cho cho việc sản xuất và vận hành. Do đặc tính của khai thác than hầm lò và các công trình ngầm là tính khắc nghiệt của môi trường có độ ẩm cao, diện tích chật hẹp và nguy hiểm ở tất cả các công đoạn của công nghệ khai thác than nên yêu cầu máy biến áp phải đảm bảo được các yếu tố như sau: chịu được áp lực cháy nổ, không là tác nhân gây nổ, không bị thấm nổ vào bên trong thiết bị khi có nổ bên ngoài; không bị điện giật trong môi trường ẩm ướt; làm việc ổn định và tin cậy; chịu được va đập; chịu được độ bền trong môi trường nước có hàm lượng a xít cao; kích thước phải nhỏ gọn, thuận tiện cho việc vận chuyển, tháo lắp, kiểm tra, sửa chữa và vận hành; là sản phẩm tiết kiệm năng lượng (hiệu suất cao) và đảm bảo tiêu chuẩn môi trường.

Trong những năm qua các mỏ than hầm lò của Việt Nam đều sử dụng các máy biến áp phòng nổ của các nước Nga, Ba Lan, Trung Quốc Việt Nam chưa có đơn vị nào sản suất được thiết bị này. Xuất phát từ những yêu cầu đó và để chủ động sản xuất máy biến áp phòng nổ, nhóm nghiên cứu thuộc Công ty Cổ phần Thiết bị điện Cẩm Phả (VEE) do KS. Lê Anh Thức đứng đầu đã đề xuất và được giao thực hiện đề tài: “Nghiên cứu đầu tư nâng cấp làm chủ dây chuyền công nghệ, thiết kế sản xuất hợp bộ máy biến áp phòng nổ công suất đến 1250kVA, sử dụng trong khai thác than hầm lò và các công trình ngầm”. Sản phẩm chính của nhiệm vụ là: Máy biến áp phòng nổ công suất 630kVA; 800kVA; 1000kVA; 1250kVA.

Sau một thời gian triển khai thực hiện, dự án đưa ra kết luận như sau:

- Công ty đã làm chủ được việc thiết kế, chế tạo MBA phòng nổ công suất lên đến 1250kVA.

- Ứng dụng công nghệ mới trong chế tạo hợp bộ MBA phòng nổ tiết kiệm năng lượng.

- Các MBA có tổn thất không tải và có tải nhỏ hơn so với MBA dùng tôn silic loại cũ trước đây.

- Chất lượng tốt hơn so với các hợp bộ MBA phòng nổ của Trung Quốc.

- Dây chuyền sản suất hiện đại, sử dụng các thiết bị hiện đại: Máy cắt tự động các lá tôn lõi thép MBA của của Cộng hòa liên bang Đức; Lò sấy chân không hơi dầu; Hệ thống phun bi làm sạch vỏ MBA... Dây chuyền sản xuất đảm bảo công suất chế tạo 100 máy/ tháng.

Dự án góp phần tạo ra sản phẩm mới, phục vụ nhu cầu của các đơn vị trong nghành khai thác than sử dụng. Giá thành của Hợp bộ MBA phòng nổ thường thấp hơn từ 10 - 20% so với các sản phẩm cùng công suất của Ba Lan, Nga... Dự án hoàn thành đánh dấu bước phát triển nghành chế tạo MBA đặc biệt là MBA phòng nổ, chủ động trong việc cung ứng theo nhu cầu của thị trường trong nước và hướng đến xuất khẩu, góp phần thúc đẩy vào sự phát triển của các Công ty khai thác than hầm lò thuộc Tập đoàn Than - Khoáng sản Việt Nam và các Tổng Công ty có công trình khai thác ngầm. Đồng thời góp phần nâng cao trình độ sản xuất, giảm sức lao động cho người công nhân, nâng cao hiệu suất làm việc.

Có thể tìm đọc toàn văn Báo cáo kết quả nghiên cứu của Đề tài (Mã số 18110/2020) tại Cục Thông tin khoa học và công nghệ quốc gia.

P.T.T (NASATI)